نوسانات شدید در بازار ارز و امنیتی کردن این بازار، هرج و مرج در تصمیم گیری های پولی و مالی کشور که باید باثبات ترین بخش اقتصاد باشد، کاهش شدید ارزش پول ملی و جایگزینی دلار به جای ریال در مبادلات تجاری داخلی، تنها بخشی از علائمی است که حکایت از حرکت اقتصاد کشور به سراشیبی پرتگاه دارد.

امروز سکه طلا در یک جهش دیگر به مرز 800 هزار تومان رسید.

بنابر مشاهدات خبرنگار بازتاب، در بازارهای کلان تهران نظیر بازار آهن، لوازم خانگی و طلا مبادلات قفل شده و فعالان اقتصادی تصویر روشنی از آینده نزدیک بازار ندارند. به همین دلیل از خرید وفروش عمده اجتناب می شود و در مواقع اضطراری نیز خرید وفروش نقدی جایگزین معاملات اعتباری گردیده است.

بسیاری از فروشندگان کالاهای وارداتی هم اجناس خود را مطابق با قیمت لحظه ای دلار می فروشند.

سیاستهای کنترلی اقتصادی بانک مرکزی که با شکست همراه شده است، جای خود را به سیاستهای امنیتی پلیس داده که گفته شده با لباس مبدل در بازار ارز حاضر می شود. بازار آزاد ارز هم جای خود را به بازار سیاه داده است و مردم که با کاهش 50 درصدی ارزش پول ملی در برابر ارز و طلا، عملا نیمی از سرمایه خود را که ظرف یک عمر جمع آروی کرده بودند، در چندماه از دست داده اند با نگرانی به آینده می نگرند.

در این شرایط رییس زحمتکش دولت که در سرمای زمستان به همراه همسر و تعدادی از اعضای اقتصادی کابینه به مناطق گرم آمریکای جنوبی سفر کرده بود، پس از بازگشت از سفر یک هفته ای، تصمیم شورای پول و اعتبار که براساس قانون در جهت متناسب کردن نرخ سود بانکی با تورم اتخاذ شده بود را وتو کرده، اما نگفته است که چه طرحی برای مهار اقتصاد نابسامان کشور دارد.

افزایش 70درصدی قیمت دلار تنها طی چند ماه، اتفاقی بی سابقه است که اثرات تورمی آن در ماه های آینده ظاهر خواهد شد و علاوه بر فشار سنگین بر اقشار متوسط به پایین جامعه، موجب بروز مشکلات شدید در تولید نیز می گردد.

خبرگزاری مهر: کاهش بی سرو صدای ارزش پول ملی در مقابل سایر ارزها در مقابل سکوت محض بانک مرکزی مدت زمانی است که آغاز شده و وعده "یک ریال یک دلار" هم محقق نشده است.

کاهش بی سرو صدای ارزش پول ملی و سکوت محض بانک مرکزی مدت زمانی است که آغاز شده و ارزش ریال در برابر سایر ارزهای به اصطلاح معتبر بین المللی همچون دلار و یورو همچنان در حال کاهش است.

یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر کاهش ارزش پول ملی سیاست های اقتصادی اشتباه و ناگهانی است که بعضا در اقتصاد کشور اعمال می شود، نگاهی به روند ارزش ریال طی 10 سال اخیر حاکی از آن است که با وجود اعمال سیاست ارزی شناور مدیریت شده، ارزش پول کشورمان نسبت به سایر ارزها روندی نزولی را در پیش گرفته است.

در سال 80 هر دلار در مقابل 792 تومان خرید و فروش می شد که امروز هر دلار در مقابل 1700 تومان خرید و فروش می‌شود، یعنی ارزش ریال در مقابل هر دلار با کاهش شدیدی مواجه شده است. در سال 81 نرخ هر دلار به 799 تومان و در سال 82 به 832 تومان رسید.

در سال 83 این نرخ به 874 و در نهایت در سال 84 بود که نرخ دلار به بالای 900 تومان برای اولین بار رسید و در سالهای پس از آن نرخهایی معادل 900 تومان را تجربه کرد.

نرخ دلار آزاد در پایان سال 84 به حدود 904 تومان، در سال 85 حدود 922 تومان، در سال 86 معادل 935 تومان و در سال 87 حدود 966 تومان شد. قیمت دلار در بازار آزاد در پایان سال 88 معادل 1000 تومان و در پایان سال 89 حدود 1100 تومان فروخته می شد.

جدول نرخ دلار طی 10 سال
تاریخ قیمت دلار ( تومان)
سال 80 792
سال 81 799
سال 82 832
سال 83 874
سال 84 904
سال 85 922
سال 86 935
سال 87 966
سال 88 1000
سال 89 1100
بررسی روند کاهش ارزش ریال روند ثابتی را نشان نمی دهد و در سالهای مختلف با وجود تلاش دولت برای تثبیت ارزش آن، به دلیل تاثیرگذاری عوامل متعدد سیکل متغیری را می توان برای آن در نظر گرفت. کاهش ارزش ریال فقط در مقابل دلار اتفاق نیافتاده است و در مقایسه با سایر ارزها مانند یورو نیز این کاهش را می توان دید.

ارزش برابری ریال در مقابل دلار

نرخ برابری ارزهای مختلف نشان می دهد که ریال ایران در برابر دلار به یکی از کم ارزش ترین پولها تبدیل شده است. حتی اگر دلار آمریکا را در برابر نرخی 1129 تومان بانک مرکزی قرار دهیم، باز هم به این واقعیت پی خواهیم برد. دیگر در محاسبه کم ارزش ترین پولهای رایج دنیا، ریال ایران همتراز با پول کشورهای زیمبابوه، ویتنام، اندونزی و گینه در مقابل دلار قرار می گیرد.

پیش بینی افزایش نرخ تورم ایران نیز مزیدی بر علت است، تورم 3 درصدی آمریکا و تورم بالای 20 درصدی ایران باعث تحلیل ارزش ریال در برابر دلار شده است.

نوسانات بازار ارز این روزها بیش از پیش به کاهش ارزش ریال دامن زده است، ریالی که هر روز صفرهایش بیشتر می شود و این اتفاقات دست به دست هم داده است تا نفس ریال به شماره بیافتد و بانک مرکزی به عنوان متولی حفظ ارزش پول ملی هم نتواند کاری از پیش ببرد.

پول ایران در کشورهای همسایه

نکته جالب اینکه ارزش ریال در کشورهای همسایه مان هم به شدت کاهش یافته است، نوسان پرافت و خیز ارز در بازار ایران منجر به کاهش ارزش پول ایران در کشورهای همسایه شده است.

برخی از کشورهای همسایه که پیش از این ریال ایران را از مسافران و زائران قبول می کردند دیگر حاضر به دریافت ریال ایران نیستند، نمونه بارز آن کشور همسایه عراق است. پیش از این، ایرانیان و زائران ایرانی که به این کشور سفر می کردند، در خرید و تبادلات خود پول رایج کشورمان را ارائه می کردند، اما مدتی است که فروشندگان این کشور هم ریال را قبول نمی‌کنند و از دریافت آن امتناع می ورزند.

پول ایران در مقابل درهم نیز ارزش خود را از دست داده است، پیش از این هر 100 ریال ایران در مقابل هر 130 درهم عراق قرار می گرفت اما هم اکنون هر 100 ریال ایران در مقابل هر 70 درهم عراق معامله می شود. حتی کشور عراق هم برای تقویت پول خود تصمیم به حذف سه صفر از واحد پولی خود گرفته است.

اتفاقات اخیر اقتصاد ایران مثل عدم گشایش ال سی و سیاست های غلط ارزی باعث شده است که عده ای تصور کنند دیگر ریال کارآیی قبلی را ندارد و تصور تبدیل آن به یک پول پرقدرت اشتباهی بیش نیست و باید هر چه سریع تر برای تغییرات اساسی اقداماتی جدی صورت گیرد.

جراحی پولی و حذف صفرها

تبدیل ایران به کشور قدرتمند منطقه در افق 1404 و جذب سرمایه های خارجی نیازمندی پولی قوی است، شاید به همین دلیل هم بود که بانک مرکزی تصمیم به حذف صفرها از پول ملی گرفت تا بتواند پول ملی را قدرت ببخشد، اما با اجرای هدفمندی یارانه ها و شرایط خاص تورمی کشور، جراحی دیگری در اقتصاد بیمار کشورمان در هاله ای از ابهام قرار گرفته است.

این در حالی است که بسیاری از کالاهای وارداتی و لوکس دیگر با ریال خرید و فروش نمی شود و فروشندگان برای جلوگیری از ضرر و زیان ناشی از تغییرات نرخ ارز دلار، کالاها را با دلار خرید و فروش می کنند و دیگر ریال در این معاملات جایی ندارد و اگر مشتری دلاری در اختیار نداشته باشد، میزان پول پرداختی به دلار محاسبه شده و به ریال پرداخت می شود.