وزارت ارشاد دو ناشر دیگر را رد صلاحیت کرد

خبرگزاری هرانا - افزایش سخت گیری‌های حکومت بر ناشران کشور که چندی پیش با لغو امتیاز نشر چشمه شدت گرفته بود، با اعلام بررسی صلاحیت دوباره ناشران و رد صلاحیت دو ناشر وارد مرحله جدیدی شده است. پس از رد صلاحیت مدیر نشر دانشگاهی، این بار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اقدام تازه خود صلاحیت مدیر انتشارات کتاب روشن را رد کرده تا فعالیت این انتشارات هم در ابهام قرار گیرد.

به گزارش تارنمای کلمه، خبر رد صلاحیت هرمز همایون‌پور مدیر انتشارات کتاب روشن که از سوی خبرگزاری مهر رسانه‌ای شده، در شرایطی منتشر شده است که پیش‌تر، معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد، صلاحیت هرمز همایون ‌پور را به‌عنوان مدیرمسئول مجله «نقد و بررسی کتاب تهران» تأیید کرده بود.

این در حالی است که مؤسسه انتشاراتی «کتاب روشن» به شماره پروانه ٧۶ ٧۵ از سال ١٣٨۴ فعال است و تاکنون کتاب‌های بی‌شماری در حوزه‌های ادبیات و علوم اجتماعی منتشر کرده است.

اقدام جدید اداره کتاب وزارت ارشاد در برخورد با این ناشر در شرایطی صورت می‌گیرد که این وزارتخانه با گذشت نزدیک به شش ماه از درخواست تمدید پروانه فعالیت انتشارات «کتاب روشن» این درخواست را بی‌پاسخ گذاشته بود تا فعالیت این مؤسسه انتشاراتی به حالت تعلیق درآید.

این اقدام وزارت فرهنگ و ارشاد که مسبوق به سابقه است چندی پیش با رد صلاحیت» شهبانو بیژن‌زاده» همراه بود که مسوولان وزارت ارشاد طی صدور ابلاغیه‌ای، صلاحیت این مدیر انتشارات «علوم دانشگاهی» را پس از ۲۶ سال فعالیت در این مرکز، رد کردند. رد صلاحیت خانم بیژن‌زاده نیز در شرایطی اعلام شد که اداره کتاب وزارت ارشاد اواخر سال گذشته پروانه فعالیت انتشارات او یعنی نشر علوم دانشگاهی را تمدید کرده بود.

این اقدامات تناقض‌آمیز، بیش از هر چیز، آشفتگی و اختلافات مدیران و دست اندرکاران وزارتخانه‌ای که به نام فرهنگ و ارشاد نام گرفته را به تصویر می‌کشد. هرچند محمدتقی عرفان‌پور، مدیر اجرایی نشر علوم دانشگاهی، «رد صلاحیت مدیریت نشر دانشگاهی را به معنای رد مجوز نشر ندانسته و از تداوم فعالیت انتشارات علوم دانشگاهی خبر داده است.

در همین زمینه داریوش رضوانی، مشاور اجرایی معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، یکشنبه ۲۸ خردادماه، به خبرگزاری فارس گفته است: «باید پرونده تمامی مسئولان انتشارات دارای استعلام باشد، از این رو پس از استعلام، ممکن است دستگاه‌های مربوطه، برخی افراد را دارای صلاحیت ندانند.»

وی این خط و نشان را هم کشیده که «حتا صلاحیت مدیر یک مؤسسه تبلیغاتی یا یک کانون و نشریه نیز از سوی دستگاه‌های مرتبط استعلام می‌شود.»

شاید در پیگیری همین سیاست بود که سال گذشته در اسفند ماه، وزارت ارشاد اقدام به لغو مجوز ۱۰ انتشارات کرد.

چندی پیش نیز این وزارتخانه، نشر چشمه را لغو امتیاز کرد. بهمن دری معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مدعی شده بود این لغو امتیاز در پی انتشار یک کتاب صورت می‌گیرد.

با این حال حسن کیائیان (مدیر انتشارات چشمه) با رد ادعاهای وزارت ارشاد توضیح داد که کتاب مورد اشاره معاون وزیر ارشاد با عنوان «روز حسین» اصلا منتشر نشده است.

او در توضیحاتی گفته بود: بیش از پنج ماه از شروع تعلیق این انتشاراتی می‌گذرد و در حقیقت پاداش سی سال کارکردن در چهار‌چوب قوانین جاری به نشرچشمه داده شده. ناشری که در این سی سال حتی یک صفحه کتاب بدون مجوز منتشر نکرده است. در این چند ماه کوچک‌ترین مطلبی از سوی این انتشاراتی در رسانه‌ها بیان نشده است. در حالی‌که متأسفانه از آن‌سو مسئولان معاونت فرهنگی که علی‌الاصول باید بیش از ما دغدغهٔ آرامش و دوری از سر‌و‌صدا و جنجال را داشته باشند در گفت‌و‌گوهای چند وقت یک‌بار خود با رسانه‌ها به بیان انواع ‌و اقسام اتهامات دربارهٔ این انتشاراتی پرداخته‌اند در حالی که سکوت آگاهانه ما به امید حل مشکل از مجرای قانون و با هدف حفظ آرامش در فضای نشر کشور بوده است.

این اما همه سخت گیری‌ها بر اهالی نشر نیست؛ چندی پیش هم، بدنبال فضاسازی گروه‌های مشخص و اتهام» براندازی نرم» به انتشارات چشمه، معاون امور فرهنگی ارشاد خبر از تعلیق این انتشارات داده بود.

ماجرا از آنجا شروع شد که تابستان سال گذشته، جزوه‌ای به نام «زمزمه‌های رنگی» تهیه و منتشر شد و اخبار آن در سطح وسیعی در روزنامه‌ها، سایت‌ها و دیگر رسانه‌های عمومی منتشر شد. در این جزوه از نشر نی، چشمه، ققنوس، عطایی، روشنگران و مطالعات زنان، اختران، و کویر به عنوان عاملان براندازی نرم یاد شده بود.

تهیه‌کنندگان این جزوه با بیرون کشیدن چند جمله یا چند سطر از کتاب‌هایی سعی کرده‌ بودند ثابت کنند که تعداد زیادی نویسنده، مترجم و هفت ناشر در این سال‌ها در حوزه نشر کشور به کار «براندازی نرم» اشتغال داشته‌اند.

پس از آن بود که کیائیان، مدیر انتشارات چشمه در نوشته‌ای از وزارت ارشاد پرسید: سوال این است که مسئولان کنونی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دیگر سیاستگذاران فرهنگی دولت دهم چه تضمینی می‌توانند به دیگر ناشران دست‌اندرکار بدهند که هر چند کتاب‌های در دست انتشار خود را جهت بررسی به آن وزارتخانه ارایه می‌دهند و با دریافت مجوزهای لازم نسبت به چاپ و نشر اقدام می‌کنند-کاری که ناشران نامبرده در این جزوه هم کرده‌اند- در آینده این گروه یا گروه دیگری اینچنین القاب و صفاتی را که به اینان داده‌اند به آن ناشران ندهند؟

وی گفته بود که باید منتظر ماند و دید که آیا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با دفاع از این ناشران که در چارچوب قوانین موجود عمل کرده‌اند در حقیقت از خود، عملکرد خود و از سیاست‌های فرهنگی دولت‌های متبوع خود که همچنان جاری و ساری است، دفاع خواهد کرد یا خیر؟

ماه گذشته نیز همزمان با برگزاری نمایشگاه کتاب در حالی که مسئولان ارشاد مانع حضور نشر چشمه در این نمایشگاه شده بودند، ۱۶۰ نفر از نویسندگان، شاعران و مترجمان با ارسال نامه‌ای اعتراض آمیز به وزیر ارشاد، خواستار حضور نشر چشمه و ثالث در نمایشگاه کتاب شدند.

این نویسندگان به محدودیت‌ها به اهل فرهنگ گلایه کرده و یادآوری کرده بودند که در وضعیت فعلی، صنعت نشر کشور هر روز ضعیف‌تر شده و تیراژ کتاب‌ها به پایین‌ترین حد خود در این سال‌ها رسیده است.