دلار، پيش به سوی ۱۸۰۰

شرق: بازار ارز و سكه در بيش از يك‌سال گذشته نه‌تنها به نوسان هميشگي قيمت عادت كرده بلكه ديگر از اظهارنظرهاي متفاوت و گاه حتي متناقض مسوولان متعجب هم نمي‌شود. به عبارت ديگر تجربه ماه‌هايي كه گذشت باعث شده در كنار دستورالعمل‌هاي رنگ به رنگ و اظهارنظرهاي ‌هزاررنگ، بازار و قيمت‌ها در نهايت راه خود را بروند و اتفاقا در بيشتر موارد راهي را مي‌روند كه پيش‌بيني‌هاي متوليان را نقض مي‌كند. بانك مركزي هم در همين مدت به نماد مسلم تغيير عقيده تبديل شده است.
سريال تصميمات متناقض
متولي بازار رسمي اين روند را از سال گذشته آغاز كرد و تقريبا هر هفته تصميم جديدي گرفت. يك روز به همه قول مي‌داد كه قيمت‌ها را با تزريق كنترل كند اما به يك هفته نرسيده نظرش عوض مي‌شد و به صرافت مي‌افتاد بازار ارز را تك نرخي كند آن‌هم نه با كاهش قيمت‌هاي بازار بلكه با بالابردن قيمت‌هاي رسمي... در نهايت هم قيمت رسمي بالا مي‌رفت و هم قيمت بازار آزاد. بازار هم نه‌تنها تك نرخي نشد بلكه جاي خود را به بازاري چندين و چند نرخي داد. در مورد بازار سكه هم وضع برهمين منوال بود.
رييس كل بانك مركزي يك روز با اصرار مي‌گفت قيمت‌ها به هيچ عنوان حبابي نيست اما بعد به اين نتيجه مي‌رسيد قيمت دست‌كم ۸۰ تا ۱۰۰‌هزار تومان حباب دارد بعد هم دستور مي‌داد حباب تركانده شود. در نهايت هم اين پرسش پيش مي‌آمد كه اگر تركيدن حباب قيمت‌ها به همين سادگي و با يك دستور امكان‌پذير بود چرا بانك مركزي زودتر دست به كار نشده بود. از اين دست رفتار و تصميمات متناقض دست‌كم در كارنامه يكساله بانك مركزي كم نيست. جالب اينكه در مقابل اين تصميمات و سياست‌ها هم واكنش بازار تقريبا هميشه حركت در مسير معكوس بوده حتي اگر در روزهاي اول به دستورات چشم هم گفته باشد، چون واقعيت اين است كه يك بازار و قيمت‌هايش را براي مدت طولاني نمي‌توان با دستورالعمل مهار كرد.
دلار ارزان مي‌شود، ارزان نمي‌شود
در تازه‌ترين دور اظهارنظرهاي جالب‌توجه هم رييس‌كل بانک مرکزی در مورد پيش‌بيني قيمت ارز بر سردوراهي مانده است. «بهمني» چند روز پيش وقتي درخصوص گراني دلار مورد سوال قرار گرفت، گفت كدام كالا ارزان شده كه انتظار داشته باشيم دلار ارزان شود آن هم در شرايطي كه دست‌كم نفت ۲۰‌درصد‌گران شده است. اين اظهارنظر جالب توجه با واكنش‌هاي متفاوتي مواجه شد چون به گفته كارشناسان قيمت‌ها در داخل كشور همواره رابطه‌اي مستقيم با قيمت دلار و ارز دارد. به طوري كه هر بار در سنوات گذشته قيمت ارز افزايش يافته قيمت هر كالا و خدمتي به همان ميزان و چه‌بسا بيشتر رشد كرده است. به عبارت ديگر مي‌توان گفت كالاهايي كه در داخل كشور توزيع مي‌شود به‌طور مستقيم و غيرمستقيم به ارز وابسته است چه آنهايي كه وارداتي هستند و چه آن دسته كه مواداوليه و ماشين‌آلات‌شان از خارج مرزها وارد مي‌شود. ديروز رييس كل بانك مركزي بازهم نظرش عوض شد و گفت كه نرخ طلا و ارز باز هم ارزان خواهد شد! او در مورد وضعيت نرخ ارز و طلا با اشاره به نوسانات قيمت ‌آن‌ها طي چند روز اخير، پيش‌بيني كرد كه نرخ‌هاي دلار و طلا طي روزهاي آتي در بازار كاهش يابد. بهمني همچنين در مورد نرخ رسمي دلار تصريح كرد: بانك مركزي قطعا بر سياست تثبيت نرخ ارز اصرار دارد اما اين بدان معنا نيست كه نرخ ارز را روي يك رقم قفل كنيم. او در مورد وضعيت نرخ ارز در فاز دوم هدفمندي‌يارانه‌ها تاكيد كرد: موضوع نرخ ارز ارتباطي به هدفمندسازي يارانه‌ها ندارد. بهمني ادامه داد: بحث‌هايي وجود داشت مبني بر اينكه ميزان تسهيلات ارزي صادركنندگان يك‌درصد كاهش يابد اما در شرايط فعلي به نظر نمي‌رسد كه اين نرخ تغيير يابد. بهمني در مورد تاثير مذاكرات بغداد روي بازار ارز ايران گفت: ‌مثلا روز شنبه هفته‌جاري نرخ دلار در بازار 100 تومان افزايش يافت و سكه طلا هم 50‌هزار تومان افزايش قيمت داشت اما روز بعد آن، قيمت دلار و سكه كاهش يافت. رييس كل بانك مركزي تصريح كرد: مسايل سياسي و اثر رواني روي قيمت ذاتي اثر نمي‌گذارد. مثلا اگر كسي سكه طلا را به آن طرف آب ببرد باز هم با همان ميزان قبلي از او آن سكه طلا را مي‌خرند و قيمت تغيير نكرده است. او تاكيد كرد: افزايش قيمت ناشي از نشست استانبول و بغداد ناشي از عوامل رواني و مسايل سياسي است، به هر حال تصور من اين است كه باز هم بايد اين قيمت‌ها پايين بيايند.
دلار پرواز كرد
جالب اينكه همزمان با پيش‌بيني آقاي رييس كل، قيمت دلار در بازار آزادي كه پتانسيل جهش را دارد به سوي مرز‌هزار و ۸۰۰ تومان پركشيد. ديروز هر دلار آمريكا هزار و ۷۶۰ تومان فروش رفت. يورو هم در اين روز دو‌هزار و ۲۳۶ تومان ارزش داشت اين در حالي بود كه پوند هم ۲۰ تومان‌گران شد و دو‌هزار و ۷۸۰ تومان قيمت خورد.
سكه هم‌گران شد
ديروز همزمان با ‌گران‌شدن دلار و در شرايطي كه ارزش هر اونس طلا در بازارهاي جهاني روي مدار نوسان حركت مي‌كرد سکه با رشد قيمت مواجه شد. در روزي كه گذشت ارزش هر سكه بهارآزادي طرح قديم تا ۶۷۴‌هزار تومان هم بالا رفت اما در نهايت هر سكه از اين نوع روي قيمت ۶۷۰‌هزار تومان تثبيت شد. ارزش هر سكه طرح جدید هم ۶۶6‌هزار تومان به ثبت رسيد. اين يعني دست‌كم در اولين قدم و اولين روز پيش‌بيني رييس كل بانك مركزي به خطا رفته است. البته پرواضح است كه روند آتي قيمت سكه بستگي به اخبار جديد سياسي، فراز و فرود دلار و قيمت جهاني طلا دارد. با اين اوصاف رييس اتحاديه كشوري طلا و جواهرات كماكان معتقد است كه پيش‌بيني قيمت‌ها حتي براي چند دقيقه بعد هم امكان ندارد البته احتمالا اين عدم امكان پيش‌بيني، مشمول رييس كل بانك مركزي نمي‌شود.
41 روز مساوي يك سال
پيمان قرباني مدير اداره بررسي‌ها و سياست‌هاي اقتصادي بانك مركزي هم در اين خصوص با اعلام اينكه در مدت زمان اجراي طرح پيش‌فروش سكه به ميزان كل سكه‌هايي كه سال گذشته وارد بازار كرديم، سكه عرضه شده، تعداد سكه‌هاي تحويل شده را تا اين لحظه سه‌ميليون و 250‌هزار قطعه اعلام كرد. او در مورد تحولات قيمت سكه در بازار گفت: بانك مركزي هيچ‌گونه مشكلي در زمينه ايفاي تعهدات خود ندارد و از ابتداي اجراي طرح تا اين لحظه به ميزان كل سكه‌هايي كه سال گذشته بانك مركزي وارد بازار كرده است، سكه به بازار عرضه شده است، يعني تعداد سه‌‌ميليون و 250‌هزار قطعه سكه‌اي كه در اين مدت وارد بازار كرديم بيش از تعدادي است كه پارسال به بازار عرضه كرده‌ايم.