معتادان در ميان ارقام متناقض جان می ‌دهند

سایت ملت آنلاین: پايان سال كه نزديك مي‌شود بازار اعداد و ارقام هم داغ مي‌شود و سازمان‌ها، ارگان‌ها و نهادها آمارهاي حوزه عملكردي خود را ارايه مي‌كنند. طي روزهاي اخير نيز نيروي انتظامي و سازمان پزشكي قانوني درباره ميزان مرگ و مير معتادان طي سال جاري آمار جديدي اعلام كردند. آماري كه وجود تناقضاتي را در نتيجه‌گيري نشان مي‌دهد. به گفته كارشناسان نيروي انتظامي بر اساس آمار اعلام شده از سوي اين افراد مرگ و مير معتادان طي 10 ماه نخست سال جاري نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته كاهش نشان داده است.

تفاوت فاحش در آمارهاي 9 ماهه و 10 ماهه پزشكي قانوني

اما اگر كمي موشكافانه‌تر به آمار اعلام ‌شده نظر كنيم شايد متوجه مسائل بيش‌تري شويم. 8 اسفند ماه جاري فرمانده نيروي انتظامي كشور در حاشيه هشتمين اجلاس افسران رابط مبارزه با مواد مخدر 15 كشور دنيا اعلام كرد: مرگ و مير روزانه معتادان به مواد مخدر در در سال 86 هر روز 12 نفر بود كه اين تعداد با اقدامات صورت گرفته به 9 نفر در هر روز كاهش يافته و ميانگين سن مرگ و مير معتادان نيز از 34 سال به بالاي 40 سال افزايش پيدا كرده است.

گزارشي هم كه در پايگاه رسمي پزشكي قانوني در تاريخ 7 اسفندماه منتشر شده است آورده در 10 ماهه امسال سه هزار و پنج نفر بر اثر سوءمصرف مواد مخدر در كشور جان خود را از دست دادند كه در مقايسه با سه هزار و 656 نفري كه در مدت مشابه سال قبل بر اثر اعتياد جان باخته بودند، 8/17درصد كاهش يافته است.

تناقص در آمارها

اما نكته جالب اين جا است كه پايگاه رسمي پزشكي قانوني در گزارشي كه ششم آذرماه سال جاري منتشر كرده است اعلام كرد در هفت ماهه نخست امسال 2 هزار و 169 نفر بر اثر سوءمصرف مواد مخدر مرده‌اند كه اين رقم در مقايسه با مدت مشابه سال قبل كه تعداد فوتي‌هاي مواد مخدر دو هزار و 84 نفر بود،1/ 4درصد افزايش يافته است.

اين در حالي است كه بسياري از كارشناسان اعلام كرده‌اند با راندن معتادان از جامعه، مشكلات اين افراد بيش‌تر مي‌شود و در نتيجه مرگ‌ومير بيش‌تري در انتظار آنهاست. يعني تا مهر ماه امسال مرگ و مير معتادان بيش از 4 درصد رشد داشته است اما با شروع شدن فصل سرما كه معمولا با افزايش آمار مرگ و مير اين افراد همراه است

و طي 3 ماه ناگهان آمار مرگ و مير در افراد معتاد تا 8/17 درصد نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته كاهش مي‌يابد. يا به زبان ديگر در حالي كه كارشناسان انتظار داشته‌اند با افزايش مرگ معتادان طي نيمه دوم سال مواجه شوند طي پاييز چيزي حدود 22 درصد نسبت به فصل گرم سال كاهش مرگ معتادان را شاهد بوده‌ايم.

مسئولان اتفاق نظر ندارند

آماري كه منطقي به نظر نمي‌رسد. به اين مطلب بيفزاييد كه محمود خدادوست، رئيس مركز تحقيقات پزشكي قانوني كشور نيز در گفت‌وگويي كه در تاريخ چهارم بهمن ماه با مهر داشته است درباره آخرين آمار مرگ و مير بر اثر سوء مصرف مواد مخدر در 9 ماهه نخست سال نسبت به سال گذشته با اعلام هشدار نسبت به مرگ 80 درصد معتادان به شيشه گفت:

آمار مرگ و مير معتادان بر اثر سوءمصرف مواد مخدر نسبت به سال گذشته حدود سه درصد افزايش داشته است. جدولي هم كه در پايان اين خبر نقش بسته و تعداد مرگ معتادان در هر استان را نشان مي‌دهد نيز دقيقا اين سخن خدا دوست را تاييد مي‌كند. حال بايد ديد طي ماه دي چه رخ داده است يا بايد ديد چه تغييري در معيارهاي آماري سازمان‌هاي منتشر‌كننده آمار فوق رخ د اده است كه ناگهان با اين كاهش چشمگير مواجه مي‌شويم.

البته بايد به اين نكته نيز پرداخت كه معاون آزمايشگاهي و معاينات پزشكي قانوني كشور در تاريخ 24 مرداد ماه سال جاري نيز درباره آمار مرگ و مير معتادان كل سال 88 و 89 گفت: در سال 88، 3 هزار و 798 مورد و در سال 89، 3 هزار و 656 مورد مرگ بر اثر اعتياد ثبت شده است.

آمارهاي مصلحتي

نگاهي به اين رقم نشان مي‌دهد كه آماري كه در مردادماه امسال براي 12 ماه سال گذشته اعلام شده است همان 3 هزار و 656 مورد مرگ است كه در گزارش پزشك قانوني معادل 10 ماه سال گذشته محسوب شده است. به اين ترتيب اگر آمار ارايه شده در اين گزاراش‌ها را براي 10 ماه محسوب كنيم در هر روز از سال 89،

نزديك به 12 نفر بر اثر اعتياد مرده‌اند كه با توجه به آمار 10 ماهه امسال كاهش را شاهد خواهيم بود و اگر اين آمار را بر اساس كل سال و 12 ماه محاسبه كنيم در سال 89 هر روز با همان آمار روزي 10 نفر مواجه مي‌شويم كه نشان‌دهنده ثابت ماندن اين آمار در دو سال پاپي 89 و 90 است.

البته به گفته مصطفي اقليما، رئيس انجمن علمي مددكاري ايران بايد ديد نسبت اندازه‌گيري اين درصدها چيست. او مي‌گويد: شايد مراجع ذي صلاح اين درصدها را نسبت به تعداد كلي معتادان محاسبه مي‌كنند و با افزايش هر سال تعداد اين افراد نسبت مرگ و مير نيز كمتر مي‌شود. چون به هر حال منطقي به نظر نمي‌رسد كه اين مراجع طي چندين سال گذشته آمار معتادان كشور را همان رقم ثابت دو ميليون نفر اعلام مي‌كنند و طي اين مدت هيچ رقم جديدي اعلام نشده است. در حالي كه نگاهي به جامعه نشان‌دهنده افزايش افراد معتاد است.

نيمي از معتادان شناسايي نشده‌اند

نگاهي به تاريخچه خبر نيز نشان مي‌دهد كه براي نخستين‌بار آمار دو ميليون معتاد در ايران در سال 76 از سوي ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام شد و بر اساس اين آمار يك ميليون و 200 هزار نفر در ايران معتاد دايمي هستند و حدود 800 هزار نفر نيز به صورت تفنني مواد مخدر مصرف مي‌كنند.

زمان اعلام اين آمار يعني از 15 سال پيش بنا بر ادعاي مسئولان و مراكز آماري اين آمار ثابت مانده است و چون امكان آمارگيري مستقلي وجود ندارد، كسي نمي‌تواند با جزئيات خلاف اين ادعا را ثابت كند. البته اكثر كارشناسان به اين ادعا با ديده ترديد نگاه مي‌كنند و با توجه به شرايط اجتماعي مي‌گويند امكان ندارد با افزايش جمعيت اولا تعداد آمار معتادان افزايش پيدا نكرده باشد و دوماً تعداد تلفات معتادان.

او مي‌افزايد: استاندارد جهاني مي‌گويد هر چه جرم در كشور به صورت ظاهري و مشخص محاسبه شود به همان ميزان در زير جامعه مخفي است. يعني اگر آمار 2 ميليون نفر معتاد را قبول كنيم به نوعي 4 ميليون نفر معتاد در كشور داريم كه نيمي از آنان شناسايي نشده‌اند.

از سوي ديگر معاون پيشگيري سازمان بهزيستي ايران نيز اعلام كرده است رشد اعتياد در كشور سالانه حدود هشت درصد است، در حالي كه جمعيت كشور سالانه حدود 6/2 درصد رشد مي‌كند، بنابراين تعداد معتادان سالانه بيش از سه برابر جمعيت رشد مي‌كند و به طبع تعداد مرگ و مير ناشي از اين ناهنجاري اجتماعي.