پنجشنبه، 30 شهریور ماه 1402 = 21-09 2023فیلم؛ افروختن چراغ در تاریکی: یادی از نخستین زن ناشر ایرانیخبرنامه آسو: افروختن چراغ در شبِ تاریک؛ یادی از سیما کوبان، نخستین زن ناشر ایرانی (فیلم زیر) سیما کوبان در سال ۱۳۱۸ در تهران متولد شد. او در کودکی آموزش نقاشی دید و پیش از پایان دبیرستان به بلژیک رفت و به واسطهی سطح آثار هنریاش در سال سوم نقاشیِ دانشکدهی سلطنتی هنرهای زیبای بروکسل پذیرفته شد. به دلیل اشتیاق فراوان به یادگیری، کوبان علاوه بر هنر، همزمان در رشتهی تاریخ نیز تحصیل کرد. پس از آن در رشتههای طراحی از طبیعت، دیوارنگاری، مجسمهسازی و حکاکی از دانشگاه هنرهای زیبا در پاریس فارغالتحصیل شد. کوبان پس از دریافت مدرک دکترای جامعهشناسی در فرانسه، در سال ۱۳۴۱ به ایران بازگشت. عنوان پایاننامهی دکترای او «یزد در مواجهه با مدرنیزاسیون» بود. او پس از بازگشت به ایران به تدریس در دانشگاه تهران مشغول شد. در آن زمان کوبان بهقدری جوان بود که نگهبانان به گمان اینکه دانشجوست او را به دانشگاه راه نمیدادند و از وی کارت شناسایی میخواستند. کوبان از سال ۵۴ تا سال ۵۷ ریاست بخش هنرهای حجمیِ دانشکدهی هنرهای زیبا را بر عهده داشت. او همزمان به فعالیتهای هنری نیز میپرداخت ــ طراحی کاشیکاریِ سردرِ تئاتر سنگلج از جملهی این فعالیتهاست. علاوه بر این، او در حوزهی تاریخ هنر ایران و جامعهشناسی نیز پژوهش میکرد و دانشجویانش را به سفرهای تحقیقاتی دربارهی نقاشیهای دیواریِ امامزادهها میبرد. با وقوع انقلاب ۵۷ و پس از انقلاب فرهنگی، کوبان نیز از جمله اساتیدی بود که در سال ۱۳۵۹ «پاکسازی» و اخراج شد. اما «زنی چون او که هنر و معماری و بناها و اماکن باستانی و تاریخ و فرهنگ ایران دغدغهی همیشگیِ زندگیاش بود، نمیتوانست این حذف را بدون هیچ عکسالعملی بپذیرد.» او که پیش از آن، در سال ۱۳۵۸، در انتشار دورهی اول مجلهی بوستان مشارکت داشت، اینبار مسئولیت انتشار دورهی دوم مجله را بر عهده گرفت. کوبان که صاحب امتیاز، مدیرمسئول و سردبیر نشریه بود، با همکاری دکتر شفیعی کدکنی، شمارهی اول را با مطالبی از نویسندگان و شاعرانی همچون سیمین بهبهانی، ناصر تکمیلهمایون، اسماعیل خویی، محمدعلی سپانلو، احمد کریمی حکاک، غلامحسین ساعدی و جواد مجابی منتشر کرد. اما پس از چاپ تنها یک شماره در تیرماه ۱۳۶۰، انتشار این مجله متوقف شد. پس از آن بود که کوبان در پائیز ۱۳۶۰ به تنهایی دست به انتشار جُنگ چراغ زد، گاهنامهای که در آن داستان کوتاه و شعر تألیفی و ترجمه، فیلمنامه، نقد و بررسیِ آثار ادبی و هنری، موسیقی، هنرهای تجسمی و معرفیِ کتاب کنار هم جمع میشد. او در مقدمهی شمارهی نخست جنگ چراغ، که آثاری از باستانی پاریزی، اخوان ثالث، سیمین بهبهانی، جواد مجابی، بهرام بیضایی و دیگران را در خود داشت، چنین نوشت: «چراغ مجموعهای است از آثار نویسندگان و هنرمندانی که معتقدند باید گفت و باید نوشت و باید منتشر کرد، هرچند که شب تیره باشد.»
www.youtube.com/watch?v=-KPbWnoDs6A با استفاده از لینک زیر می توانید ویدیوی مزبور را دانلود کرده و به اشتراک بگذارید. برای دانلود این ویدیو از سایت ایران پرس نیوز خارج میشوید. DOWNLOAD به اشتراک بگذارید:
|