در پی حملات آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هستهای در ایران، بحث فعالسازی مکانیسم بازگشت خودکار تحریمها (اسنپبک) دوباره داغ شده است. به گفته برخی ناظران، این اقدام میتواند رژیم ایران را به خروج از ان.پی.تی و تشدید بحران سوق دهد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، سه کشور بزرگ اروپایی فرانسه، آلمان و بریتانیا در نامهای رسمی به سازمان ملل، ضربالاجل ۹ شهریور (۳۱ آگوست) را برای ازسرگیری مذاکرات هستهای با رژیم ایران تعیین کردند. آنها تهدید کردهاند که در صورت عدم همکاری تهران، مکانیسم “اسنپبک” را فعال کرده و تحریمهای بینالمللی علیه تهران را بازمیگردانند.
در این نامه آمده است: بهروشنی گفتهایم اگر ایران تا پایان آگوست ۲۰۲۵ حاضر به رسیدن به راهحل دیپلماتیک نباشد یا از فرصت تمدید استفاده نکند، سه کشور اروپایی آمادهاند مکانیسم ماشه را به جریان بیندازند.
مکانیسم ماشه (اسنپبک) ابزاری در چارچوب توافق هستهای برجام که به این کشورها اجازه میدهد تحریمهای سازمان ملل را بدون نیاز به رأیگیری شورای امنیت، بهطور خودکار بازگردانند. نامه سه کشور اروپایی نشاندهنده افزایش فشار بر رژیم ایران در آستانه ضربالاجل تعیینشده است.
با این حال، واکنش تهران به این اولتیماتوم همچنان نامشخص است. سخنگوی دولت جمهوری اسلامی اخیرا در گفتوگو با خبرگزاری روسی اسپوتنیک گفته بود: گفتوگو و تبادل نظر در خصوص موضوع هستهای با اروپا با شرایط پیچیدهای مواجه شده است.
وزیر خارجه بریتانیا نیز در مصاحبه با روزنامه تایمز رژیم ایران را تهدیدی واقعی خوانده و گفته بود: حکومت ایران با انتخابی سخت مواجه است. یا باید عقبنشینی کند یا با فشارهای شدیدتر بینالمللی روبهرو شود.
این مقام ارشد انگلیسی با اشاره به هشدار اخیر خود در کمیته امور خارجی پارلمان این کشور گفت: حکومت ایران با انتخابی جدی روبهرو است. اگر به مسیر فعلی ادامه دهد، باید منتظر تحریمهای فلجکننده در تمام ابعاد اقتصادی باشد.
در همین حال وزیر امور خارجه آلمان نیز اعلام کرد برنامه موشکی رژیم ایران نهتنها اسرائیل، بلکه اروپا را نیز تهدید میکند و باید بخشی از مذاکرات باشد. او در عین حال گفت به نتیجهبخش بودن این مذاکرات امید چندانی ندارد.
به گفته ناظران، تصمیم برای تعلیق همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در واکنش به حملات نظامی اخیر از سوی اسرائیل و آمریکا، رژیم ایران را با تهدید بازگرداندن تحریمهای بینالمللی در قالب فرآیندی روبرو کرده است که با عنوان «مکانیسم ماشه» شناخته میشود.
با این که آمریکا در عمل طرف مذاکره هستهای است، اما چون از برجام خارج شده، از نظر حقوقی قادر به فعال کردن مکانیسم ماشه نیست و کشورهای اروپایی حاضر در برجام باید این ساز و کار را فعال کنند.
در این میان جمهوری اسلامی با وضعیتی بغرنج و حساس روبهرو شده است. در حالی که تا پیش از تابستان امسال گزینه نظامی همواره به عنوان «چماق» غربیها برای گرفتن امتیاز در مذاکرات مطرح بود، اما اکنون با عملی شدن این گزینه و وارد شدن آسیب جدی به تاسیسات هستهای مورد مذاکره، معادلات تا حد زیادی تغییر کرده است.
شماری از رهبران حکومت ایران میگویند با تحقق گزینه حمله نظامی، آن هم در حالی که در حال مذاکره بوده، دیگر چیزی برای از دست دادن نمانده و جمهوری اسلامی باید با قطع تمام همکاریهای هستهای خود با آژانس و تعلیق هرگونه مذاکره، تنها پیشبرد برنامههای راهبردی مورد نظر خود را بدون هیچ گونه محدودیتی در نظر داشته باشد.
اما حملات اسرائیل نشان داد که نهتنها آسمان ایران تا حد زیادی بیدفاع است، بلکه جمهوری اسلامی نیز در عرصه بینالمللی به شکل بیسابقهای تنهاست. در چنین شرایطی بیتوجهی به خواستههای غرب میتواند نهتنها آتشبس شکننده موجود را به صورت جدی تهدید کند، بلکه با فعال شدن مکانیسم ماشه، حکومت ایران را با تحریمهای گسترده بینالمللی روبرو سازد، آن هم در شرایطی که از نظر اقتصادی در شرایط بسیار وخیمی به سر میبرد.
France, Germany, and the UK have set a deadline of August 31 for Iran to resume nuclear negotiations, warning that they will activate the "snapback" mechanism to reinstate international sanctions if Tehran does not cooperate. The letter emphasizes that if Iran fails to reach a diplomatic solution by the deadline, the three countries are prepared to trigger this mechanism, which allows them to restore UN sanctions without a Security Council vote. The situation is tense, with Iran facing increased diplomatic pressure and potential military threats, while its leaders consider halting cooperation with the IAEA and pursuing their strategic goals without restrictions.
سخنان ناهمخوان و ناهماهنگ سران نظام خامنه ای مانند ارکستری شده که هرکس ساز خود را میزند و این ارکستر صدای خوب و هارمونیکی ندارد چون نوازندگان آن از موسیقی هیچ نمیدانند و مقامات اروپایی و آمریکا را هم سردرگم کرده ولی مردم ایران فکر آخوند را بخوبی میخواند
سران نظام خامنه ای به آینده و زندگی مردم ایران اعتنایی ندارند و برایشان مهم نیست که مردم در زیر چه فشارهایی زندگی میکنند
محمدرضا عارف جانشین پزشکیان می گوید ما آماده هستیم مستقیم با آمریکا مذاکره کنیم ولی هم او و هم علی خامنه ای و دیگر سران نظام میگویند ما به غنی سازی ادامه میدهیم
دیوید لمی وزیر خارجه بریتانیا میگوید اکنون توپ در زمین آنهاست ولی این درست نیست توپ در زمین اروپایی هاست چون نظام خامنه ای جواب داده و جوابش ادامه غنی سازی است اکنون چه مذاکره بشود چه نشود