شبکه خبری العربیه در گزارشی به نقل از منابعی در لبنان نوشت: محدودیت‌های مالی اعمال‌شده بر حزب‌الله به‌ویژه پس از قطع مسیر زمینی میان ایران، عراق، سوریه و لبنان و ممنوعیت فرود هواپیماهای ایرانی در فرودگاه بیروت از فوریه گذشته این حزب را با بحران مالی مواجه کرده است.

حزب‌الله لبنان به خانواده‌های اعضای کشته شده که از زمان تأسیس این گروه در دهه ۱۹۸۰ در درگیری‌ها شرکت داشتند، اطلاع داده که تمامی کمک‌هزینه‌های آموزشی دانشگاهی برای فرزندان آنها قطع خواهد شد؛ اقدامی بی‌سابقه که به‌گفته ناظران، بیانگر بحران مالی فزاینده‌ای است که این حزب را به اتخاذ این اقدامات ریاضتی واداشته است.

قطع پوشش شهریه دانشگاه‌ها

طبق اطلاعات اختصاصی شبکه العربیه، «مؤسسه شهید» وابسته به حزب‌الله که مسئول رسیدگی به خانواده‌های کشته‌شدگان است، به‌طور پی‌درپی خانواده‌ها را از این تصمیم مطلع کرده که دیگر شهریه دانشگاه‌های خصوصی را پوشش نخواهد داد.

این تصمیم شامل فرزندان کشته‌شدگان در تمامی درگیری‌ها، از جنگ با اسراییل در دهه ۸۰ میلادی و جنگ ژوئیه ۲۰۰۶ گرفته تا حوادث ۷مه ۲۰۰۸، جنگ سوریه و هم‌چنین نبرد ۶۶روزه با اسراییل در سال گذشته می‌شود. تا پیش از این مؤسسه مذکور هر سال ده‌ها میلیون دلار برای حمایت از این خانواده‌ها، به‌ویژه در بخش آموزش، اختصاص می‌داد.

نارضایتی گسترده در میان خانواده‌ها

این تصمیم با واکنش‌های گسترده‌ای روبه‌رو شده است. یکی از مادران که همسرش در سال ۲۰۱۵ در سوریه کشته شد، به العربیه گفت: «یکی از مسئولان مؤسسه به او گفته است که وضعیت دشوار است و ما تحت محاصره هستیم. باید صبر پیشه کنید تا این بحران را پشت سر بگذاریم».

او افزود که این تصمیم برای خودش و پسرش که سال دوم رشته بهداشت را در دانشگاه به پایان رسانده، شوک بزرگی بوده و وضعیت روانی فرزندش پس از اطلاع از قطع حمایت مالی به‌شدت افت کرده است.

با وجود وعده‌های اولیه مبنی بر بررسی وضعیت دانشجویان قدیمی، منابع تأیید کردند که حزب از هرگونه استثنا صرف‌نظر کرده و تصمیم را به‌صورت فراگیر اجرایی کرده است.

بحران تأمین مالی و محاصره مسیرهای ایران

برخی منابع نزدیک به حزب‌الله این اقدامات را در چارچوب سیاست «مدیریت مصرف» توصیف می‌کنند. اما مروان الأمین، نویسنده و تحلیلگر سیاسی لبنانی، دلایل بحران را به محدودیت‌های مالی اعمال‌شده بر حزب به‌ویژه پس از قطع مسیر زمینی میان ایران، عراق، سوریه و لبنان و ممنوعیت فرود هواپیماهای ایرانی در فرودگاه بیروت از فوریه گذشته، نسبت داده است.

الامین افزود که حزب تلاش کرده این کمبود را از طریق روش‌های غیرمستقیم مانند انتقال پول توسط بازرگانان و گذرگاه‌های قاچاق جبران کند، اما این اقدامات نتوانسته‌اند هزینه‌های هنگفت همیشگی را پوشش دهند. هم‌چنین، منابع مالی پروژه‌های دولتی که حزب از طریق شبکه‌های فساد و سهم‌خواهی از آنها بهره می‌برد نیز کاهش یافته است.

این تحلیلگر لبنانی تأکید کرد که این فشارها حزب را به سوی «برنامه‌یی واقعی برای اتخاذ اقدامات ریاضتی» سوق داده است؛ برنامه‌یی که با کاهش هزینه‌ها در بخش‌های مختلف آغاز شد و اکنون به بخش نظامی نیز رسیده است؛ جایی که برخی از نیروهایی که دور از مراکز خدمت زندگی می‌کردند، برای کاهش هزینه اسکان و حمل‌ونقل کنار گذاشته شدند.

تحولاتی عمیق و ساختاری

این اقدامات ریاضتی، تحولات ساختاری و عمیقی را که حزب‌الله در پی فشارهای مالی شدید از سوی چندین طرف با آن مواجه است، برجسته می‌کنند؛ فشاری که حزب را وادار کرده تا از خدماتی که برای دهه‌ها ستون اصلی جذب و حفظ وفاداری در میان حامیانش بودند، بکاهد.

در حالی که وعده‌هایی مبهم و تلاش‌هایی برای مهار خشم خانواده‌ها ادامه دارد، ناظران این سؤال را مطرح می‌کنند که آیا حزب‌الله خواهد توانست بین کاهش توان مالی‌اش و نیاز به حفظ چهره اجتماعی‌اش تعادلی برقرار کند یا خیر.