بدون شک هرم بزرگ جیزه یکی از شناخته‌شده‌ترین نمادهای دنیای باستان است؛ اما علاوه بر این هرم در مصر، هزاران هرم دیگر نیز در سراسر جهان، از جمله اروپا، آسیا، اقیانوسیه و قاره آمریکا وجود دارند که بسیاری از آن‌ها در تمدن‌های باستانی، بدون داشتن ارتباطی مستقیم با یکدیگر، تقریبا در یک بازه زمانی مشابه ساخته شده‌اند.

این بناهای باشکوه همچنان به‌عنوان یادگاری از تمدن‌های پررمز و راز گذشته پابرجا مانده‌اند و علت ساخت این بناهای تاریخی در یک زمان مشخص، به‌عنوان یک معمای بزرگ تاریخی باقی مانده است. در ادامه، با پنج هرم کمتر شناخته ‌شده از دنیای باستان آشنا می‌شویم که هر یک داستانی منحصربه‌فرد را در دل خود نهفته دارند.

هرمی پنهان در قلب رم، ایتالیا

رم با معماری باشکوه باستانی‌اش نظیر «کولوسئوم» (Colosseum)، «پانتئون» (Pantheon)، «بازار تراژان» (Trajan’s Market) و «فوروم رومی» (Roman Forum) شناخته می‌شود؛ اما کمتر کسی است از هرم‌های این شهر خبر داشته باشد. در قلب رم، هرمی ۲,۰۰۰ ساله معروف به «هرم سستیوس» (Rome’s Pyramid of Cestius) با ابعادی چشمگیر و ظاهری متمایز میان بناهای تاریخی شهر خودنمایی می‌کند. هر ضلع این هرم، ۳۰ متر و ارتفاعش ۳۵ متر است.

هرم سستیوس در امتداد جاده «اوستینسیس» (Ostiensis) یکی از مسیرهای کلیدی رم باستان، بین سال‌های ۱۸ تا ۱۲ پیش از میلاد ساخته شد. در حالی که هنوز بحث‌هایی درباره کاربرد واقعی هرم‌های مصر وجود دارد، باستان‌شناسان مطمئن هستند که این هرم یک مقبره بوده است.

درون آن، یک اتاق دفن طاق‌دار قرار دارد و کتیبه‌های موجود در دو سوی شرقی و غربی بنا نشان می‌دهند که متعلق به آرامگاه سیاستمدار رومی «گایوس سستیوس اپولو» (Gaius Cestius Epulo) است. او یکی از سخنرانان و حاکمان شهر در رم باستان به شمار می‌رفت. نکته جالب‌توجه این است که کتیبه‌ دیگر روی هرم نشان می‌دهد که این سازه تنها در ۳۳۰ روز ساخته شده است.

هرم‌های اسرار آمیز تنریف، جزایر قناری

«تنریف» (Tenerife) در جزایر قناری یک مقصد گردشگری مشهور است؛ اما متاسفانه بسیاری از گردشگران، از وجود هرم‌های اسرارآمیز آن بی‌خبرند. این هرم‌ها در شهر «گویمار» (Güímar) در جنوب تنریف، قرار دارند. آن‌ها از سنگ‌های آتشفشانی و بدون استفاده از ملاط ساخته شده‌اند و همین موضوع میان پژوهشگران بحث‌برانگیز شده است.

قدمت این هرم‌ها، بر اساس سفال‌های کشف ‌شده در نزدیکی آن، به قرن نوزدهم میلادی می‌رسد. برخی محققان معتقدند، این بناها از توده‌های سنگ‌های آتشفشانی ساخته شده‌اند که کشاورزان هنگام پاک‌سازی زمین جمع‌آوری کرده بودند؛ اما این نظریه با مخالفت‌های جدی روبه‌رو شد.

کاوشگر نروژی «تور هایردال» (Thor Heyerdahl) بر این باور است که هرم‌ها توسط «گوانچه‌ها» (Guanches) ساخته شده‌اند؛ بومیان بربر جزایر قناری که حدود ۱۰۰۰ سال پیش از میلاد به این مجمع‌الجزایر مهاجرت کردند. او تاکید داشت که این سازه‌ها با دقت و به‌صورت پلکانی طراحی شده‌اند و احتمالا در زمان انقلاب تابستانی، کاربردی آیینی داشته‌اند.

در سال ۱۹۹۱، سه پژوهشگر از موسسه اختر فیزیک جزایر قناری ثابت کردند که برخی از سطوح پیرامونی «هرم‌های گویمار» دقیقا با انقلاب‌های زمستانی و تابستانی هم‌راستا هستند.

هایردال حتی فرضیه‌ای بر این اساس مطرح کرد که هرم‌ها ممکن است، نقطه‌ای استراتژیک در مسیر سفرهای دریایی میان مصر باستان و سرزمین مایاها باشند. این دیدگاه جنجالی، موجی از بحث و بررسی را میان مورخان، باستان‌شناسان، ستاره‌شناسان و علاقه‌مندان به تاریخ راه انداخت و همچنان یکی از رمزآلودترین اسرار جزایر قناری باقی مانده است.

هرم بزرگ چولولا، مکزیک

با وجود اینکه کتاب رکوردهای گینس «هرم بزرگ چولولا» (Great Pyramid of Cholula) را به‌عنوان بزرگ‌ترین هرم جهان از نظر حجم معرفی کرده است؛ اما افراد کمی این نام را شنیده‌اند. این هرم در نزدیکی شهر «پوئبلا» (Puebla) قرار دارد و به «کوئتزالکواتل» (Quetzalcoatl)، یکی از مهم‌ترین خدایان اسطوره‌ای تمدن‌های ‌آمریکایی، تقدیم شده است. در دوران «پیشاکلمبی» (Mesoamerican)، چولولا شهری بزرگ و مرکز مذهبی مناطق مرتفع مکزیک به‌شمار می‌رفت.

به گزارش وب گاه گردشگری کجارو،ساخت هرم بزرگ چولولا، در قرن دوم پیش از میلاد آغاز شد و طی چندین مرحله، به‌شکل نهایی خود رسید. در حدو سال ۱۱۰۰ میلادی، شهر به دست «تول‌تک-چیچی‌مکاها» (Toltec-Chichimecas) افتاد و هرم متروک شد و معابد جدیدی در مناطق دیگر ساختند. با گذشت قرن‌ها، این هرم در زیر لایه‌ای از خاک و پوشش گیاهی مدفون شد، تا اینکه در سال۱۹۱۰، هنگامی که مقامات قصد ساخت یک تیمارستان را داشتند، مشخص شد که این تپه طبیعی در واقع هرمی باستانی است.

هرم افسانه‌ای سفید شیان، چین

در دشتی مسطح و دورافتاده در استان «شاآنشی» (Shaanxi)، در نزدیکی پایتخت باستانی «شیان» (Xi’an)، ده‌ها تپه‌ی هرم‌مانند شگفت‌انگیز قرار دارند که در خارج از چین کمتر شناخته شده‌اند. در میان واقعیت این مقبره‌های باشکوه، افسانه‌ای درباره‌ی هرمی عظیم به ارتفاع ۳۰۴٫۸ متر با تاجی از جواهرات وجود دارد که گفته می‌شود حتی هرم بزرگ جیزه را نیز تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. برخی پژوهشگران معتقدند که تصاویر هوایی از «هرم سفید شیان» (White Pyramid of Xi’an) با «مقبره‌ مائولینگ» (Maoling Mausoleum)، آرامگاه «امپراتور وو» (Emperor Wu) از سلسله‌ «هان» (Han)، مطابقت دارد؛ در حالی که برخی دیگر بر این باورند که این هرم افسانه‌ای هنوز کشف نشده است.

طبق آخرین اطلاعات به دست آمده، قدمت هرم سفید عظیم در چین به بیش از یک قرن پیش باز می‌گردد. در یادداشت‌های سفر «فرد مایر شرودر» (Fred Meyer Schroder)، یک تاجر و راهنمای آمریکایی، آمده است که او در سال ۱۹۱۲ میلادی هنگامی که در حال پیاده‌ روی با یک راهب بودایی در استان شاآنشی بود، هرم بزرگی را از دور مشاهده کرد. شرودر تخمین زد که این هرم حداقل ۳۰۰ متر ارتفاع و هر ضلع آن ۵۰۰ متر طول داشته باشد. راهنمای مغولی شرودر، به او گفت که هرم‌ها حداقل ۳,۰۰۰ سال قدمت دارند و در افسانه‌های محلی به‌خوبی شناخته شده است. برخی نیز، معتقدند، هرم سفید، در دره‌های ناهموار کوه‌های «چین لینگ» (Qin Ling Mountains) قرار گرفته است و به همین دلیل، شناسایی آن دشوار است. تاکنون محققان و کاوشگران بسیاری، به‌دنبال هرم سفید شیان بوده‌اند؛ اما هیچ‌کدام موفق به یافتن آن نشده‌اند.

شهر هرمی کارال، پرو

تمدن «نورته چیکو» (Norte Chico) واقع در «پرو» (Peru)، اولین تمدن شناخته ‌شده در قاره آمریکا بود. پایتخت آن‌ها شهر مقدس «کارال» (Caral) بود. یک کلان‌شهر ۵,۰۰۰ ساله با ویژگی‌هایی از کشاورزی پیشرفته، فرهنگ غنی و معماری عظیم که شامل تپه‌های سکویی سنگی و خاکی، معابد، آمفی‌تئاتر، میدان‌های پلکانی، مناطق مسکونی و ۶ هرم پلکانی بزرگ می‌شد.

این شهر باستانی اولین ‌بار در سال ۱۹۰۵ توسط باستان ‌شناس آلمانی «مکس اوهل» (Max Uhle) کشف شد؛ اما تا دهه ۱۹۷۰، باستان‌شناسان متوجه نشدند که تپه‌هایی که ابتدا به‌عنوان اشکال طبیعی شناسایی کرده بودند، در واقع هرم‌های پلکانی هستند. تا اینکه در دهه ۱۹۹۰، شهر عظیم کارال و ۶ هرم آن، بعد از پنج هزار سال مدفون بودن زیر شن‌ها، آشکار شد.

در حالی که تاکنون هزاران هرم در سراسر جهان شناسایی شده‌اند، این فرضیه وجود دارد که صدها هرم دیگر هنوز کشف نشده‌اند. از جنگل‌های انبوه آمریکای جنوبی و آسیا گرفته تا تپه‌های عظیمی که در پوشش گیاهی یا برف پنهان شده‌اند و به‌راحتی می‌توان آن‌ها را با تپه‌های طبیعی اشتباه گرفت. سیاره ما هنوز تمام رازهای هرم‌های باستانی خود را فاش نکرده است.