دویچه وله در گزارشی گفت: ۴ فوریه روز جهانی سرطان است؛ بیماری‌ای که به گفته کارشناسان ۴-۵ سالی است که انتشار آمارهای جدید از موارد ابتلا به آن در ایران متوقف شده است.

مطابق آمارهای مربوط به سال ۱۳۹۹، سالانه دست‌کم ۱۳۱ هزار نفر در ایران به انواع سرطان مبتلا می‌شوند.

بنا به اعلام اپیدمیولوژیست‌ها، شایع‌ترین سرطان‌ها در هر دو جنس سرطان های پستان، پروستات، کولورکتال، سرطان غیر پوست غیر ملانوما و سرطان معده هستند. به تفکیک جنس، در مردان، سرطان‌های پروستات، پوست غیر ملانوما، معده، کلورکتال و مثانه و در زنان سرطان‌های پستان، تیروئيد، کولورکتال، سرطان پوست غیر ملانوما و سرطان معده جزو شایع‌ترین سرطان‌ها برشمرده شده‌اند.

همچنین گزارش شده که شایع‌ترین سرطان‌ های منجر به مرگ در هر دو جنس، سرطان‌‌های معده، ریه و کولورکتال هستند. از نظر جغرافیایی نیز بیشترین میزان بروز سرطان در کشور در استان‌های یزد، فارس، اصفهان و تهران گزارش شده است.

دوازدهم بهمن ماه بود که محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت ایران هزینه‌های بالای تشخیص و درمان سرطان در ایران سخن گفت.

چند روز پیش از آن، کاظم زنده‌دل معاون پژوهشکده سرطان دانشگاه علوم پزشکی تهران از "مرگ روزانه حداقل ۲۰۰ بیمار مبتلا به سرطان" در ایران خبر داده و گفته بود که این میزان از مرگ و میر "معادل سقوط روزانه یک فروند هواپیما و برابر با تعداد کشته‌های کرونا در دوران اوج خود در کشور" است. البته به گفته کارشناسان، با توقف برنامه ثبت سرطان، می‌توان گفت که تعداد مرگ‌های ناشی از سرطان بسیار بیشتر از آمارهای رسمی منتشر شده است.

نبود دارو، عامل اصلی مرگ و میر مبتلایان به سرطان

کمیاب یا نایاب شدن شماری از داروها در ایران طی چند سال گذشته بارها به مساله‌ای بحرانی تبدیل شده است و این معضل را از رنج بیماری برای بیماران سخت‌‌تر کرده است. این معضل تا جایی پیش رفته که متخصصان را ناچار به انتخاب برخی روش‌ها خاص برای درمان مبتلایان به سرطان کرده است.

به گفته یک متخصص سرطان‌شناسی، در حال حاضر پزشکان و جراحان حق انتخاب چندانی ندارند و‌نمی‌توانند سراغ هر روش درمانی بروند. آنها باید ببینند بیمار به کدام دارو می‌تواند به راحتی دسترسی پیدا کند و بر اساس همان دارو پروتکل درمان را پیش ببرند. در واقع مکانیسم تشخیص از سوی پزشکان بسیار عالی ولی دستانشان برای ادامه روند درمان بسیار خالی است.

وزارت بهداشت جمهوری اسلامی مدعی است بسیاری از داروهای درمان سرطان در داخل تولید می‌شود و مسئله کاهش اثربخشی این داروها در روند درمان را رد می‌کند، اما بسیاری از متخصصان بر این باورند که با وجود تلاش شرکت‌های ایرانی، هنوز در تولید داروهای بیماران سرطانی، با کارایی و کیفیت داروهای خارجی فاصله داریم.

به عقیده متخصص سرطان‌شناسی، ادعای تولید داخلی داروی سرطان "دروغ محض" است. چون اگر حتی این داروها در داخل ایران تولید شوند، ماده اولیه آنها از کشورهایی مانند چین یا هند خریداری می‌شود.

به گفته او، این شرکت‌ها از سوی دولت بودجه‌های هنگفت دریافت می‌‌کنند ولی چون توان تولید دارو در داخل را ندارند، داروی خارجی را به اسم داروی داخلی بسته‌بندی کرده و به فروش می‌رسانند. حتی ماده اولیه یک آنتی‌بیوتیک ساده به نام مترونیدازول نیز از خارج از کشور وارد می‌شود چه برسد به داروهای تخصصی سرطان.

ضعف در سرمایه‌گذاری برای غربالگری سرطان

به عقیده متخصصان، گرچه غربالگری سرطان در کشور در یک دهه گذشته شاهد پیشرفت‌هایی بوده و امکانات و تجهیزات غربالگری این بیماری بهبود یافته اما به‌ویژه در مناطقی که شیوع برخی سرطان‌ها مانند سرطان دستگاه گوارش بخصوص در شمال و شمال شرق کشور بیشتر است، برنامه‌های غربالگری به خوبی اجرا نشده است.»

این در حالیست که برخی کشورها مثل عربستان سعودی و امارات سرمایه گذاری‌های هنگفتی در زمینه غربالگری سرطان کرده‌اند و این امر گرچه باعث شده که حتی آمار تشخیص سرطان در این کشورها از آمارهای ایران هم بیشتر شود، اما به گفته متخصص سرطان شناسی، این لزوماً نشانه بدی نیست؛ زیرا به شناسایی هرچه سریع‌تر بیماران منجر می‌شود و با شروع درمان به موقع طول عمر آنها را بیشتر می کند. اما متاسفانه در ایران هیچ برنامه منسجمی برای غربالگری به موقع سرطان وجود ندارد و این یک زنگ خطر است زیرا با افزایش تعداد مبتلایان، ما هیچ گاه بودجه و امکانات درمانی برای این موج بیماران سرطانی را نخواهیم داشت.