دوشنبه، 12 آبان ماه 1404 = 03-11 2025
دیپلمات کهنه‌کار آمریکایی: شاید غرب در پی تغییر رژیم در ایران باشد
رابرت مالی، دیپلمات کهنه‌کار آمریکایی و یکی از معماران توافق هسته‌ای موسوم به «برجام» در گفتگویی با هفته‌نامۀ فرانسوی لوپوئن اعتراف می‌کند که راهبرد چند دهه‌ای جمهوری اسلامی برای بازدارندگی در برابر اسرائیل به‌شدت تضعیف شده است.
به گفتۀ او، نفوذ اطلاعاتی و حملات اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای و نظامی رژیم ایران نشان داد که تل‌آویو می‌تواند بدون هزینۀ سنگین ضربات کاری به جمهوری اسلامی وارد آورد. با این‌همه، رابرت مالی می‌افزاید که از منظر سیاسی، جنگ دوازده روزه میل رژیم ایران به دستیابی به سلاح هسته‌ای را افزایش داده است.
او هشدار می‌دهد که کاهش دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تأسیسات اتمی و ذخایر اورانیوم غنی‌شده، نظارت جهانی بر برنامۀ هسته‌ای در ایران را به شدت محدود کرده است. او گفته :«نمی‌دانیم بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده با غلظت ۶۰ درصد دقیقاً کجاست.»
به گفتۀ این دیپلمات سابق آمریکایی، حکومت ایران دانش فنی لازم برای بازسازی سریع غنی‌سازی اورانیوم را دارد، اما در عین حال آگاه است که چنین گامی بلافاصله با واکنش اسرائیل و آمریکا روبرو خواهد شد.
او می‌گوید جنگ دوازده روزه همۀ محاسبات را برهم زد و فضای سیاسی را برای هرگونه گفتگوی جدید میان تهران و واشنگتن سنگین‌تر و پرهزینه‌تر کرد. به گفتۀ او، از منظر سیاسی، برای حکومت ایران بسیار دشوارتر است با کشوری مذاکره کند که به آن حملۀ نظامی کرده است. افزون بر این، تهران امروز ابزارهای فشار محدودی دارد. جز ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده و همکاری محدود با بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی. این‌ها، به گفتۀ مالی، هرچند مهم‌اند، اما برای معامله‌ای بزرگ کافی نیستند و حکومت ایران هم قصد ندارد آن‌ها را مفت از دست بدهد.
مالی در بخش دیگری از گفتگو با هفته‌نامۀ فرانسوی به نقش ترامپ اشاره می‌کند و او را غیرقابل پیش‌بینی‌تر از گذشته می‌خواند. به گفتۀ او: ترامپ ممکن است در یک روز از مذاکره با ایران سخن بگوید و همان روز دستور حمله به این کشور را بدهد. به گفتۀ مالی، با ترامپ هر دو احتمال در خصوص حکومت ایران وجود دارد: توافق یا بمباران.
بازگشت تحریم‌ها و گمانِ «تغییر رژیم»
به گزارش رادیو فرانسه، نمایندۀ پیشین آمریکا تأیید می‌کند که پس از فعال‌شدن «اسنپ‌بک» و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل، در تهران این برداشت تقویت شده است که غرب در پی تغییر رژیم در ایران است. او می‌گوید: من در جریان تصمیم‌های پنهان نیستم، اما روشن است که آمریکا و متحدانش در منطق قدرت عمل می‌کنند. آنان احساس می‌کنند که دست بالاتر را دارند و می‌توانند از حکومت ایران امتیازات بیشتری بخواهند.
English SummaryRobert Malley, a veteran American diplomat and architect of the 2015 nuclear agreement with Iran, acknowledged in an interview with Le Point that Iran's long-standing strategy of deterrence against Israel is "severely weakened." He cited Israel's intelligence and military strikes on Iranian facilities, showing that Tel Aviv can inflict significant damage without heavy costs. However, Malley also noted that recent conflicts have heightened Iran's desire to acquire nuclear weapons.
He warned that reduced access for International Atomic Energy Agency (IAEA) inspectors limits global oversight of Iran's nuclear program, stating, "We don't know where over 400 kilograms of uranium enriched to 60% is exactly." While Iran possesses the technical knowledge for rapid uranium enrichment, it also understands that any such action would provoke immediate responses from the U.S. and Israel.
The recent twelve-day war "upended all calculations," making any future negotiations between Tehran and Washington more complicated and costly. According to Malley, it is much harder for Iran to negotiate with a country that has launched military attacks against it. Tehran's leverage is currently limited to its enriched uranium and limited cooperation with IAEA inspectors, which, despite their importance, are insufficient for a significant deal.
Malley also referred to Donald Trump as "more unpredictable than before," suggesting that Trump might speak of negotiations one day and order attacks the next. He indicated that, with Trump, both outcomes—agreement or bombing—are plausible.
Finally, he confirmed that the reactivation of the “snapback” mechanism and the return of UN sanctions have reinforced the perception in Tehran that the West seeks regime change in Iran. Malley stated that while he is not privy to covert decisions, it's evident that the U.S. and its allies feel empowered to demand more concessions from the Iranian government.
