از آن‌جا که یک‌طرف اصلی این جنگ، جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی آن هستند، بی‌شک این حکومت مشمول اثرگذاریِ اصلیِ این تحول خواهد بود؛ چرا که کانون بحران‌سازی در منطقه است.

روزنامه دنیای اقتصاد در مطلبی تلاش می‌کند به پزشکیان تفهیم کند که در اوضاع قمر در عقربی که هم‌اکنون نظام با آن رودررو شده است، مبادا وقایع دولت اول ترامپ تکرار شود و می نویسد: هیچ ضرورتی ندارد وقایع دولت اول ترامپ تکرار شود مگر آنکه ما دست خود را برای تغییر ببندیم.

تغییر! به‌راستی برای حاکمیت خامنه ای که کانون بن‌بست‌ساز نظام است، چه تغییری در سیاست خارجی و داخلی قابل تصور است؟ بهتر است از زبان خودی‌های نظام پاسخ داده شود که خودشان می‌دانند در انبان چیست.

از جمله روزنامه جهان صنعت می نویسد: کشور نیازمند تصمیم‌سازی‌های عمیق و اساسی است. لازمه‌اش این است که حاکمیت بپذیرد در مسائل اجتماعی و اقتصادی مردم گشایش ایجاد کند و از راهبردهای ایدئولوژیک فاصله بگیرد. تجربه بشری نشان می‌دهد در دنیا هیچ کشوری نبوده که بتواند زمانی که در روابط خارجی خود به‌شدت درگیر است، اصلاحات جامع اقتصادی انجام داده باشد. مؤلفه دوم هم شکاف‌های اجتماعی است و باز هم تجربه نشان می‌دهد هرگونه اصلاحات اقتصادی غیرآمرانه برای اینکه به نتیجه برسد، نیازمند یک پشتوانه اجتماعی قوی است.

مشاهده می‌شود که نظام ولایت فقیه، هم رو به داخل به‌دلیل فقدان پایگاه اجتماعی یعنی مهیا بودن پتانسیل قیام و انقلاب و هم رو به خارج به‌دلیل سوختن تمام سرمایه‌هایش برای شکست ترامپ، در معرض تصمیم‌سازی‌های عمیق و اساسی واقع شده است.

طبعاً انتخاب ترامپ و کیفیت اثرگذاریِ آن بر تحولات منطقه، مشروط به برنامه و سیاست ترامپ و اولویت‌های او در برخورد با سیاست و اقتصاد داخلی آمریکا، جنگ روسیه و اوکراین، جنگ اسرائیل و غزه و لبنان و سمت‌وسوی استراتژیک این دو جنگ است.

آن‌چه در آن تردید نیست، این واقعیت مسلم است که دور دوم ریاست جمهوری ترامپ با دور اول بسیار متفاوت است. از این‌رو خاورمیانه به‌طور خاص به‌دلیل نقش آن در منافع سیاسی و اقتصادی آمریکا، شاهد تحولات مهم و احتمالا سرنوشت‌ساز خواهد بود. این پیش‌بینی متکی بر واقعیت‌های هم‌اکنون این منطقه از جهان است که در یک‌سال گذشته سمت‌وسویی به‌غایت متفاوت از سال پیش از آن گرفته است.

عامل دیگر که در شطرنج جدید سیاسی، بسیار اهمیت یافته است، چالش اجتناب‌ناپذیر سیاست مماشات غرب با جمهوری اسلامی خواهد بود.

فرانسیس فوکویاما، استاد علوم سیاسی آمریکایی می گوید: ریاست‌جمهوری جدید ترامپ هیچ شباهتی به دوره اول او نخواهد داشت. گستردگی پیروزی جمهوری‌خواهان از ریاست‌جمهوری گرفته تا مجلس سنا و نمایندگان، نوعی تقویت قدرت سیاسی تلقی می‌شود و به ترامپ این اجازه را می‌دهد هر آنطور که می‌خواهد در سیاست‌هایش عمل کند.