ایران بعد از مهسای ۱۴۰۱ نسبت به ایران قبل از آن چندان تغییر کرده که هیچ کس را جز چند تا امام جمعه و نمایندگان استصوابی و صدا و سیمای انحصاری و تکراری و شعاری یارای انکار آن نیست و هر که خواسته انکار کند یا عقربه‌های زمان را به عقب بازگرداند زحمت بیهوده متحمل شده است.

سایت داخلی عصر ایران نوشت: قصه تنها بر سر نوع پوشش دختران و زنان ایران هم نیست که حالا بر اساس جغرافیا و سن و نوع باورها و فرهنگ و فضایی که در آن قرار دارند انتخاب می‌کنند نه آن که یک یونیفورم واحد به ضرب باطوم و تحقیر بخواهند تن همه کنند! هر چند این فقره هم مهم است آن‌سان که صدا و سیمای انحصاری به تنها تلویزیون دنیا بدل شده که نمی‌تواند تصویر مردم عادی و در حال رفت‌و‌آمد در پیاده‌روها و پیاده‌راه‌های شهر را نشان دهد و قبل از آن باید صحنه‌آرایی کنند؛ چه فلاکت و حقارت مضحکی!

واکنش جامعه به مرگ مظلومانه مهسا پاسخ به تحقیر سیستماتیک علیه زنان بود که چند ماه قبل با ماجرای سپیده رشنو شروع شده بود. واکنش به دروغ سریال‌های تلویزیونی در ارایۀ تصویری واحد از همۀ زنان ایرانی که با سبک زندگی خود آن بازیگران هم تطابق نداشت و کافی است تصاویر آنها را با زندگی واقعی‌شان مقایسه کنیم!

مهسا یک نفر بود ولی تأثیر جنبشی که به نام او راه افتاد بسیار عمیق‌تر از فقدان یک نفر؛ امروز ۲۵ شهریور۱۴۰۴ خورشیدی با سه سال قبل به کلی متفاوت است. با این همه قصه فراتر از پوشش و سبک زندگی است. ایران بعد از مهسا در عرصه های دیگر هم شبیه به قبل از آن نیست اگرچه طی سه سال برخی بسیار کوشیدند به پیش از آن بازگردد ولی اگر اندک احتمالی وجود داشت بعد از جنگ ۱۲ روزه آن احتمال کم هم منتفی است چون هیچ عقل سلیمی در این وضعیت اقتصادی و معیشتی و زیر سایۀ جنگ سر به سر مردم نمی‌گذارد.

اگر مکانیسم ماشه اجرا شود و اوضاع اقتصادی تنگ‌تر که سر‌به‌سر مردم گذاشتن و تحمیل شرط عقل نیست و اگر توافقی شود و طبقه متوسط نفسی تازه کند مطالبات اجتماعی و فرهنگی را وانمی‌نهد و تن نخواهد داد و در هر دو حالت زمان به قبل از مهسا بازنمی‌گردد.

مرسده شاهین‌کار: من قربانی نیستم، قهرمانم

گزارش رادیو فرانسه: سه سال پس از کشته شدن مهسا، خیابان‌های ایران اگرچه دیگر صحنۀ اعتراضات گسترده نیستند، اما جنبشی که از دل آن واقعه برخاست همچنان ادامه دارد. حضور روزانۀ زنان بی‌حجاب در شهرهای بزرگ، نافرمانی‌های مدنی و چهره‌هایی چون مرسده شاهین‌کار که به نماد مقاومت بدل شده‌اند، همگی نشان می‌دهند که جنبش «زن، زندگی، آزادی» خاموش نشده و به بخشی از حیات اجتماعی و سیاسی ایران تبدیل شده است.

از شهریور ۱۴۰۱ تا امروز، حکومت ایران کوشیده است با بازداشت‌ها، جریمه‌ها و فشارهای اجتماعی جنبش زنان را متوقف کند. اما هر زن بی‌حجاب در خیابان، هر صدای اعتراضی در تبعید، نشانی از ادامۀ همان فریاد نخست است. همان‌گونه که یکی از زنان معترض در کرج می‌گوید: «ما دیگر هرگز به عقب بازنمی‌گردیم.»

سه سال پس از مرگ مهسا امینی، ایران همچنان میان سرکوب حکومتی و امید به آزادی در کشاکش است. اما سیمای تغییر‌یافته شهرها و حضور پررنگ زنانی چون مرسده شاهین‌کار نشان می‌دهد که جنبش «زن، زندگی، آزادی» نه تنها خاموش نشده، بلکه به بخشی جدایی‌ناپذیر از حیات اجتماعی و سیاسی و آیندۀ ایران بدل گشته است.

در کنار این نافرمانی‌های روزمره، چهره‌هایی چون مرسده شاهین‌کار، برندۀ جایزۀ ساخاروف، نماد جهانی جنبش «زن، زندگی، آزادی» شده‌اند. مرسده شاهین‌کار که در جریان اعتراضات سال ۱۴۰۱ هدف گلولۀ پینت‌بال نیروهای امنیتی رژیم ایران قرار گرفت و چشم راست خود را از دست داد، امروز در تبعید به فعالیت ادامه می‌دهد.

شاهین‌کار در گفت‌وگو با رادیو بین‌المللی فرانسه تأکید می‌کند: «چشمم نشان افتخار من است. من قربانی نیستم، قهرمانم. من در خیابان بدون سلاح فقط با مشت گره‌کرده فریاد می‌زدم: زن، زندگی، آزادی.» او که به همراه دخترش به آمریکا پناه برده، با وجود فشارها و تبعید، همچنان خود را بخشی از مبارزه می‌داند: «همۀ رؤیاهایم از آزادی سخن می‌گویند. روزی ایران آزاد خواهد شد.»

عاملان جنایت همچنان مصونیت دارند

سازمان دیده‌بان حقوق بشر اعلام کرد که سه سال پس از سرکوب اعتراضات ۱۴۰۱ «زن، زندگی، آزادی»، عاملان این سرکوب‌ها همچنان از مصونیت قضایی برخوردارند.

سازمان دیده‌بان حقوق بشر روز سه‌شنبه ۲۵ شهریور در گزارشی اعلام کرد مقام‌های جمهوری اسلامی از انجام تحقیقات مستقل و بی‌طرفانه دربارهٔ کشتار، شکنجه و دیگر جرایم بین‌المللی آن دوره خودداری کرده‌اند.

این نهاد از دولت‌های خارجی خواست راه‌های تازه‌ای برای پیگرد عاملان و تحقق عدالت برای قربانیان و خانواده‌هایشان جست‌وجو کنند.

به گفته این سازمان، گزارش هیئت حقیقت‌یاب سازمان ملل نشان می‌دهد سرکوب مرگبار اعتراضات مصداق «جنایت علیه بشریت» است، اما مقام‌های جمهوری اسلامی نه‌تنها نیروهای امنیتی را مورد ستایش قرار داده‌اند، بلکه خانواده‌های کشته‌شدگان و اعدام‌شدگان را نیز زیر فشار و آزار گذاشته‌اند.

قتل مهسا گواهی محکمی بر جنایات خامنه‌ای علیه بشریت

وزرات خارجه آمریکا با صدور بیانیه‌ای به‌مناسبت سالگرد قتل حکومتی مهسا به‌دست نیروهای سرکوبگر خامنه ای نوشت: نام مهسا هرگز فراموش نخواهد شد. قتل او، همراه با بسیاری دیگر، گواهی محکمی بر جنایات رژیم ایران علیه بشریت است.

وزارت‌خارجه آمریکا در بیانیه خود با تأکید بر این‌که رژیم ایران طی ۴۶سال با شکنجه و اعدام حکومت کرده و با اعدامها و ضرب و جرح‌های عمومی، هر گونه مخالفتی را سرکوب کرده است گفت، دولت آمریکا به اعمال فشار حداکثری ادامه خواهد داد.