دوشنبه، 9 تیر ماه 1404 = 30-06 2025
رفتارشناسی حشرات؛ وقتی پهپادها به تعقیب زنبورها می‌روند
پژوهشگران دانشگاه فرایبورگ آلمان قصد دارند رفتار زنبورها را در زیستگاه طبیعی‌شان دقیق‌تر بررسی کنند. این تحقیقات قرار است با استفاده از بازتاب‌دهنده‌های کوچک و پهپادها صورت گیرد.
به گزارش دویچه وله، بر اساس نتایج مطالعات، زنبورها کیلومترها یک گل به گل دیگر پرواز می‌کنند. حال بر اساس اخبار کانال اول تلویزیون آلمان، پژوهشگران دانشگاه فرایبورگ قصد دارند با استفاده از بازتاب‌دهنده‌های کوچک و پهپادها، رفتار این حشرات را در زیستگاه طبیعی‌شان دقیق‌تر بررسی کنند.
این گزارش حاکی از آن است که برای مطالعه پرواز زنبورها، زیست‌شناسان دانشگاه فرایبورگ پهپادی بیش از یک متر ساخته‌اند. به کمک این پهپاد، می‌توان حرکت زنبورها را به‌صورت کاملاً خودکار تعقیب و با سه دوربین ضبط کرد. هدف محققان این است که بفهمند زنبورها چگونه مسیر خود را پیدا کرده و به کندو بازمی‌گردند.
اندرو استراو، عصب‌زیست‌شناس دانشگاه فرایبورگ که هدایت این آزمایش‌ها را برعهده دارد می‌گوید، آن‌ها بارها یک زنبور را از منبع تغذیه‌اش تا کندو دنبال کرده‌اند.
او می‌گوید: «گرچه الگوی پرواز دقیقی مشاهده نشده است، اما مثلاً یک درخت وجود دارد که زنبور همیشه به آن سمت پرواز می‌کند. من حدس می‌زنم و اکنون در حال بررسی آن هستیم، که زنبور از آن درخت به‌عنوان نشانه استفاده می‌کند.»
زنبورها ابتدا به بازتاب‌دهنده مجهز می‌شوند
طبق این گزارش، مطالعات زیست‌شناسان فرایبورگ بسیار پیچیده است. آزمایش‌های میدانی در نزدیکی ایهرینگن، در منطقه کایزرشتول، در مجاورت کندوی آزمایشی مؤسسه انجام می‌شود.
در گزارش مذکور آمده است که استراو و همکارانش در آن‌جا زنبورها را "شکار" می‌کنند و طوری آماده‌شان می‌کنند که برای پهپاد، قابل شناسایی باشند. آن‌ها مقداری از موهای پشت زنبورها را می‌تراشند، چسب و بازتاب‌دهنده نصب می‌کنند و با نور فرابنفش آن را سخت می‌کنند. به این ترتیب، زنبور آزمایشی آماده می‌شود.
راشل استنتیفورد، زیست‌شناس، توضیح می‌دهد: «در این فرایند، زنبورها آسیب نمی‌بینند. پس از رهایی، پهپاد زنبورهای علامت‌گذاری‌شده را بر اساس بازتاب‌دهنده‌هایشان شناسایی کرده و به تعقیب آن‌ها می‌پردازد. مسیر و ارتفاع پرواز نیز به‌صورت خودکار ثبت می‌شود.»
برای قابل مقایسه کردن پروازها، تیم پژوهشی منبع تغذیه‌ای ویژه ایجاد کرده است. این منبع شامل محلول قند است که برای زنبورها بسیار جذاب است.
جهت‌یابی زنبورها به‌عنوان الگو
رفتار حشرات در طبیعت، از جمله اینکه چگونه با مغز کوچک‌شان جهت‌یابی می‌کنند، در زمینه‌های دیگر نیز جالب است. تیم اندرو استراو با پژوهشگرانی در حوزه رباتیک همکاری دارد، زیرا زنبورها الگوی مناسبی برای کمک به آن‌ها به حساب می‌آیند.
او می‌گوید: «باورنکردنی نیست که زنبورها چقدر سریع یاد می‌گیرند چگونه از محیط خود برای پیدا کردن منبع غذایی جدید استفاده کنند و سپس بازگردند. به‌نظر من، آن‌ها بسیار سریع‌تر از ربات‌ها هستند. به‌ویژه وقتی در نظر بگیریم که زنبورها از GPS استفاده نمی‌کنند، بلکه فقط با استفاده از اطلاعات بصری این کار را انجام می‌دهند.»
درک عوامل مؤثر در مرگ‌ومیر زنبورها
پژوهشگران فرایبورگ اکنون می‌خواهند دریابند که آیا پرواز زنبورها تحت تأثیر عوامل بیرونی تغییر می‌کند یا نه. یکی از این عوامل می‌تواند تأثیر آفت‌کش‌ها باشد.
این آزمایش‌ها همچنین ممکن است به مقابله با گونه‌های مهاجمی مانند زنبور آسیایی که زنبورهای عسل اروپایی را تهدید می‌کند، کمک کنند. استراو توضیح می‌دهد: «ما می‌توانیم برچسب‌های خود را روی این زنبور بچسبانیم، آن را دنبال کنیم و مکان لانه‌هایش را کشف کنیم.»
او اضافه می‌کند که "این لانه‌ها سپس می‌توانند نابود شوند و در پایان، زنبورهای آزمایشی دوباره شکار و از بازتاب‌دهنده پاک‌سازی می‌شوند."
English SummaryResearchers at the University of Freiburg, Germany, are studying bee behavior in their natural habitat using small reflectors and drones. They aim to understand how bees navigate and return to their hives. A drone over a meter long has been developed to automatically track and record bee movements with three cameras. The team prepares bees by trimming their back hairs and attaching reflectors for identification. This research may also help address the impact of pesticides and invasive species like the Asian hornet. The findings could enhance our understanding of bee navigation and contribute to conservation efforts.
