حادثه دل‌خراش پیست آزادی که به درگذشت حمیدرضا درجاتی، عکاس ورزشی، منجر شد، بار دیگر زنگ خطر را برای بحران مدیریت در وزارت ورزش و ناایمنی اماکن ورزشی به صدا درآورد. فدراسیون اتومبیلرانی، زیر سایه مدیریت ناکارآمد و اتهامات فساد، نه‌تنها در مسیر توسعه این ورزش ناکام مانده، بلکه با استانداردهای پایین ایمنی، جان ورزشکاران و اصحاب رسانه را به خطر انداخته است.

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، امروز جمعه ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۴، پیست اتومبیلرانی آزادی تهران شاهد یکی از تلخ‌ترین حوادث تاریخ ورزش ایران بود. در جریان راند اول مسابقات سرعت ایران، یک خودروی مسابقه‌ای از مسیر خارج شد و با شدت به جایگاه تصویربرداران برخورد کرد. حمیدرضا درجاتی، عکاس ورزشی باسابقه و یک فیلم‌بردار در این جایگاه حضور داشتند. شدت ضربه به حدی بود که درجاتی دچار جراحات شدید شد و پس از انتقال به بیمارستان تریتا، جان خود را از دست داد. فیلم‌بردار همراه او نیز دچار مصدومیت شدید شد.

این حادثه نه‌تنها مسابقه را متوقف کرد، بلکه بار دیگر ایمنی پایین پیست‌های اتومبیلرانی ایران را به موضوعی داغ تبدیل کرد. کارشناسان ایمنی ناکافی پیست آزادی را یکی از عوامل احتمالی این فاجعه دانستند.

ناایمنی اماکن ورزشی، بحرانی فراگیر

حادثه پیست آزادی تنها نمونه‌ای از مشکلات گسترده در اماکن ورزشی ایران است. بسیاری از این اماکن، به‌ویژه پیست‌های اتومبیلرانی و موتورسواری، فاقد استانداردهای ایمنی لازم هستند. فقدان نیوجرسی‌های مقاوم، نبود مناطق امن برای تماشاگران و اصحاب رسانه و کمبود تجهیزات امدادی در محل، از جمله مشکلات رایج این پیست‌ها هستند. پیست آزادی، که در مجموعه ورزشی آزادی واقع شده، سال‌هاست با وعده‌های بازسازی مواجه است، اما اقدام مؤثری انجام نشده است.

در سال ۱۳۹۹، مازیار ناظمی، سرپرست وقت فدراسیون اتومبیلرانی، از برنامه بازسازی این پیست خبر داد و شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی وزارت ورزش با این درخواست موافقت کرد. با این حال، پنج سال بعد، هیچ پیشرفت قابل‌توجهی مشاهده نشده و این پیست همچنان ناامن باقی مانده است. این وضعیت در دیگر پیست‌های کشور، مانند پیست‌های سرزمین ایرانیان و ثامن مشهد، نیز دیده می‌شود، جایی که حوادث کوچک‌تر بارها گزارش شده‌اند.

این در حالی است که در حوادث مشابه، گاردریل‌های چندلایه به سادگی از جایگاه‌های مختلف محافظت می‌کنند و با وجود برخورد خودروهای سنگین، گاردریل اجازه برخورد خودرو به حاضران در جایگاه را نمی‌دهد.

شایان ذکر است که پیش از این ایمن‌سازی پیست آزادی به عنوان عملکرد فدراسیون اتومبیلرانی مطرح شده بود که با وجود حادثه مذکور به نظر نمی‌رسد که این ایمن‌سازی، نتیجه بخش بوده باشد.

حال پرسشی که مطرح می‌شود، این است که درآمدهای میلیاردی همایش‌های مختلف که توسط فدراسیون برگزار می‌شود و سایر بودجه‌های این حوزه صرف چه اموری می‌شود که مهم‌ترین پیست اتومبیلرانی کشور درگیر بحران شدید ایمنی است؟

فدراسیون اتومبیلرانی، ویرانه‌ای زیر سایه ناظمی

فدراسیون اتومبیلرانی و موتورسواری، تحت مدیریت مازیار ناظمی، به گفته منتقدان به ویرانه‌ای تبدیل شده که نه‌تنها از توسعه این ورزش جلوگیری کرده، بلکه با مشکلات ساختاری و اتهامات فساد، اعتبار آن را خدشه‌دار کرده است. ناظمی، که از سال ۱۳۹۸ سرپرست و سپس رئیس فدراسیون شد، متهم است که با تمرکز بر روابط عمومی و تبلیغات، از وظایف اصلی مانند ارتقای ایمنی و زیرساخت‌ها غافل مانده است.

برخی کارشناسان مدیریت دولتی و ناکارآمد فدراسیون را عامل اصلی حوادثی مانند فاجعه پیست آزادی می‌دانند. در سال‌های گذشته، گزارش‌هایی از سوءمدیریت مالی، تخصیص غیرشفاف بودجه‌ها و حتی شایعاتی درباره فساد در قراردادهای اسپانسری این فدراسیون منتشر شده است. این اتهامات، هرچند به‌صورت رسمی تأیید نشده‌اند، اما مانع جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی برای بهبود زیرساخت‌ها شده است.

ناکارآمدی در مدیریت بحران

وزارت ورزش و جوانان، به‌عنوان نهاد ناظر بر فدراسیون‌ها و اماکن ورزشی، در این بحران نقش کلیدی دارد، اما عملکرد آن نیز با انتقادات گسترده‌ای مواجه است. وزیر ورزش، پس از حادثه پیست آزادی، به معاون قهرمانی و حرفه‌ای خود دستور داد تا دلایل حادثه را بررسی و وضعیت مصدومان را پیگیری کند. اما این واکنش، که بیشتر به‌صورت نمایشی تلقی شده، نتوانسته نگرانی‌ها درباره ناکارآمدی مدیریتی این وزارتخانه را برطرف کند.

برخی بر این باورند که فقدان نظارت دقیق بر فدراسیون‌ها، تخصیص ناکافی بودجه برای بازسازی اماکن ورزشی، و انتصاب مدیران غیرمتخصص، ریشه اصلی این بحران است.

این مشکلات در ورزش‌های پرخطر مانند اتومبیلرانی، که نیازمند استانداردهای ایمنی بین‌المللی هستند، نمود بیشتری پیدا می‌کنند.

اظهارات سرپرست فدراسیون که عکاس حادثه‌دیده را به «بی‌احتیاطی» متهم کرد، نیز خشم عمومی را برانگیخت و می‌تواند نشانه‌ای از فرار از مسئولیت در این حوزه باشد.

انتظار حوادث تلخ‌تر

با وضعیت کنونی، چشم‌انداز روشنی برای حل مشکلات فدراسیون اتومبیلرانی و بهبود ایمنی اماکن ورزشی دیده نمی‌شود. نبود اراده جدی برای بازسازی پیست‌ها، تداوم مدیریت ناکارآمد در وزارت ورزش و فدراسیون و نبود شفافیت در برخورد با اتهامات فساد، احتمال تکرار حوادث تلخ را افزایش می‌دهد و بدون اصلاحات ساختاری، از جمله تدوین استانداردهای ایمنی اجباری و نظارت مستقل بر فدراسیون‌ها، فجایع بیشتری در انتظار ورزش ایران خواهد بود.

حادثه پیست آزادی، که به قیمت جان حمیدرضا درجاتی تمام شد، هشداری جدی است که نمی‌توان نادیده گرفت. این فاجعه نه‌تنها خانواده‌ای را داغدار کرد، بلکه ضرورت بازنگری کامل در مدیریت ورزش کشور را بیش از پیش آشکار ساخت.