رسانههای حکومتی گزارش دادهاند که محمدجواد ظریف استعفای خود از سِمت معاونت راهبردی را به پزشکیان ارائه کرده است. این استعفا روز یکشنبه پس از جلسه استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، و رأی عدم اعتماد مجلس به او ارائه شد. بهنوشته ایرنا، پزشکیان هنوز پاسخی به نامه استعفای محمدجواد ظریف نداده است.
ظریف در باره استعفای خود نوشت: «دیروز به دعوت ریاست محترم قوه قضائیه به دیدار ایشان رفتم. در این دیدار، ایشان با اشاره به شرایط کشور توصیه کردند که برای پیشگیری از فشار بیشتر بر دولت، به دانشگاه بازگردم. بنده نیز بیدرنگ پذیرفتم که همواره خواستهام یار باشم و نه بار. با سپاس فراوان از ایشان که بار مسئولیت در برابر خدا و مردم را از دوش بنده برداشتند، امیدوارم با کنار گذاشتن بنده، بهانهها برای سنگاندازی در برابر خواست مردم و موفقیت دولت برداشته شود.»
پیش از این، قائمپناه معاون اجرایی پزشکیان در اینباره گفته بود: واقعا شرایط کشور شرایطی نیست که خدای نکرده وزرای ما استیضاح شوند و رأی عدم اعتماد بگیرند. احتمالاً نمایندگان محترم مجلس منافع ملی را بهتر درک میکنند و امیدواریم که با رأی بالایی وزیر اقتصاد هم رأی اعتماد بگیرد.
حالا برعکس انتظار معاون اول و معاون اجرایی و برخلاف درخواستهای پزشکیان، مجلس خامنه ای «با رأی بالایی» همتی را برکنار کرده است. معنای این وضعیت، فراتر از برکناری یک وزیر، درهمریختن بساطی است که از هفت ماه قبل با طرح «وفاق ملی» پهن کرده بودند.
آن زمان، با شامورتی بازی و آوردن «مقام عظمای ولایت» پشت وزیران توانست رأی اعتماد بگیرد اما تحولات پرشتاب این هفت ماه، حکومت را در وضعیتی قرار داده که یکی از نتایجش این استیضاح است.
بساط ناپایدار و پرشکاف و سوراخ سوراخ ولایت و دود و دم وفاق ملی بههم ریخته و باید منتظر آثار بیثباتی، ناامنی و بدتر شدن اوضاع نظام باشند.
در همین رابطه علی ربیعی، دستیار پزشکیان با اشاره به استیضاح همتی گفته: رئیس جمهور روزهای سختتری در پیش خواهد داشت. افتادن همتی علامتی بزرگ برای دنیای سیاست در ایران امروز است.
آذر منصوری، رئیس جبهه اصلاحات هم نوشت: اگر راهیافتگان به مجلس راه نرفتهای را سراغ دارند که مشکلات اقتصادی کشور را بدون رفع تحریمها (مذاکره با آمریکا) حل میکند بسم الله! نه این دولت و نه هیچ دولت دیگری تا زمانی که این روند ادامه دارد کاری از دستشان بر نمیآید...
شعار وفاق تا اطلاع ثانوی به بایگانی رفت
روزنامه هممیهن در سرمقاله خود با عنوان «وفاق یکطرفه» با تمرکز به رأی عدم اعتماد مجلسیها به وزیر اقتصاد، به بررسی شعار کلیدی دولت ـ وفاق ملی ـ در بدنه دولت پرداخته و آن را شعاری عملینشده دانسته است. بنابراین تا اطلاع ثانوی شعار وفاق به بایگانی سپرده میشود.
این روزنامه در این زمینه نوشت: چرا چنین شد؟ واقعیت این است که آقای پزشکیان انسان محترم و اخلاقی و پاکدستی است و مهمتر از همه اینکه آن اندازه در بند قدرت نیست که بخواهد به هر قیمتی در مسند آن بماند. اینها نقطهقوت اوست. ولی مشکل اینجاست که میان «سیاست اخلاقی» با «اخلاق سیاست» تمایز نمیگذارد.
اخلاق سیاسی در اصل مبتنی بر قدرت است و تعارفات معمول میان افراد کاربرد چندانی در سیاست ندارد. شاید به همین دلیل بود که کارد را به استخوان آقای پزشکیان هم رساندند و مجبور شد گوشهای از مشکلات را بگوید. رفتاری که پیشتر از انجام آن پرهیز میکرد. وفاق همانگونه که از ریشه لغوی آن میتوان فهمید، همراهی با یکدیگر است. ولی آقای پزشکیان بهتنهایی با تندروها همکاری و همراهی کردند؛ به این امید که آنان نیز به منافع ملت ملتزم شوند و در راه صحیح گام بگذارند. غافل از اینکه چنین رفتارهایی نهتنها مانع از شکلگیری وفاق میشود، بلکه طرف مقابل را جریتر هم میکند و چند گام بیشتر در جهت سلطه و تکروی بر میدارد.
پزشکیان با واقعیتهای سختی روبهرو شده که تصورش را نمیکرد
عباس عبدی، فعال سیاسی و تحلیلگر سیاسی اصلاحطلب، که تا چندماه پیش در صف حامیان ایده وفاق دولت پزشکیان بود، گفته: راهبرد وفاق ملی به نقطه مطلوب نرسید زیرا پزشکیان با واقعیتهای سختی روبهرو شده که تصورش را هم نمیکرد.
عبدی با اعتراف به نامیدی و سرخوردگی آنانی که به پزشکیان رای دادند گفت: «وفاق با مردم نه تنها رخ نداده و افراد جدیدی به این جریان یا دولت اعتماد نکرده و ملحق نشدهاند، بلکه اعتماد ماههای اول نیز کاهش چشمگیری یافته و نزدیک به نصف شده است.»