رایدهندگان آلمانی روز ۲۳ فوریه (۵ اسفند) تصمیم میگیرند که چه کسی دولت بعدی آنها را اداره کند. این انتخابات زودهنگام در حالی برگزار میشود که حزب محافظهکار دموکرات مسیحی به رهبری فریدریش مرتس گزینه اصلی برای تبدیل شدن به بزرگترین حزب در قدرت است.
کنترل مهاجرت و احیای بزرگترین اقتصاد اتحادیه اروپا، مسائل اصلی این انتخابات هستند. این انتخابات پس از آن برگزار میشود که ائتلاف حاکم چپ میانه به رهبری اولاف شولتس، صدراعظم فعلی، در اواخر سال گذشته میلادی فروپاشید.
در این مقاله بررسی میکنیم که چه مسائلی و چه کسانی در رایگیری آلمان برای کرسیهای پارلمان این کشور یا بوندستاگ اهمیت دارند.
چرا این رایگیری مهم است؟
این انتخابات در شرایطی برگزار میشود که مجموعهای از حملات مرگبار، فشار را بر احزاب جریان اصلی برای اصلاح قوانین مهاجرت و پناهندگی افزایش داده است.
مردم آلمان هنوز از چهار حمله کشنده در مانهایم، زولینگن، ماگدبورگ و آشافنبورگ شوکه بودند که یک مادر و دختر دوسالهاش در حملهای با خودرویی در مونیخ، به شدت زخمی شدند و بعد جان باختند. یک شهروند افغان متهم شده است که تنها ۱۰ روز پیش از انتخابات دست به این حمله زده است.
این حملات موجب افزایش حمایت از حزب راست افراطی «آلترناتیو برای آلمان» (AfD) شده است.
با اینکه هیچ حزب دیگری حاضر نیست «آلترناتیو برای آلمان» را وارد دولت کند، اما اگر آنها در انتخابات دوم شوند و ۲۰ درصد آرا را به دست آورند، ممکن است تعداد کرسیهای آنها در مجلس آلمان دو برابر شود.
آلمان همچنین بزرگترین اقتصاد اروپا است و پس از دو سال رکود، وظیفه احیای اقتصاد بر دوش دولت بعدی خواهد بود. این کشور با قیمتهای بالای انرژی و رقابت شدید چین مواجه است.
رایدهندگان ۱۸ سال به بالا از ساعت هشت صبح تا شش عصر در روز ۲۳ فوریه، اعضای پارلمان بعدی را انتخاب خواهند کرد.
پنج نامزد برای مقام صدراعظمی رقابت میکنند.
اگر بزرگترین حزب بتواند با یک یا دو حزب دیگر برای ائتلاف به توافق برسد، رئیس جمهور معمولا رهبر آن حزب را به عنوان صدراعظم معرفی میکند. سپس پارلمان در یک رایگیری مخفی درباره تایید یا رد او تصمیم خواهد گرفت.
پنج نامزد صدراعظمی آلمان چه کسانی هستند؟
نامزد اصلی فریدریش مرتس است که حزبش به نام اتحادیه دموکرات مسیحی (CDU) در نظرسنجیها حدود ۱۰ درصد از رقبا جلوتر است. او در رقابت برای نامزدی صدراعظمی توانست از مارکوس زودر، رهبر حزب همپیمان، یعنی اتحادیه سوسیال مسیحی بایرن (CSU)، پیشی بگیرد.
مرتس، با ۶۹ سال سن و ۱۹۸ سانتیمتر قد، یک سیاستمدار محافظهکار در مسائل اجتماعی، طرفدار کسب و کار و دارای لحنی صریح است که سالها در حاشیه دنیای سیاست منتظر مانده بود.
او که در سال ۲۰۰۲ از سوی آنگلا مرکل در حزب دموکرات مسیحی کنار زده شد، از سیاست کنارهگیری کرد. او در این مدت در هیئتمدیره بانکهای سرمایهگذاری فعالیت میکرد و خلبانی آماتور میآموخت.
مرتس دو بار برای رهبری حزب دموکرات مسیحی تلاش کرد و شکست خورد؛ ابتدا در برابر مرکل در سال ۲۰۱۸ و سپس در برابر آرمین لاشت، که در انتخابات سال ۲۰۲۱ آلمان شکست خورد.
بعد از آن بود که مرتس رهبری حزب دموکرات مسیحی را برعهده گرفت و در این انتخابات، با شعار «آلمانی که دوباره به آن افتخار کنیم» وارد رقابتهای انتخاباتی شد.
او وعده داده است که برای تشدید تدابیر مهاجرتی، کنترلهای دائمی مرزی و قوانین سریعتر در ارتباط با پناهندگی را اجرا کند. او همچنین وعده داده که مالیاتها را کاهش دهد و ۵۰ میلیارد یورو از هزینه خدمات رفاهی را کم کند تا بتواند اقتصاد را احیا کند. علاوه بر این او متعهد شده که کمکها به اوکراین را تقویت کند.
اما مرتس قبل از انتخابات، با تلاش برای تشدید قوانین مهاجرت با تکیه بر آرای حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان، خشم زیادی برانگیخت و در نهایت شکست خورد.
هرچند او همکاری با حزب آلترناتیو برای آلمان را رد کرده، اما آنگلا مرکل، صدراعظم پیشین، گفت که او در پذیرش آرای حزب آلترناتیو برای آلمان دچار «اشتباه» شده و با اعتراضهای گستردهای روبهرو شد.
او همچنین وعده داده است که نقش رهبری آلمان در اروپا را تقویت کند و حمایت از اوکراین را افزایش دهد. مرتس احتمال عضویت آینده اوکراین در ناتو را رد نکرده است.
اولاف شولتس بیش از سه سال است که به عنوان صدراعظم خدمت کرده و در رأس ائتلافی نامحبوب قرار دارد که به دلیل اختلاف بر سر قوانین سختگیرانه بدهی آلمان از هم پاشید.
دولت او عمدتا به دلیل تاثیر جنگ روسیه در اوکراین بر اقتصاد آلمان، از ابتدا با مشکلاتی روبهرو بود.
آلمان به بزرگترین تامینکننده اوکراین در اروپا تبدیل شد. شولتس از یک «نقطه عطف» در سیاست دفاعی و هزینههای نظامی آلمان سخن گفت، اما متهم شد که بیش از حد کند عمل کرده و خیلی دیر اقدام کرده است.
او اکنون وعده داده است که «تا هر زمان که لازم باشد» از اوکراین حمایت خواهد کرد و ایده هرگونه صلح تحمیلی را رد کرده است.
شولتس از اخراج سریعتر پناهجویانی که تقاضای پناهندگی آنها رد شده، حمایت کرده است. دولت او کنترلهای مرزی را دوباره برقرار کرده و میگوید این اقدام باعث شده درخواستهای پناهندگی در یک سال، یکسوم کاهش یابد.
حزب سوسیال دموکرات (SPD) به رهبری شولتس میخواهد یک نهاد مالی به نام «صندوق آلمان» برای افزایش سرمایهگذاری در این کشور تاسیس کند و حداقل دستمزد را از ۱۲/۸۲ یورو به ۱۵ یورو در ساعت افزایش دهد.
بسیاری در حزب معتقد بودند که او باید اجازه میداد بوریس پیستوریوس به جای او نامزد صدراعظمی شود.
اما این حزب در گذشته با محافظهکاران ائتلاف کرده است و با وجود اینکه شولتز اعلام کرده که دیگر نمیتواند به مرتس اعتماد کند، حزب سوسیال دموکرات همچنان یک شریک بالقوه محسوب میشود.
آلیس وایدل ۴۶ ساله، اولین نامزد حزب «آلترناتیو برای آلمان» برای صدراعظمی از زمان تاسیس این حزب در سال ۲۰۱۳ است. او همچنین از حمایت ایلان ماسک برخوردار است و در مونیخ با جیدی ونس، معاون رئیسجمهور آمریکا، دیدار کرده است.
وایدل شانس کمی برای رسیدن به قدرت دارد، اما او در میان رایدهندگان جوان در تیکتاک محبوب شده و حزب او چشم به چهار سال آینده دوخته است.
این حزب که با رهبری مشترک آلیس وایدل و تینو کروپالا اداره میشود، قبلا در انتخابات ایالتی سپتامبر در تورینگن، در شرق آلمان یک پیروزی مهم به دست آورده است.
ایلان ماسک گفته است آلیس وایدل نمیتواند یک راستگرای افراطی باشد، چرا که «او یک شریک همجنسگرا از سریلانکا دارد».
اما وایدل از اخراج گسترده مهاجران حمایت کرده است و اصطلاح بسیار بحثبرانگیز «بازمهاجرت» را پذیرفته است؛ اصطلاحی که او آن را به عنوان اخراج مجرمان و مهاجران «غیرقانونی» تعریف میکند.
او همچنین خواهان پایان دادن به تحریمهای روسیه، بازسازی خطوط لوله گاز تخریبشده نورد استریم، و از بین بردن توربینهای بادی است که آنها را «آسیابهای ننگین» مینامد؛ هرچند که این توربینها اکنون یکچهارم برق آلمان را تامین میکنند.
حامیان این حزب با شعار «آلیس برای آلمان» او را تشویق کردهاند که شبیه شعار ممنوعه نازیها یعنی «همهچیز برای آلمان» است.
حزب سبز به رهبری روبرت هابک در دولت شولتس نقشی کلیدی داشت و او به عنوان معاون صدراعظم و وزیر اقتصاد فعالیت میکرد.
اما یکی از سیاستهای اصلی او، یعنی حذف تدریجی سیستمهای گرمایشی مبتنی بر سوختهای فسیلی در آلمان، با استقبال چندانی روبرو نشد و همین موضوع باعث شد تا محبوبیت دولت در نظرسنجیها افت کند. او هرگونه بازگشت به انرژی هستهای را رد میکند و خواهان دسترسی ارزانتر به انرژیهای تجدیدپذیر است که تا پایان سال گذشته بیش از ۶۳ درصد از برق آلمان را تامین میکرد.
هابک، ۵۵ ساله، موضع سختی در حمایت از اوکراین در پیش گرفته و فردریش مرتس را به دلیل تکیه بر آرای آلترناتیو برای آلمان، به شدت مورد انتقاد قرار داده است.
روابط او با فردریش مرتس پرتنش است و او رهبر اتحادیه دموکرات مسیحی را متهم کرده که خود را از صلاحیت برای صدراعظمی ساقط کرده است. اما با این حال، سبزها همچنان ممکن است به دولت بازگردند.
زارا واگنکنشت که مانند آلیس وایدل و حزب آلترناتیو برای آلمان، از روابط نزدیکتر با روسیه حمایت میکند، در شرق آلمان یک پایگاه حمایتی قوی ساخته است.
او که رهبر حزب «ائتلاف زارا واگنکنشت» است، سیاست خود را «محافظهکاری چپ» مینامد و در حالی که از محدودیتهای سخت مهاجرتی و پناهندگی حمایت میکند، خود را جایگزینی برای آلترناتیو برای آلمان معرفی میکند.
او در مخالفت با حمایت نظامی آلمان از اوکراین، با آلترناتیو برای آلمان دیدگاهی مشترک دارد و متهم شده است که روایتهای کرملین درباره جنگ را تکرار میکند.
با این حال ورود او به پارلمان قطعی نیست، چون حزبش ممکن است نتواند حداقل آرای لازم، یعنی ۵ درصد در سطح ملی را کسب کند.
انتخابات چگونه برگزار میشود؟
انتخابات بوندستاگ یا مجلس آلمان معمولا هر چهار سال یکبار برگزار میشود. این انتخابات که قرار بود روز ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۵ برگزار شود، به دلیل فروپاشی دولت شولتس جلو انداخته شد.
افراد بالای ۱۸ سال دو رای دارند: یک رای برای انتخاب نمایندگان بوندستاگ به طور مستقیم در ۲۹۹ حوزه انتخابیه، و رای دیگر برای انتخاب یک حزب سیاسی در یکی از ۱۶ ایالت فدرال آلمان که رایدهنده در آن زندگی میکند.
هر حزبی که حداقل ۵ درصد از آرای مربوط به رای دوم را کسب کند، میتواند وارد بوندستاگ شود و سپس از فهرست ایالتی خود برای انتخاب نمایندگانش استفاده میکند.
قوانین پیچیده رایگیری که باعث شد پارلمان قبلی ۷۳۳ کرسی داشته باشد، اکنون لغو شده است. پارلمان بعدی آلمان در مجموع ۶۳۰ کرسی خواهد داشت که به معنای کاهش بیش از ۱۰۰ کرسی نسبت به دوره جاری است.
اما یکی از قوانین قدیمی همچنان باقی خواهد ماند. اگر حزبی نتواند ۵ درصد آرا را کسب کند، اما در سه حوزه از ۲۹۹ حوزه انتخاباتی پیروز شود، همچنان میتواند وارد پارلمان شود.
کدام احزاب ممکن است دولت بعدی آلمان را تشکیل دهند؟
احزاب محافظهکار دموکرات مسیحی و اتحادیه سوسیال-مسیحی بایرن احتمالا بیشترین کرسیها را به دست خواهند آورد، اما با رد ائتلاف با آلترناتیو برای آلمان، مرتس گزینههای خود را برای تشکیل دولت محدود کرده است.
با این حساب توافق با یک یا هر دو حزب سوسیال دموکرات و سبزها، از محتملترین گزینه خواهد بود.
بسیاری از اعضای حزب سوسیال دموکرات بهویژه پس از مناقشه بر سر سیاستهای مهاجرتی تمایلی به همکاری با مرتس ندارند. اما تشکیل یک ائتلاف بزرگ میان این دو حزب همچنان محتمل است.
بی بی سی