پنجشنبه، 11 بهمن ماه 1403 = 30-01 2025
ایران؛ اتاق بازرگانی: آیا این شرکت‌هایی که رفتند خبر‌هایی دارند که ما نداریم؟
شوک‌های پیاپی به بازار لپ تاپ و حوزه فناوری ایران حالا ابعاد تازه و ترسناک تری به خود گرفته و تنها در ۱۰ روز گذشته هم سرمایه گذاران و هم دو برند مهم ایسوس و لنوو ایران را ترک کرده‌اند. به گزارش اقتصاد24، به این ترتیب بود که روندی که از دی ماه سال جاری با خروج صافولا از ایران آغاز شد و این بار به تحریم ایران از سوی دو برند بزرگ فناوری رسید.
محمدرضا فرجی تهرانی، رئیس اتحادیه فناوران رایانه، آن‌طور که از بازار لپ‌تاپ خبر داده است، برند‌هایی مانند ایسوس و لنوو، به دلیل فشار‌های بین‌المللی، ایران را تحریم و ترک کرده‌اند.
پس از تشدید تحریم‌های بین‌المللی و فشار‌های ایالات متحده، و البته همزمان با بازگشت ترامپ به قدرت و کاخ سفید در آمریکا بود که تعدادی از برند‌های بزرگ فناوری فعالیت‌های خود در ایران را محدود یا متوقف کرده‌اند و در این بین شرکت ایسوس دسترسی کاربران ایرانی به وب‌سایت رسمی خود را مسدود کرده است. پیش‌تر نیز شرکت‌هایی مانند IBM، HP و Apple فعالیت‌های خود را در ایران محدود یا به‌طور کامل متوقف کرده بودند.
کما اینکه فرشید فرزانگان، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و امارات، با اشاره به خروج سرمایه‌گذاران خارجی از بازار ایران، این روند را زنگ خطری برای اقتصاد کشور دانسته و اظهار داشته است: «خروج برند‌های خارجی از ایران زنگ خطری برای اقتصاد ماست! آیا این شرکت‌ها خبر‌هایی دارند که ما نداریم؟»
می‌گویند اقتصاد همیشه زودتر می‌شنود و سیاست اگر به اقتصاد نگاه کند زودتر درخواهد یافت که چه در پیش است. اکنون نیز خروج این طور عجیب شرکت‌های بزرگ و تشدید تحریم‌ها شاید نشانه‌هایی دارد که باید به آن توجه کرد.
خروج شرکت‌های بزرگ و پیغامی از اقتصاد به سیاست
ماجرا این است که در ماه‌های اخیر، خروج سرمایه‌گذاران و برند‌های خارجی از ایران به روندی نگران‌کننده تبدیل شد و شاید بتوان گفت آغاز موج جدید خروج سرمایه‌گذاران خارجی، با خروج صافولا از ایران شروع شد. صافولا (به عربی: مجموعة صافولا) یک هولدینگ بین‌المللی تولید مواد غذایی عربستان سعودی است که زیر مجموعه‌هایی در کشور‌های خاورمیانه و شمال آفریقا دارد.
شرکت صافولا بهشهر یک شرکت ایرانی-عربستانی بود و در تولید روغن خوراکی نقش بسزایی داشت؛ طوری که شرکت‌هایی مانند لادن، بهار و نسترن وابسته به این گروه بودند. در ۱۵ دی‌ماه سال جاری یعنی کمتر از یک ماه پیش بود که خروج شرکت عربستانی صافولا که بخش بزرگی از بازار روغن ایران را در دست داشت، خبر از آغاز موج جدید سرمایه‌گذاران خارجی داد.
وداع با صافولا؛ بازی سیاست در زمین اقتصاد!
اما در مورد خروج صافولا از ایران، علی شریعتی، عضو اتاق بازرگانی ایران، به تجارت نیوز گفته بود که «واقعیت این است که دلیل خروج صافولا از ایران به طور رسمی اعلام نشده، اما تنها دلیل قابل حدس این است که با توجه به قطعی شدن بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، ممکن است عربستان تصمیم داشته باشد سطح روابط خود با ایران را کاهش دهد چراکه به نظر نمی‌رسد دلیل دیگری در میان باشد.»
اما پس از صافولا، این بار مالک اماراتی هایپراستار تصمیم به خروج از ایران گرفت و همچنین زمزمه‌هایی از خروج سرمایه‌گذار خارجی دیجی‌کالا شنیده شد. این اتفاقات نشان‌دهنده سیگنال نااطمینانی به آینده اقتصادی ایران است. علاوه بر مسائل بین‌المللی، ضعف دیپلماسی اقتصادی و سیاست‌های داخلی نیز بر این روند تأثیرگذار بوده‌اند. نبود برنامه‌ای مشخص برای تعامل با کشور‌های دیگر و افزایش ریسک سرمایه‌گذاری در ایران باعث شده برند‌ها و سرمایه‌گذاران تمایل خود را برای حضور در بازار کشور از دست بدهند. اگر این روند ادامه پیدا کند، اقتصاد ایران بیش از پیش در انزوا فرو می‌رود.
