دوشنبه، 8 دی ماه 1404 = 29-12 2025
شنیده شدن شعارهای متفاوت در بازار تهران؛ یادآوری سقوط حکومت شوروی
تعطیلی مغازهها و اعتصاب کسبه در بازارهای تهران طی ۲۴ ساعت گذشته، نشانهای تازه از تشدید بحران اقتصادی در ایران است؛ بحرانی که زیر فشار تحریمهای تازه، بیثباتی ارزی و خروج سرمایه، میتواند از اعتراض صنفی فراتر رود و به نارضایتیهای اجتماعی گستردهتری بینجامد.
رادیو فرانسه در گزارشی گفت: کاهش پیشبینیپذیری درآمدهای ارزی و افزایش انتظارات تورمی، به بیاعتمادی در بازار دامن زده است. افزون بر تحریمها، نحوۀ تخصیص منابع ارزی نیز در تشدید بحران نقش داشته است. فعالان اقتصادی میگویند که در شرایط کمبود ارز، اختصاص منابع به امور نظامی و امنیتی در داخل و خارج از کشور، توان دولت برای مداخله مؤثر در بازار، واردات کالا و تثبیت قیمتها را کاهش داده است. این برداشت که اولویتها تغییر نکرده، اعتماد بازار به امکان مهار بحران را تضعیف کرده است.
در غیاب واکنش اقتصادی مؤثر و ملموس، بسیاری از کسبه میگویند تعطیلیها ممکن است ادامه یابد. بازار در ایران همواره شاخصی حساس از وضعیت اقتصاد بوده است. آنچه امروز دیده میشود، نه صرفاً یک اعتراض صنفی، بلکه نشانهای از بحرانی فرساینده است که اگر مهار نشود، میتواند از بازار فراتر رود و به کلیت جامعه سرایت کند.
اگرچه اعتراضهای جاری هنوز صنفیاند، اما در بستری شکل گرفتهاند که جامعه ایران بهشدت فقیر شده و تابآوری معیشتی آن فرسوده شده است. در چنین شرایطی، احتمال سرایت اعتراضها به لایههای گستردهتر جامعه جدی است. تجربههای تاریخی این را نشان میدهند
در سالهای پایانی اتحاد جماهیر شوروی، فشار اقتصادی، هزینههای سنگین نظامی و شکاف میان روایت رسمی و واقعیت معیشتی، اعتماد اجتماعی را فرسوده بود. اصلاحات دیرهنگام از بالا آغاز شد، اما به دلیل عمق بحران و نبود اعتماد، به فروپاشی حکومت انجامید.
ادامه اعتراضها در بازار تهران نشان میدهد که این حرکتها پراکنده و مقطعی نیست و بهصورت زنجیرهای در حال گسترش است. خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران مثل همیشه این اعتراضات را به "دشمن" نسبت داده است. اما بازاریان تاکید دارند که این اعتراضها بازتاب خشم و نارضایتی عمومی از شرایط اقتصادی است؛ صدایی که به باور آنان، دیگر نمیتوان آن را نادیده گرفت.
شنیده شدن شعارهای متفاوت در بازار تهران
خبرگزاری حکومتی ایسنا در گزارشی از تجمعهای اعتراضی در بازار تهران نوشت که برخی از افراد حاضر شعارهایی با مطالبات صنفی سر دادند، اما «گروه اندکی» با سردادن شعارهای سیاسی تلاش کردند از این اعتراض صنفی «سوءاستفاده» کنند.
بی بی سی هم در گزارشی گفت: به نظر میرسد تجمعهای امروز از نظر شمار و پراکندگی بزرگتر از دیروز است. روز گذشته شماری از بازاریان در اعتراض به افزایش قیمت دلار تجمع کردند. امروز اما شعارهای متفاوتی هم در برخی ویدیوهای منتشر شده از اعتراضات شنیده میشود، از جمله رضا شاه روحت شاد، این آخرین نبرده، پهلوی برمیگرده...
English SummaryThe shutdown of shops and strikes by merchants in Tehran's markets over the past 24 hours signify a deepening economic crisis in Iran, exacerbated by recent sanctions, currency instability, and capital flight. According to Radio France, a decline in the predictability of foreign currency revenues and rising inflation expectations have fueled market distrust.
Additionally, the allocation of foreign resources towards military and security matters has hampered the government's ability to effectively intervene in the market, import goods, and stabilize prices, leading to a perception that priorities have not shifted despite the crisis. Many merchants express concern that these shutdowns may continue, indicating that the current protests reflect a chronic economic crisis that could spread beyond the market.
While the protests remain sector-specific, they occur against a backdrop of increasing poverty and diminished purchasing power within Iranian society. Historical experiences suggest that under severe economic pressure and a disconnect between official narratives and the public's economic reality, social trust erodes—which can lead to regime collapse.
Continuing protests in Tehran demonstrate that these movements are not isolated, but rather part of a larger, chain reaction of dissent. Despite attempts by state-affiliated news organizations like Fars to attribute the protests to "enemies," merchants assert that their actions express widespread public anger and dissatisfaction with economic conditions.
Reports indicate that various slogans were heard during demonstrations in Tehran, where some participants voiced specific economic demands, while others expressed political sentiments—such as "Long live Pahlavi" and references to the legacy of Reza Shah—indicating that the protests are evolving. The BBC noted that today’s gatherings appear to be larger and more widespread than those of the previous day.
