وال استریت ژورنال در گزارشی به بررسی تحولات سال ۲۰۲۴ و چالش های پیش‌روی رژیم‌های خودکامه پرداخته است. در این سال، دیکتاتوری ها در نقاط مختلف جهان با موجی از شکست‌های غیرمنتظره روبرو شدند که رژیم جمهوری اسلامی نیز در این روند به‌شدت آسیب دید.

در سوریه، پس از ۲۴ سال حکومت بشار اسد، شورشیان توانستند به دمشق یورش برده و به دیکتاتوری خاندان او پایان دهند. این شکست سنگین برای رژیم اسد که مدتها از حمایت رژیم ایران، روسیه و شبه‌نظامیان مختلف برخوردار بود، پیامدهای زیادی داشت. بزرگ‌ترین بازنده در این سقوط، رژیم حاکم بر ایران بود که میلیاردها دلار از فروش نفت خود را به‌صورت اعتباری به سوریه اختصاص داده بود و امیدوار بود از طریق این کشور به یک امپراتوری در منطقه دست یابد. حالا اما با از دست دادن حمایت‌های سوریه، یکی از شرکای استراتژیک خود را از دست داده است.

در همین راستا، رژیم ایران نه تنها در سوریه شکست خورد، بلکه در جبهه‌های دیگر نیز وضعیت بهتری نداشت. نیروهای نیابتی آن در غزه و لبنان نیز در برابر حملات اسراییل شکست‌ خورده‌اند و این کشور حتی برای اولین بار حملاتی را در داخل خاک ایران انجام داد. در حالی که حملات موشکی رژیم ایران به اسراییل نتواسته است خسارت‌های جدی وارد سازد، تهران با بحران های داخلی نیز مواجه است.

پول ملی ایران با سقوط شدید روبرو شده و نارضایتی مردم در پی مشکلات اقتصادی و کمبود انرژی در کشور افزایش یافته است. در کنار این مسائل، دولت پزشکیان با قطعی‌های مکرر برق مواجه است، در حالی که ایران یکی از بزرگ‌ترین ذخایر گاز طبیعی و نفت خام جهان را در اختیار دارد.

به گفته یک عضو بنیاد کارنگی، رژیم ایران اکنون به نماد شکست حکومت‌های استبدادی تبدیل شده است. این تحولات در کنار احتمال بازگشت ترامپ و اجرای سیاست فشار حداکثری، ممکن است بحران های داخلی جمهوری اسلامی را تشدید کند.

در نهایت، سال ۲۰۲۴ به‌عنوان یک سال پر از بحران و شکست برای رژیم‌های استبدادی در سراسر جهان، به‌ویژه برای رژیم ایران ثبت خواهد شد.

کارت‌های خامنه‌ای یکی پس از دیگری سوخت

مفسران و تحلیل‌گران و رسانه‌های عربی هم که دستشان در کار است و از نزدیک سرنگونی رژیم اسد و پیامدهای آن را دنبال می‌کنند از بر باد رفتن تمام سرمایه های خامنه ای و پاسدارانش که به اسامی مختلف از جمله «محور مقاومت»، «هلال شیعی»، «عمق استراتژیک» و... ارائه می‌شد سخن‌ها دارند و نکته‌ها می‌گویند.

از جمله اسکای نیوز عربی در یک گزارش تحلیلی گفت: اگر چه برخی مقامات رژیم ایران حتی در گذشته نزدیک چنین تظاهر می‌کردند که بر ۴ پایتخت عربی کنترل دارند اما طی چند ماه گذشته جایگاه آن در خاورمیانه پس‌رفت داشته و تغییرات ریشه‌ای ژئوپلتیک و نظامی در منطقه انجام شده است. نتایج این پس‌رفت پدیده‌ای را القا می‌کند مبنی بر این‌که بهار جمهوری اسلامی و تابستان و حتی پائیزش در منطقه برباد رفته و چنین می‌نماید که در آستانه یک زمستان سیاسی سخت قرار دارد. کارت های رژیم تهران یکی پس از دیگری بعد از حمله ۷ اکتبر سوخت.

رژیم خامنه ای علاوه بر شکست استراتژیک، با حمایت بی‌چون‌وچرا از دیکتاتور سوریه و بی‌اعتنایی به خواسته‌های مردم این کشور، خود را در معرض یک شکست اخلاقی قرار داد و دیگر هیچ آبرویی در میان ملت‌های عرب ندارد. بسیاری از اعراب اکنون جمهوری اسلامی را هم‌دست رژیم اسد و عامل ادامه رنج‌های مردم سوریه می‌دانند.

در همین رابطه الجزیره در گزارشی گفت: جمهوری اسلامی از نظر اخلاقی نیز زیان دید؛ به‌دلیل حمایت بی‌پایان از نظام اسد و بی‌توجهی به آرمان های مردم سوریه برای رهایی از دیکتاتوری. بدیهی است این نوع شکست بر حوادث و چالش های بعدی تأثیری فزاینده و بلافصل دارد. تحولات سوریه و لبنان تنها آغاز کار است و هم‌چنین فروپاشی یکی از مهم‌ترین پایه‌های نظریه امنیت جمهوری اسلامی پس از جنگ با عراق را نشان می‌دهد. این نظریه بر حضور در خارج از مرزها برای مقابله با تهدیدات احتمالی، به‌جای انتظار برای نزدیک شدن آنها به مرزها استوار بود. به نظر می‌رسد عراق بر اساس داده‌های موجود مقصد بعدی باشد که نفوذ رژیم ایران در آنجا با چالش ها و شاید آزمون های سختی روبه‌رو خواهد شد.

بغداد آخرین سنگر ولایت فقیه

جالب این‌که دیگر مفسران و نویسندگان عرب از این فراتر می‌روند و بغداد را آخرین سنگر ولایت فقیه می‌دانند. روزنامه العرب چاپ لندن نوشته: بغداد آخرین دروازه‌ای است که ولایت فقیه خامنه ای پشت آن سنگر گرفته است. مسیری تدریجی با محاسبات زمانی دقیق، ولایت فقیه را به زندانی که تا ابد در آن اسیر باشد سوق می‌دهد؛ روندی که با ”طوفان الاقصی“ حماس و وسوسه‌های کریدورهای موشکی ”وعده صادق“ سپاه پاسداران آغاز شد. این مسیر از بیروت گذشت، مرزها را درنوردید، به اعماق دمشق رسید و از فراز کوه قاسیون بغداد را به نظاره نشست تا در دشت هموارش نقشه‌ای برای رسیدن به تهران ترسیم کند.