تجارت نیوز نوشت: این تحریم‌ها می‌توانند به کاهش درآمدهای نفتی ایران منجر شوند که بخش قابل‌توجهی از بودجه کشور را تأمین می‌کند. کاهش صادرات نفت ممکن است به کاهش ارزش ریال، افزایش نرخ تورم و کاهش سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی بینجامد.​ به گواه اکثر تحلیلگران سیاسی، در صورت عدم توافق بین ایران و آمریکا، تحریم‌ها ممکن است تشدید شوند که به کاهش بیشتر صادرات نفت و تشدید مشکلات اقتصادی منجر خواهد شد.

نکته جدید، هدف قرار دادن شرکت پتروشیمی «شاندونگ شوگوانگ لوکینگ» بود. این شرکت یکی از پالایشگاه‌های کوچک و مستقل چینی که عموما به پالایشگاه‌های «قوری / teapot» معروف هستند، در استان شاندونگ چین است. این نوع پالایشگاه‌ها از اصلی‌ترین مصرف‌کنندگان نفت صادراتی ایران هستند، اما تاکنون هدف تحریم‌های آمریکا قرار نگرفته بودند، زیرا اساسا تراکنش چندانی با شرکت‌ها یا نهاد‌های مالی آمریکایی ندارند و مشمول محدودیت‌های قبلی نمی‌شدند. تا اینکه ترامپ یک فرمان اجرایی امضا کرد و وزارت خزانه‌داری و وزارت خارجه آمریکا را موظف کرد تا صادرات نفت ایران را به صفر برسانند.

پالایشگاه‌های مستقل موسوم به «تی‌پات» به دلیل نداشتن ارتباط با این شرکت‌های نفتی یا بانک‌های آمریکایی، گزینه‌ای ایده‌آلی برای دور زدن تحریم‌ها هستند. این پالایشگاه‌ها معاملات خود را از طریق بانک‌های کوچک چینی و با استفاده از یوان انجام می‌دهند، که ایران اکنون آن را به عنوان روش پرداخت می‌پذیرد.

در همین راستا، بنادر خصوصی در استان شاندونگ اخیرا بخش عمده‌ای از این تجارت را به عهده گرفته‌اند تا از تحریم‌های احتمالی آمریکا علیه سایر پایانه‌های نفتی پیشگیری کنند. همچنین، نفتکش‌ها برای پنهان کردن مبدأ نفت، از انتقال کشتی به کشتی در آب‌های آزاد جنوب شرق آسیا استفاده می‌کنند.

یکی از دلایلی که دولت ترامپ در این مقطع زمانی با اطمینان بیشتری به اجرای سختگیرانه‌تر تحریم‌های نفتی علیه ایران پرداخته، وضعیت فعلی بازار جهانی نفت است. عرضه فراوان و وجود بیش از پنج میلیون بشکه ظرفیت مازاد در روز در میان اعضای اوپک‌پلاس، که این کشور‌ها مایل به بازگرداندن تدریجی آن به بازار هستند، باعث شده است که نگرانی خاصی در مورد کاهش صادرات نفت ایران وجود نداشته باشد. این وضعیت از هرگونه واکنش افزایشی در بازار نفت جلوگیری کرده است.

علاوه بر این، چین در سال جاری با کاهش تقاضای سالانه برای محصولات نفتی مواجه بود که در صورت عدم دسترسی به نفت تخفیف‌خورده ایران، برخی از پالایشگاه‌های مستقل این کشور (تیپات‌ها) ممکن بود به تعطیلی کشیده شوند.

گزینه‌های نظامی آمریکا برای اعمال فشار بر صادرات نفت ایران

یکی از گزینه‌های مؤثرتر که دولت ترامپ ممکن است برای کاهش صادرات نفت ایران به کار بگیرد، استفاده از نیروی دریایی آمریکا برای توقیف کشتی‌هایی است که مظنون به حمل نفت خام ایران هستند.

این اقدام می‌تواند با استناد به توافقی تحت عنوان «ابتکار امنیت در زمینه اشاعه» که در سال ۲۰۰۳ به امضا رسید، توجیه شود.

بر اساس گزارش‌ها، دولت ترامپ به طور جدی در حال بررسی امکان بازرسی نفتکش‌ها در دریا است. این اقدام می‌تواند با استناد به توافقی تحت عنوان ابتکار امنیت در زمینه اشاعه (Proliferation Security Initiative) که در سال ۲۰۰۳ به امضا رسید، توجیه شود. این توافق، که با هدف جلوگیری از انتقال بین‌المللی مواد مرتبط با تسلیحات کشتار جمعی ایجاد شد، بیش از ۱۰۰ کشور امضاکننده دارد. با این حال، مشخص نیست که اکثر این کشور‌ها از اجرای چنین طرحی علیه صادرات نفت ایران حمایت می‌کنند یا خیر.

مقامات دولت ترامپ اشاره کرده‌اند که هدف اصلی این اقدام توقیف دائمی نفتکش‌ها نخواهد بود، بلکه ایجاد تأخیر در تحویل محموله‌های نفتی و در نتیجه ایجاد اثر بازدارنده بر تجارت نفت ایران است.

اما این راهکار با ریسک بالایی همراه است. در چند موردی که آمریکا در گذشته کشتی‌های حامل نفت ایران را توقیف کرده، ایران در واکنش، کشتی‌های متعلق به شرکت‌های غربی را مصادره کرده است. در حال حاضر، هنوز مشخص نیست که دولت ترامپ تا چه حد مایل به اجرای این اقدامات تهاجمی‌تر خواهد بود.