دولت‌های بریتانیا و ایران به مدت سه سال درباره شرایط برقراری حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه تنگه هرمز مذاکره کرده و در نهایت به توافقی رسیدند که به عملیات آبی-خاکی نیروی دریایی شاهنشاهی در تاریخ نهم آذر ۱۳۵۰ منتهی شد. الحاق دوباره این جزایر به خاک ایران این اطمینان را به بریتانیا می‌داد که از روند صادرات نفت از طریق تنگه راهبردی هرمز توسط شیخ‌نشین‌های جنوب شرق خلیج فارس اخلالی ایجاد نشود.

کشورهای عربی متحد اتحاد جماهیر شوروی که از دیرباز به علت روابط حسنه دولت شاهنشاهی ایران با حکومت اسرائیل با آن دشمنی داشتند، به مخالفت با تسلط ایران بر جزایر سه‌گانه روی آوردند. معمر قذافی رهبر خودکامه لیبی، پیش از انقلاب، و صدام حسین رهبر خودکامه عراق، پس از انقلاب اسلامی، آمادگی کشورهایشان برای اشغال این جزایر و الحاق آن به امارات متحده عربی اعلام کردند.

از آن زمان تا به امروز نیز امارات متحده عربی حاکمیت ایران بر این سه جزیره را غیرقانونی قلمداد کرده، اما همواره از انجام عملیات نظامی جهت اشغال آنها عاجز بوده است.

در دوران تسلط بریتانیا بر سواحل جنوب شرق خلیج فارس، جایی که امروز امارات متحده عربی نام گرفته است، جزایر تنب کوچک و بزرگ به شیخ‌نشین رأس‌الخیمه، و ابوموسی به شیخ‌نشین شارجه، واگذار شده بود. حاکمان کنونی امارات متحده عربی که از هفت شیخ‌نشین از جمله شارجه و رأس‌الخیمه تشکیل شده، همواره این جزایر سه‌گانه را متعلق به خاک خود می‌دانند، در حالی ایران حقانیت حاکمیت خود بر این جزایر را مستند به سابقه تسلط بر آنها از دوران شکست استعمارگران پرتغالی توسط ارتش شاه عباس صفوی و تسلط ایران بر کل جزایر خلیج فارس می‌داند.

فیلم زیر: گوش کنید به سخنان زنده یاد هویدا در مجلس شورای ملی