نشریه آمریکایی فارنافرز در یک گزارش تحلیلی نوشت: چگونه ترامپ از راه نرسیده در حال تغییر دادن جهان است؟ برخی از دولتهای خارجی از هم اکنون «قرارداد ترامپ» را در روابط خود با ایالات متحده در نظر میگیرند. آنها انتخابها را به تعویق میاندازند با این انتظار که بتوانند یک سال دیگر در مورد معاملات بهتری با واشنگتن مذاکره کنند. در مقابل، برخی دیگر «مانع ترامپ» را درنظر میگیرند، تحلیل راههایی که بازگشت او احتمالاً گزینههای بدتری را برای آنها به همراه خواهد داشت و بر اساس آن آماده میشوند.
محاسبات رئیسجمهور روسیه در جنگ علیه اوکراین، نمونه واضحی از قرارداد ترامپ است. در ماههای اخیر با به وجود آمدن بنبست در میدان، گمانهزنیها درباره آمادگی پوتین برای پایان دادن به جنگ افزایش یافته است. اما در نتیجه سخنان ترامپ، احتمال اینکه جنگ در سال آینده همین موقع همچنان ادامه داشته باشد بسیار بیشتر است. علیرغم علاقه برخی اوکراینیها به آتشبس موقت یا حتی آتشبس کامل برای گریز از یک زمستان تلخ دیگر، پوتین میداند که ترامپ قول داده است که جنگ را «در یک روز» پایان دهد. به گفته ترامپ: «به زلنسکی می گویم، دیگر خبری از [کمک] نیست. باید به یک توافق برسی.» پوتین در مواجهه با این شانس بالا که یک سال دیگر، ترامپ شرایطی بسیار سودمندتر از چیزی که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا پیشنهاد میکند یا زلنسکی با آن موافقت میکند، ارائه دهد، صبر خواهد کرد.
دومین دوره ترامپ همچنین نوید یک نظم یا بی نظمی جدید در تجارت جهانی را میدهد. ترامپ در اولین روز ریاست جمهوری خود در سال 2017 از توافق تجاری شراکت ترانس پاسیفیک خارج شد. ترامپ با استفاده از اختیارات خود، 25 درصد تعرفه را بر 300 میلیارد دلار واردات از چین اعمال کرد - تعرفههایی که بایدن تا حد زیادی آن را حفظ کرده است. همانطور که رابرت لایتیزر، مذاکرهکننده تجاری دولت ترامپ عنوان کرد «هیچ تجارتی رایگان نیست» و اینکه دوره دوم ترامپ بسیار جسورانهتر خواهد بود.
ترامپ در کمپین کنونی خود را «مرد تعرفهها» میخواند. او وعده داده که ده درصد تعرفه جهانی بر واردات از همه کشورها اعمال کند و با کشورهایی که تعرفههای بالاتری برای کالاهای آمریکایی وضع میکنند، به تناسب همان رفتار کند و وعده «چشم در برابر چشم، تعرفه در برابر تعرفه» را میدهد. هدف ترامپ «از بین بردن وابستگی به چین در همه زمینههای حیاتی» از جمله الکترونیک، فولاد و داروسازی خواهد بود.
از آنجایی که تجارت محرک اصلی رشد اقتصاد جهانی است، اکثر رهبران این احتمال را که ابتکارات ایالات متحده اساساً نظم تجاری مبتنی بر قوانین را از بین ببرد، تقریباً غیرقابل تصور میدانند. اما برخی از کارشناسان اکنون در حال بررسی آیندهای هستند که در آن ایالات متحده ممکن است خود از نظم تجارت جهانی جدا کند تا اینکه دیگران را مجبور به جدا شدن از چین کند.
بایدن یا ترامپ؛ چین کدام را ترجیح میدهد؟
«ژائو مینگائو» استاد روابط بینالملل در دانشگاه «فودان» در شانگهای میگوید چین گزینه مطلوبی در میان این ۲ نامزد انتخاباتی ندارد و هر دوی آنها را به چشم «۲ جام زهر» میبیند.
حتی با وجود بهبود اندک در روابط پکن-واشنگتن، هنوز تنشها بالاست؛ بهخصوص پیرامون تایوان. اینکه چه کسی به کاخ سفید راه مییابد نهتنها بر روابط آمریکا و چین تاثیر خواهد گذاشت، بلکه صلح در منطقه آسیا-اقیانوس آرام را نیز تحت تاثیر قرار میدهد.
تحلیلگران در آمریکا و چین اظهاراتی مشابه ژائو مینگائو مطرح کرده و گفتهاند شاید پکن در انتخاب میان بد و بدتر، بایدن را انتخاب کند؛ زیرا نسبت به شخصیت پیشبینیناپذیر ترامپ، بایدن ثبات بیشتری دارد. با این وجود، تحلیلگران بر این باورند که تلاشهای بایدن برای متحد کردن کشورها در مقابله با چین موجب نگرانی پکن است.
«سون چنگائو» عضو مرکز «مرکز امنیت و استراتژی بینالمللی» در دانشگاه سینگوا در چین میگوید: فارغ از اینکه چه کسی پیروز شود، تغییری در مسیر کلی رقابت استراتژیک آمریکا و چین ایجاد نخواهد شد. برای چین فرقی ندارد که چه کسی از بین این ۲ در انتخابات پیروز شود، زیرا پکن با هریک از آنها به مدت چهار سال کار کرده است.
یک جهان آشفته
از نظر تاریخی، دورههایی وجود داشته است که اختلافات بین دموکراتها و جمهوریخواهان در مورد مسائل مهم سیاست خارجی آنقدر کم بود که میتوان گفت «سیاستبازی در لبه اقیانوس متوقف میشد». این دهه اما یکی از آن دههها نیست.
در نتیجه، در هر موضوعی از مذاکرات در مورد آب و هوا یا تجارت یا حمایت ناتو از اوکراین گرفته تا تلاشها برای متقاعد کردن پوتین، شی جینپینگ، رئیسجمهور چین، یا محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان برای هر اقدامی بایدن و تیم سیاست خارجیاش خود را ناتوان مییابند. همتایان آنها وعدهها یا تهدیدهای واشنگتن را در مقابل این احتمال میسنجند که یک سال بعد با دولت بسیار متفاوتی روبرو خواهند شد.
امسال نوید سالی پرخطر را میدهد زیرا کشورهای سراسر جهان رقابت سیاسی ایالات متحده را با ترکیبی از ناباوری، شیفتگی، وحشت و امید تماشا میکنند. آنها میدانند که این نمایش سیاسی نه تنها رئیس جمهور بعدی ایالات متحده، بلکه پر اثرترین رهبر جهان را نیز مشخص خواهد کرد.