شنبه، 15 آذر ماه 1404 = 06-12 2025
آلودگی هوا تمام فواید حیاتی ورزش را بر باد میدهد؛ خطر مرگومیر ورزشکاران
پژوهشهای جدید نشان میدهد آلودگی شدید هوا میتواند بخشی از فواید حیاتی ورزش را کاهش دهد و خطر مرگومیر را در افراد ورزشکار بالا ببرد. یافتههای یک مطالعه گسترده بینالمللی هشدار میدهد که زندگی در مناطق دارای ذرات معلق ریز، اثر محافظتی ورزش را بهطور قابلتوجهی تضعیف میکند؛ موضوعی که بار دیگر بر ضرورت کنترل آلودگی هوا برای حفظ سلامت عمومی تأکید دارد.
کارشناسان هشدار میدهند افرادی که در آلودهترین مناطق زندگی میکنند ممکن است کاهش چشمگیری در فواید سلامتی ورزش تجربه کنند. ورزش منظم فواید شناختهشده فراوانی دارد؛ از بهبود سلامت روان و کاهش خطر بیماریهای قلبی گرفته تا کوچکتر شدن دور کمر. اما پژوهش تازهای نشان میدهد برخی از مزایای فعالیت بدنی ممکن است تنها به دلیل محل زندگی فرد کاهش یابد.
محققان دریافتهاند افرادی که بهطور منظم ورزش میکنند، اما در معرض هوای بسیار آلوده قرار دارند، شاهد نصف شدن اثر مثبت ورزش بر کاهش مرگومیر هستند. این تحقیق که توسط کالج دانشگاهی لندن (UCL) انجام شده و در نشریه BMC Medicine منتشر شده است، دادههای بیش از یکونیم میلیون بزرگسال را در فاصله بیش از یک دهه تحلیل کرده است. این افراد در کشورهای مختلفی از جمله بریتانیا، تایوان، چین، دانمارک و ایالات متحده مورد بررسی قرار گرفتند.
الگوهای ورزشی آنها همراه با سطح ذرات بسیار ریز موسوم به PM2.5 اندازهگیری شد؛ ذراتی که میتوانند وارد ریهها و سپس به جریان خون نفوذ کنند. نتایج نشان داد افرادی که دستکم دو ساعت و نیم در هفته فعالیت بدنی متوسط یا شدید دارند، ۳۰ درصد کمتر از افراد کمتحرک در معرض خطر مرگ قرار میگیرند. اما اگر افراد فعال در منطقهای با آلودگی بالای ذرات ریز (بیش از ۲۵ میکروگرم در متر مکعب) زندگی میکردند، این کاهش خطر به حدود ۱۲ تا ۱۵ درصد محدود میشد؛ یعنی تقریباً نصف اثر واقعی ورزش.
فواید ورزش در برابر سطوح بالاتر آلودگی هوا حتی بیشتر تضعیف شد. پژوهشگران دریافتند هنگامی که میزان ذرات معلق به بیش از ۳۵ میکروگرم در متر مکعب میرسد، اثر ورزش بر کاهش خطر سرطان دیگر قابل اتکا نیست. این تیم پژوهشی اعلام کرد نزدیک به ۴۶ درصد جمعیت جهان در مناطقی زندگی میکنند که سطح PM2.5 از ۲۵ میکروگرم در متر مکعب فراتر میرود. همچنین ۳۶ درصد مردم دنیا در مناطقی سکونت دارند که میانگین سالانه ذرات معلق در آنها بالاتر از ۳۵ میکروگرم است.
پروفسور پو-وِن کو از دانشگاه ملی چونگهسینگ تایوان و پژوهشگر اصلی این مطالعه گفت: «یافتهها نشان میدهد ورزش حتی در محیطهای آلوده نیز مفید است، اما بهبود کیفیت هوا میتواند این فواید را بهطور چشمگیری افزایش دهد.» او افزود پیامدهای منفی آلودگی هوا را میتوان با بررسی روزانه کیفیت هوا، انتخاب مسیرهای پاکتر یا کاهش شدت تمرین در روزهای آلوده کاهش داد.
پروفسور اندرو استفتو از دپارتمان علوم رفتاری و سلامت UCL نیز تصریح کرد: «مطالعه ما نشان میدهد هوای آلوده میتواند تا حدی جلوی فواید ورزش را بگیرد، اما نمیتواند آنها را کاملاً از بین ببرد. این یافتهها بار دیگر نشان میدهد ذرات ریز معلق چه آسیب جدیای میتوانند برای سلامت ما داشته باشند.»
او تأکید کرد: «ما بر این باوریم که هوای پاک و فعالیت بدنی هر دو برای سالمندی سالم ضروریاند، و بنابراین باید تلاش بیشتری برای کاهش آلودگیهای آسیبزا انجام شود.»
این نتایج در حالی منتشر میشود که پژوهشی دیگر نشان داده بود تنها یک دقیقه ورزش شدید روزانه میتواند خطر مرگ زودرس را ۳۸ درصد کاهش دهد. تحقیقات دیگری نیز بیان کردهاند مزایای ورزش ممکن است بین زنان و مردان متفاوت باشد؛ بهطوریکه در یک مطالعه گزارش شد مردان باید تقریباً دو برابر زنان ورزش کنند تا همان میزان کاهش خطر بیماری قلبی را تجربه کنند.
English SummaryRecent research indicates that severe air pollution can diminish the health benefits of exercise and increase mortality risks for athletes. A comprehensive international study warns that living in areas with fine particulate matter significantly weakens the protective effects of exercise, highlighting the need for air quality control.
Findings reveal that individuals regularly exercising in highly polluted areas experience a nearly 50% reduction in the exercise benefits related to mortality risk. The study, conducted by University College London, analyzed data from over 1.5 million adults across multiple countries. Results show that while regular physical activity reduces mortality risk by 30%, this benefit decreases to 12-15% in areas with high pollution levels.
The study emphasizes that improving air quality could significantly enhance the benefits of exercise, as nearly 46% of the global population lives in areas with PM2.5 levels above 25 micrograms per cubic meter. Experts advocate for daily air quality monitoring and adapting exercise routines in polluted conditions to mitigate negative effects.
