رئیس و دو نایب رئیس «هیأت روابط پارلمان اروپا با مردم ایران» در نامه‌ای رسمی به شرکت‌های بزرگ فناوری از جمله گوگل، متا (شرکت مادر اینستاگرام، واتس‌آپ، و فیسبوک)، یوتیوب، آمازون‌ وب‌سرویسز (AWS) و سیگنال خواستار «اتخاذ اقدامات مشخصی برای حفظ دسترسی شهروندان داخل ایران» به اینترنت آزاد شدند.

این نامه که نسخه‌ای از آن نیز برای یورونیوز ارسال شده است، در ادامه سلسله گزارش‌هایی تهیه شده که از شدت‌گیری سرکوب‌های دیجیتالی در ایران؛ از جمله استفاده فزاینده از نظارت‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، قطع‌های مکرر اینترنت و افشای سیستم موسوم به «سیم‌کارت‌های سفید» که دسترسی بدون فیلتر به اینترنت را فقط برای وابستگان حکومتی فراهم می‌کند، حکایت دارد.

در چنین فضایی، «هیأت روابط پارلمان اروپا با مردم ایران» از شرکت‌های بزرگ فناوری درخواست کرده است پشتیبانی خود از ابزارهای دور زدن سانسور را گسترش دهند، امنیت ارتباطات را تقویت کنند و قابلیت‌هایی درون برنامه‌های خود ایجاد کنند که به کاربران برای عبور از محدودیت‌های اینترنتی کمک کند.

دکتر هانا نویمان، رئیس «هیأت روابط پارلمان اروپا با مردم ایران» ٖ و از اعضای «حزب سبز» اروپا در بیانیه‌ای در همین رابطه اعلام کرد: «اینترنت آزاد برای مردم ایران همچون سایر مردم جهان، تنها سد باقی‌مانده در برابر تبلیغات حکومتی، انزوا و ترس به شمار می‌آید. شرکت‌های فناوری نگهبان این آزادی هستند و اکنون زمان آن رسیده که مسئولیت خود را جدی بگیرند. رسالت آن‌ها باید پاسداری از صداها باشد نه اینکه اجازه دهند این صداها خاموش شود. آن‌ها توان انجام اقداماتی فراتر از وضعیت کنونی را دارند و ما منتظر آغاز یک گفت‌وگوی جدی و سازنده هستیم و ما مشتاق یک گفت‌وگوی جدی و سازنده درباره چگونگی آزاد کردن این ظرفیت هستیم.»

بارت گروت‌هاوس، نایب‌رئیس این هیأت و از اعضای حزب اروپایی «تجدید اروپا / Renew Europe»، نیز گفت: «میلیون‌ها ایرانی زیر فشار فزاینده سرکوب دیجیتال زندگی می‌کنند؛ این سرکوب به یکی از ابزارهای کلیدی مدل اقتدارگرایانه ایران تبدیل شده است. با حمایت از ابزارهای دور زدن فیلترینگ می‌توانیم ارتباطات امن را تقویت کرده و دسترسی ایرانیان به اینترنت آزاد را ممکن کنیم. شرکت‌های بزرگ فناوری می‌توانند و باید نقش تعیین‌کننده‌ای در آگاه نگه‌داشتن، متصل نگه‌داشتن و محافظت از مردم داخل کشور ایفا کنند.»

در این نامه خطاب به شرکت‌های فناوری آمده است که افشای پدیده موسوم به «سیم‌کارت‌های سفید» در ایران نشان‌دهنده ایجاد یک ساختار تبعیض‌آمیز دو‌لایه دیجیتال از سوی حکومت ایران است؛ ساختاری که «اقلیتی محدود، از دسترسی نامحدود به اینترنت بهره‌مند می‌شوند، در حالی که اکثریت مردم با سانسور مواجه‌اند» و همین امر امکان «سرکوب هدفمند» و «تضعیف ظرفیت مقاومت جمعی» را فراهم می‌کند.

این هیات اروپایی در پایان از شرکت‌های فناوری دعوت کرده‌اند که برای گفت‌وگویی محرمانه با تیم‌های سیاست‌گذاری و فنی خود دربارۀ اجرای عملی این پیشنهادها و بررسی محدودیت‌های قانونی و فرصت‌های همکاری اعلام آمادگی کنند.

چندین نماینده کنگره آمریکا نیز از ارائه طرح تازه‌ای خبر دادند که هدف آن بررسی و ارتقای دسترسی مردم ایران به اینترنت در شرایط سرکوب است.

نام این طرح «قانون بررسی امکان‌سنجی تجهیزات نوظهور برای رسانه‌های دیجیتال آزاد» (FREEDOM) است و در صورت تصویب، از وزیر امور خارجه ایالات متحده مارکو روبیو، کمیسیون ارتباطات فدرال (FCC) و وزارت خزانه‌داری آمریکا می‌خواهد تا امکان پیاده‌سازی فناوری‌های تازه برای بهبود دسترسی امن و بدون فیلتر به اینترنت برای ایرانیان را بررسی کنند.

استفاده از «فناوری ارتباط مستقیم ماهواره‌ای با تلفن همراه» به‌عنوان «ابزاری نوظهور می‌تواند به کاربران اجازه دهد تلفن‌های هوشمند خود را مستقیماً به ماهواره‌ها متصل کنند و از محدودیت‌های سانسور و شبکه‌های دولتی ایران عبور کنند.»

کلودیا تِنی، عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا بر اهمیت امکان‌سنجی استفاده از «فناوری ارتباط مستقیم ماهواره‌ای با تلفن همراه» تأکید کرد که به‌عنوان «ابزاری نوظهور می‌تواند به کاربران اجازه دهد تلفن‌های هوشمند خود را مستقیماً به ماهواره‌ها متصل کنند و از محدودیت‌های سانسور و شبکه‌های دولتی ایران عبور کنند.»

این امکان‌سنجی همچنین «پلتفرم‌های مبتنی بر پهپاد، فناوری‌های ایجاد اختلال در سیگنال و اقدامات متقابل مرتبط و تأثیر آن‌ها بر امنیت، جنبه‌های اقتصادی و تاب‌آوری ارتباطات بی‌سیم» را تحلیل خواهد کرد.

بدین ترتیب، مارکو روبیو، کمیسیون ارتباطات فدرال و وزارت خزانه‌داری ایالات متحده تا ۱۲۰ روز پس از تصویب طرح قانون فرصت خواهند داشت تا گزارشی تهیه و به کمیته‌های امور خارجه سنای آمریکا و مجلس نمایندگان ارائه کنند.

دیو مین، عضو دموکرات مجلس نمایندگان از حوزه انتخابیه کالیفرنیا که این طرح قانونی را مشترکا همراه با خانم تنی ارائه کرده است نیز اعلام کرد: «افتخار می‌کنم نماینده یکی از بزرگ‌ترین حوزه‌های انتخاباتی دارای جوامع ایرانی-آمریکایی در کشور باشم.»

او افزود: «این طرح با ترویج آزادی اینترنت در ایران، ارتباط خانواده‌ها در سراسر جهان را بهبود می‌بخشد و همزمان در برابر حکومت‌های اقتدارگرا می‌ایستد.»