یکشنبه، 7 آذر ماه 1400 = 28-11 2021سقوط ۹۰ درصدی صادرات یک صنعت قدیمی اشتغالزافرش دستباف از صنایعی بهشمار میرود که نقشی اساسی در اشتغالزایی و تامین نیاز اقتصادی خانوادهها و در عین حال، رشد اقتصادی کشور دارد.با وجود اینکه قوانین و مقررات متعددی بهخصوص پس از انقلاب اسلامی بهمنظور توسعه فرش دستباف به تصویب رسیده است؛ ولی این صنعت رونق سابق خود را بهخصوص در نواحی عشایری و روستایی ندارد. این صنعت با توجه به نیاز نسبی اندک به سرمایه و امکانات، از صنایعی بهشمار میرود که نقشی اساسی در اشتغالزایی و تامین نیاز اقتصادی خانوادهها دارد و میتواند بهعنوان یکی از راهبردهای اشتغالزایی، خروج از فقر و توسعه روستایی مدنظر قرار گیرد. فرش دستباف از دیرباز نقش مهمی در ایجاد درآمد مکمل برای روستانشینان و عشایر بهویژه در ایام بیکاری فصلی داشته است. افراد فراوانی در مراحل مختلف تولید فرش در بخشهای مرتبط مانند پرورش گوسفند، شستوشوی پشم، ریسندگی، رنگرزی، تولید دار قالی و سایر ابزارهای مورد نیاز، بافت فرش و نهایتا فروش آن در بازارهای داخلی و خارجی فعال هستند. درنتیجه، این صنعت تقاضای مهمی برای سایر رشته فعالیتهای روستایی از قبیل پرورش کرم ابریشم، تولید پشم و کرک، گردشگری روستایی و غیره میتواند ایجاد کند. تعداد مشاغلی که در هنر صنعت فرش وجود دارد به بیش از ۷۰شغل میرسد. آمارها حاکی از آن است که ایران در سال۲۰۰۰، حدود ۳۲درصد از فروش و عرضه فرش دستباف در بازارهای جهانی را به خود اختصاص داده بود. اما روزگاری سهم فرش دستباف کشورمان از کل صادرات غیرنفتی ۱۷٫۵درصد بوده که حالا به نیمدرصد هم نمیرسد. مجموع این شرایط میتواند زنگ خطری برای صنعت فرش دستباف ایران باشد. اما دود این سقوط آزاد فرش به چشم ما ایرانیها خواهد رفت؛ اول اینکه هرچه از سهم اقلامی همچون فرش در سبد صادرات کاسته میشود، بهمعنی کاهش تنوع سبد صادراتی و ثانیا فرورفتن افراد بیشتری در فقر است که معاش خود را از این صنعت تامین میکردند. سقوط ۹۰ درصدی صادرات یک صنعت قدیمی همچنین در همین مدت زمان ارزش وزنی صادرات فرش دستباف نیز از ۲۶هزار و ۳۰۰تن در سال۱۳۷۸ به ۳هزار تن در سال۱۳۹۸، ۳٫۹هزار تن در سال۱۳۹۹ و ۱/۲هزار تن در ۷ماهه نخست امسال رسیده است. همچنین حالا سهم فرش ایران از کل صادرات غیرنفتی حتی به نیمدرصد هم نمیرسد.همه اینها به این معنی است که صادرات فرش دستباف ایران طی سالهای ۱۳۷۸ تا ۱۳۹۹ بهلحاظ وزنی سقوط ۸۵درصدی و بهلحاظ ارزش دلاری نیز سقوط نزدیک به ۹۰درصدی را تجربه کرده است. این آمارها حاکی از نابسامانی و تضعیف فرش دستباف حتی در دورههایی است که مشکل تحریم جدی هم وجود نداشته است. بنابر اظهار مسئولان و مشاهدات میدانی، شاغلان و میزان تولیدات این صنعت در نواحی روستایی و عشایری نیز نسبت به گذشته کاهش بسیار شدیدی را تجربه کرده است. این درحالی است که روزگاری نواحی روستایی و عشایری کانون اصلی تولید فرشهای اصیل و صادراتی ایرانی بودند. هند جایگزین ایران در بازار جهانی مرجع : روزنامه فرهیختگان
به اشتراک بگذارید:
|