** عقربه های ساعت اینجا نمی چرخند
ساعت حوالی 9:40 صبح بود اما عقربه های ساعت اتاق مدیر ساعت 5:45 را نشان می داد و متوقف بود، درست مثل چرخ های حرکت این کارخانه که در 10سال اخیر از حرکت ایستاده و از سیر شتابان فناوری اطلاعات و ارتباطات در جهان دور مانده است و به دنبال آن، مشکلات زیادی متوجه چرخ تولید، اشتغال و معیشت مردم در شیراز شده است.
مهدی محمدی نژاد خود را مدیر اجرایی کارخانه مخابرات راه دور ایران و منصوب شده توسط هیات حمایت معرفی می کند؛ او می گوید که روزگاری از دست اندرکاران نصب و راه اندازی خط تولید سیستم های مخابراتی در این کارخانه بوده است.
او می گوید: سنگ بنای این کارخانه سال 52 با هدف تولید زیرساخت های مخابراتی کشور نهاده شد و تجهیزات آن به دست متخصصان ژاپنی بویژه شرکت NEC طراحی و نصب شد و با وجود فراز و نشیب های اوایل انقلاب اسلامی، این کارخانه با قدرت و کیفیت گذشته کار خود را ادامه داد.
محمدی نژاد اظهار کرد: فرایند خصوصی سازی این واحد صنعتی در سال 82 شروع و در سال 83 رسما به بخش خصوصی واگذار شد.
وی گفت: نمی توان همه مشکلات این کارخانه را متوجه فرایند خصوصی سازی دانست چرا که شرکت مخابرات ایران به عنوان تنها مشتری کارخانه آی تی آی، قبل از خصوصی این کارخانه، سفارش محصولات مورد نیاز خود به این کارخانه را به تدریج کم کرد و با روی آوردن به مصنوعات خارجی، پس از خصوصی سازی آی تی آی، دیگر به این کارخانه سفارشی برای تولید نداد.
مدیر اجرایی کارخانه آی تی آی افزود: این کارخانه در اثر کم توجهی مدیران به آینده این واحد صنعتی، یک مشتری بیشتر نداشت و آن هم شرکت مخابرات بود و با حذف این مشتری، روزهای بحران جایگزین روزهای شکوه و افتخار و بالندگی تولید در این کارخانه شد.
وی با بیان این که ساخت سامانه های الکترونیک کارت هوشمند سوخت از افتخارهای کارخانه آی تی آی است، گفت: بر اثر اشتباه مسئولان وقت کارخانه در حوالی سال های 84 یا 85 که به دلایل خاص خود، جلوی خروج دستگاه های کارت سوخت را از کارخانه گرفتند، شرکت نفت، قرارداد پشتیبانی کارت هوشمند سوخت را یک طرفه قطع کرد و در نهایت، رگ حیاتی تولید در این واحد صنعتی قطع شد.
محمدی نژاد گفت: سال 88 آغاز بحران کارگری در کارخانه آی تی آی بود و پرداخت نشدن حقوق و مطالبات، زندگی کارگران این کارخانه را تحت تاثیر منفی قرار داده بود و پس از آن بود که بنا بر تصمیم دولت وقت، این کارخانه به هیات حمایت متشکل از معاونان پنج وزارتخانه که وظیفه شان جلوگیری از نابودی و تعطیلی صنایع است، سپرده شد.
وی ادامه داد: مدیران اجرایی پیشین کارخانه منصوب شده از سوی اعضای وقت هیات حمایت، از آنجا که از تخصص لازم برای اداره کارخانه بی بهره بودند، به توصیه های مشاوران داخلی در کارخانه و بازنشستگی زودتر از موعد کارکنان و تعطیلی تدریجی بخش های کارخانه عمل کردند و در نهایت، تا سال 90 بیشتر کارکنان بازنشسته شدند و در این سال، بیش از 140 نفر از کارکانان باقی مانده بودند که آنها نیز در فرایند بازنشستگی قرار گرفتند و کارخانه به سمت تعطیلی رفت، موضوعی که با دستورالعمل هیات حمایت مغایر بود.

** آی تی آی در کانون اخبار
روزهای اخیر و با آغاز تحصن شماری از کارکنان بازنشسته کارخانه مخابرات راه دور ایران در داخل این کارخانه، باری دیگر موضوع مطالبات پرداخت نشده یک هزار و 226 کارگر سابق این کارخانه که افزون بر 300 میلیارد ریال عنوان می شود باری دیگر در کانون خبرهای استان فارس قرار گرفت.
شرکت کنندگان در این تحصن تاکید دارند که خواسته های آنها صنفی است و هیچ خط و خطوط سیاسی را دنبال نمی کنند و تنها خواسته شان دستیابی به مطالبات و حقوق از دست رفته است.
نماینده کارگران کارخانه مخابرات راه دور ایران ITI، درباره میزان مطالبات کارگران پنجم خرداد جاری به ایرنا گفته بود: سال 85 تاکنون حدود یک هزار و 226کارگر این کارخانه بازنشسته شدند که هنوز بعد از گذشت 10 سال نتوانسته اند حقوق و حق سنوات خود را که افزون بر 300 میلیارد ریال است دریافت کنند و این رقم بدون احتساب خسارت های تاخیر است که بر اساس نظر دادگاه، میزان خسارت ها 2 تا سه برابر اصل مبلغ طلب کارگران است.
هاشم شمشیری در مورد اظهار نظر برخی مسئولان مبنی بر راه اندازی مجدد کارخانه ITI گفت: به نظر می رسد این اظهار نظر تنها یک وعده برای منصرف کردن کارگران از تجمع و دنبال کردن مطالباتشان است چرا که راه اندازی این کارخانه که حدود 2 هزار میلیارد ریال بدهی دارد حداقل 15 سال طول می کشد.
در حالی که مدیر اجرایی کارخانه مخابرات راه دور ایران، این فرد را نماینده کارگران نمی داند و از خبرنگاران می خواهد که به جای وی با مسئول کانون بازنشستگان این کارخانه مصاحبه کنند.
با این وجود، شرکت کنندگان در یازدهمین روز تحصن کارکنان کارخانه آی تی آی به خبرنگاران گفتند که آقای شمشیری با پشتوانه امضای 400 نفر از کارکنان این کارخانه مورد اعتماد آنها است، با این حال، شرکت کنندگان در تحصن تاکید کردند که نمی خواهند بار مسئولیت پیگیری ها تنها متوجه یک فرد خاص باشد و همگی خود را در این زمینه مسئول می دانند.
در این میان، مدیر اجرایی کارخانه آی تی آی هم از احقاق حقوق کارکنان بازنشسته این کارخانه حمایت می کند و می گوید: خواسته های کارکنان را بحق و بجا می دانیم.

** آی تی آی فروش می رود، فروش نمی رود
بازنشستگان کارخانه آی تی آی که سال هاست منتظر دریافت مطالبات خود هستند همچنین از این که شنیده اند که در صورت فروش اموال کارخانه، آنها در اولویت های آخر پرداخت مطالبات هستند و در صدر این فهرست، نام بانک ها و سهامداران و ... دیده می شود، نگران هستند.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت فارس یکشنبه نهم خرداد در نشست خبری خود با خبرنگاران در این باره گفت: در پرداخت بدهی های کارخانه مخابرات راه ایران، اولویت نخست با پرداخت مطالبات کارگران این واحد صنعتی است.
علی همتی افزود: این خبری نوید بخش برای کارگران این کارخانه است که در سال 85 تعطیل شد و آنان تاکنون پیگیر مطالبات عقب مانده خود هستند.
وی بیان داشت: نخستین پولی که از محل فروش اموال این کارخانه به دست آید به کارگران پرداخت خواهد شد، و نباید تردیدی در این زمینه وجود داشته باشد.
با این وجود، مدیر اجرایی کارخانه مخابرات راه دور ایران پنجشنبه سیزدهم خرداد جاری از موانع جدی بر سر راه فروش و مزایده این کارخانه سخن گفت و اظهار کرد: با توجه به این که با توجه به بدهی های این کارخانه به بانک ها، املاک این کارخانه در رهن و گروی بانک ها است، به طور عملی نمی توان سخن از فروش اموال و املاک این کارخانه سخنی به میان آورد.
وی اظهار کرد: در وضعیتی که واحدهای صنعتی تحت پوشش هیات از صنایع هستند، این واحدها از آسیب هایی همچون مزایده و فروش که پیش از این در رسانه ها درباره آن سخن گفته شده بود، مصون هستند.

** دیوار بی اعتمادی بر سر راه شکوفایی دوباره
همزمان با این که مدیران اجرایی کارخانه مخابرات راه دور ایران در اندیشه راه اندازی خطوط تولید در این کارخانه هستند، کارگران بازنشسته این کارخانه می گویند که اگر پول و اعتباری در این کارخانه است، ابتدا باید حقوق و مطالبات معوق ما که سال ها است منتظر آن هستیم پرداخت شود.
در حالی که وجود اعتماد متقابل می توانست گره گشای موانع فراروی راه اندازی خط تولید در این کارخانه باشد، کارکنان بازنشسته آی تی آی می گویند که با توجه به خلف وعده های بسیار مسئولان سابق به تصمیم های مدیران اجرایی کنونی این کارخانه اعتمادی ندارند.
این در حالی است که مدیر اجرایی کارخانه مخابرات راه دور ایران از جذب سرمایه گذاران خرد با هدف راه اندازی خط تولید سخن می گوید، کارکنان بازنشسته این کارخانه می پرسند: تولید در کدام سوله و کارگاه می خواهد انجام شود، اینجا همه کارگاه ها پلمب هستند.
با این حال، مهدی محمدی نژاد مدیر اجرایی آی تی آی می گوید: هیات حمایت از صنایع قول داده است در صورت به راه افتادن دوباره چرخ تولید در این کارخانه، حاضر به تامین پرداخت تسهیلات 300 میلیارد ریالی به این کارخانه است تا مدیران کارخانه مطالبات کارکنان بازنشسته را پرداخت کنند و از دیگر سو از محل درآمدهای آتی، اقساط این تسهیلات را پرداخت کنند.
با وجود دیوار بی اعتمادی ناشی از خلف وعده های مدیران گذشته، کارکنان بازنشسته آی تی آی به تحقق این وعده امیدی ندارند و می گویند: اگر این کارخانه به راه بیفتد، پرداخت مطالبات ما به فراموشی سپرده می شود.

** کارخانه طلب کار، کارخانه بدهکار
آنگونه که مدیر اجرایی کارخانه مخابرات راه دور ایران می گوید، این کارخانه حدود 40 میلیون دلار از بابت اجرای قرارداد 150 میلیون دلاری اجرای طرح کارت های هوشمند سوخت از شرکت نفت طلبکار است و در صورتی که این طلب، در همان سال 85 پرداخت می شد، مطالبات کارکنان همان زمان پرداخت می شد و دیگر نیازی به دخالت هیات حمایت از صنایع نبود.
محمدی نژاد اظهار کرد: این طلب کارخانه هنوز پرداخت نشده است تا این کارخانه بتواند از محل آن، بدهی خود با کارکنان بازنشسته را تسویه کند.
** طرح هایی برای شروع دوباره
مدیر اجرایی کارخانه آی تی آی از برنامه ریزی برای شروع برخی طرح های تولیدی در این کارخانه سخن می گوید و اظهار می کند: چهار طرح را به صورت گام به گام می توان در این کارخانه آغاز کرد و هر طرح می تواند زمینه اشتغال 250 نفر را فراهم کند.
محمدی نژاد در این باره به خبرنگاران گفت: راه اندازی خط تولید صندوق های فروشگاهی که همه اصناف ملزم به داشتن آن هستند، در اولویت ما قرار دارد و حتی برنامه ما این بود که 11 اردیبهشت 95 فرایند کار را آغاز کنیم اما به دلیل این که مطالبات کارکنان پرداخت نشده و احترامی که ما برای آنها قائل هستیم، این اقدام را به تعویق انداخته ایم تا خواسته آنها نیز به گوش مسئولان برسد و از این منظر، از تحصن آنها نیز حمایت می کنیم.
وی افزود: در گام نخست، سفارش تولید برای 200 هزار صندوق فروشگاهی را گرفته ایم و طرف قرارداد ما، وزارت امور اقتصادی و دارایی است و شرکتی از سوی اتاق اصناف برای اجرایی کردن این طرح به ما معرفی شده است.
مدیر اجرایی کارخانه مخابرات راه دور ایران اظهار کرد: امیدواریم در سال اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل، مسئولان ابتدا به ندای کارگران گوش دهند و ما نیز با جذب سرمایه گذاران خرد، آماده راه اندازی خط تولید نخستین محصول کارخانه پس از دوران رکود هستیم.
به گفته وی، تولید دستگاه های بانکداری مجازی موسوم به VTM و RTM و همچنین تولید باتری و شارژرهای باتری خودروهای برقی نیز در آینده می تواند در کارخانه آی تی آی دنبال شود که مقدمات و مذاکرات لازم برای سرمایه گذاری در این طرح ها صورت گرفته است.
محمدی نژاد این را هم گفت که در سال 93، دو نماینده شرکت رنو فرانسه با هدف سرمایه گذاری برای تولید باتری خودروهای برقی از کارخانه آی تی آی بازدید کردند که با توجه به فضای ملتهب زمان بازدید آنها از این کارخانه، از این کار منصرف شده بودند.
پیش از این رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان فارس پنجم خرداد در جمع خبرنگاران گفته است که علاوه بر تلاش های برای حل صنایع کوچک و متوسط استان در قالب بهره مند ساختن آنها از وام از محل تسهیلات 160 هزار میلیارد ریالی، گزارشی از صنایع بزرگ استان نیز تهیه شده است که در آینده نزدیک در جلسه ای با حضور مقام های ارشد اقتصادی کشور گره گشایی از مشکلات آنها پیگیری می شود.
باید منتظر بود و دید که خروجی این نشست و دیگر تدابیر مسئولان برای کارخانه ای که روزگاری در خاورمیانه منحصر به فرد بود، چه نتیجه ای را در پی خواهد داشت و آیا باری دیگر، در سال اقتصاد مقاومتی،‌اقدام و عمل باری دیگر عقربه های ساعت و چرخ صنعت در آی تی آی خواهند چرخید؟