زاغه نشين‌ها تهديدی برای ارگ بم

زاغه نشيناني که در پي زلزله ده سال پيش بم آواره شده بودند، در حريم مرکزي ميراث جهاني بم خانه‌هايي با مصالح ايرانيت سيماني ساخته اند به طوريکه نمايندگان يونسکو و ايکوموس نسبت به اين موضوع هشدار داده‌اند ولي مسئولان شهر بم بي اعتنا به وضعيت اين مردم، هنوز فکري به حال اين محله خود ساخته نکرده اند.
اثر ميراث جهاني بم و منظر فرهنگي آن پس از زلزله اي که سال 82 اتفاق افتاد، در فهرست ميراث در خطر قرار گرفت. پس از آن تلاشهايي شد تا مرمت و بازسازي بخش‌هاي از بين رفته آن انجام شود. تا اينکه در سال 90 دو نفر از کارشناسان ايکوموس و يونسکو براي بررسي وضعيت ميراث بم به استان کرمان سفر کردند تا شرايط خروج اين اثر را از فهرست ميراث در خطر بررسي کنند.آنها در مدت سفرشان اعلام کردند که پمپ بنزين ساخته شده در حريم اثر خدشه وارد کرده و بايد سريعا برچيده شود. نکته ديگري که آنها خواستار رسيدگي شدند، وجود محله زاغه نشينها در حريم اين اثر جهاني بود. به گزارش مهر،اين محله که در ميان اهالي شهر بم به محله قشمي يا زاغه نشين‌ها شهرت دارد توسط گروهي از مهاجران شهرهاي مجاور بم و اهالي زلزله زده ايجاد شده است که به دليل نداشتن توان مالي براي اجاره يک خانه در شهر به اين مکان آمده اند. آنها در زمين‌هاي ارزان قيمت اين منطقه خانه‌هايي با ايرانيت و يا بلوک سيماني ساخته اند و برخي ديگر کانکسهايي را که در زمان زلزله گرفته بودند به محل اسکان دائمي شان تبديل کرده اند.اما برخي ديگر از آنها ساکن شهرهاي اطراف مثل سيستان و بلوچستان هستند که به اين منطقه مهاجرت کرده اند و خانه‌هايي روي زمينهايي ساخته اند که مجوزي از سوي شهرداري براي ساخت و ساز ندارد و مالک زمينها را فردي به نام قشمي مي‌شناسند. البته نمي‌دانند کيست و چه کاره است.از سوي ديگر اين شهرک خود ساخته نه تنها در حريم مرکزي اثر جهاني بم ساخته شده بلکه در حريم گسل بم نيز قرار گرفته است. گسل بم اگر چه سالها پيش بوجود آمده ولي گسل خفته و خطرناکي است که در نزديکي خانه‌هاي کانکسي قرار دارد.دو سال پيش که نمايندگان يونسکو و شوراي بناها و محوطه‌هاي تاريخي (ايکوموس) از مجموعه جهاني بم بازديد کردند، مسئولان شهري قول دادند که اين منطقه را جا به جا کرده و به وضعيت زندگي آنها رسيدگي کنند اما اين اقدام هرگز انجام نشد و تنها بخشي از خانه‌ها به همراه پمپ بنزين احداث شده، حذف شد.فرماندار بم به خبرنگار مهر پيرامون اين موضوع توضيح و باز هم قول مي‌دهد که کارگروهي براي ساماندهي اين منطقه تشکيل خواهد شد. اما افشين ابراهيمي مديرکل پايگاه جهاني بم به خبرنگار مهر مي‌گويد: براي حذف محله زاغه نشين‌ها چندين جلسه با حضور فرماندار، کارشناسان ميراث فرهنگي و کارشناسان پايگاه بم در محل فرمانداري برگزار کرديم و مسئولان شهري قول دادند اين زاغه‌ها حذف خواهد شد. کارشناساني که براي بازديد آمده بودند نيز به ما اعتماد کردند و اثر جهاني بم را از فهرست ميراث در خطر خارج کردند. منتها به شرط حذف محله زاغه نشين‌ها متاسفانه هنوز اين اقدام انجام نشده است.وي ادامه مي‌دهد که اگر محله زاغه نشينان در حريم اثر جهاني بم و منظر فرهنگي آن حذف مي‌شد اين اثر همان سال 90 از فهرست ميراث در خطر بيرون مي‌آمد نه دو سال بعد.مردمي که در بم زاغه نشين شده اند نه تنها همواره در معرض خطر زلزله هستند بلکه از نظر شرايط اجتماعي نيز در وضعيت نامناسبي زندگي مي‌کنند آنقدر که يک کانکس محل زندگي آنها شده است و از امکانات شهري برخوردار نيستند. از سوي ديگر حضور آنها در اين مکان باعث ايجاد خلل در حريم اثري شده که آن را به عنوان بزرگترين بناي خشتي جهان و منظر فرهنگي اش را زيباترين منظر در جهان مي‌شناسند.