راز سر به مهر اكران خانگی فيلم‌های توقيف شده

روزنامه جوان: معماهاي هزار رنگ دنياي اسرارآميز سينماي ايران طي يك سال اخير با اوج گرفتن جنجال‌هاي فصلي بر سر موضوع اكران يا عدم اكران برخي فيلم‌ها در سينماها و ارائه مجوز ساخت به آثاري كه بعد از رسيدنشان به الف اكران مباحث پيرامون عدم امكان پخش مميزي‌هايشان تازه مطرح مي‌شد، سال ۹۱ را به كام سينماي ايران تلخ كرد.

آن هم بنا به دلايلي كه عمدتاً به ضعف‌هاي نظارتي و مديريتي بازمي‌گشت اما مدت مديدي است كه پاي اين معماها از سينما به خانه مردم باز شده است.
در اين روزها سينماي خانگي شاهد فروش آثاري است كه ماه‌ها پيش با جار و جنجال‌هاي بسيار از پرده سينماها پايين كشيده شدند اما امروز بدون كمترين قيد و بندي براي مخاطبان اين شبكه به نمايش در مي‌آيند تا دوگانگي در تصميم‌گيري متوليان باري ديگر عرصه سينما را اين بار نه در چارچوب سالن‌هاي سينمايي بلكه در زير سقف خانه‌هاي مردم به چالش بكشد.

در سينماي ايران احتمال و امكان وقوع هر‌گونه اتفاق پيش‌بيني نشده‌اي وجود دارد؛ شايد سازمان سينمايي نيز در حدود هشت ماه پيش براي سر و سامان دادن به تمام نابساماني‌هاي در حال وقوع در فضاي سينما تأسيس شد تا آثار ملموس آن بر پيكره هنر هفتم ايران با تعريف ساز و كار و چارت جديدي به عرصه ظهور برسد؛ حالا هشت ماه از افتتاح غير‌منتظره سازمان سينمايي كشور در سي امين جشنواره فيلم فجر مي‌گذرد و بعد از فروكش كردن كش و قوس‌ها و جنجال‌هاي فراواني كه به دنبال اكران چند فيلم بحث‌برانگيز ايجاد و سپس با پايين كشيده‌شدن آنها از پرده سينما پر‌رنگ‌تر شد، اكنون برگ ديگري از چالش‌هاي سينماي ۹۱ با ورود اين آثار به شبكه نمايش خانگي ورق مي‌خورد.

چند روزي است كه پوستر «گشت ارشاد» بر شيشه سوپرماركت‌ها و ويدئو كلوپ‌ها و در سبد نمايش خانگي خانواده‌ها به چشم مي‌خورد و اين در حالي است كه پيشتر متوليان فرهنگي كشور ارائه هر گونه مجوز براي توزيع فيلم‌هاي سوخته‌اي چون «گشت ارشاد» را منتفي دانستند با اين حال «گشت ارشاد» سعيد سهيلي كه به گفته او با دو بار اصلاح به فيلمي ابتر تبديل شده با مجوز وزارت ارشاد در ويترين شبكه نمايش خانگي قرار گرفته است؛ سعيد سهيلي حق پخش فيلم خود را به يك شركت خصوصي سپرده و در سوي ديگر نيز عليرضا سجادپور با اعلام اينكه ديگر سمتي به عنوان مديركل اداره نظارت و ارزشيابي ندارد اظهار نظر در خصوص اين اتفاق را عملاً به شخصي جز خود واگذار كرده است تا اكنون هيچ مقام رسمي‌اي پاسخگوي پخش فيلمي پر اما و اگر از شبكه نمايش خانگي نباشد.

«گشت ارشاد» اولين فيلم مميزي نيست كه ابتدا در سيستم پخش سينمايي كشور سانسور مي‌شود و سپس بدون سانسور سر از شبكه نمايش خانگي در مي‌آورد. پيشتر شبكه نمايش خانگي شاهد پخش فيلم‌هاي سانسور شده‌اي چون انتهاي خيابان هشتم، اسب حيوان نجيبي است، سعادت‌آباد و پرتقال خوني بود و ادامه اين روند حكايت از رويدادهاي پشت پرده‌اي دارد كه در پروسه‌اي آثار با محدوديت مواجه شده را طي توافقاتي محرمانه راهي حريم خصوصي خانه‌ها مي‌كند.

اين احتمال هنگامي پر‌رنگ مي‌شود كه پيشتر وزارت ارشاد اقدام به خريد حق پخش فيلم «گزارش يك جشن» حاتمي‌كيا كرده بود تا به اين ترتيب هم مانع اكران اين فيلم شده و هم به نوعي جلوي ضرر و زيان فيلمساز را گرفته باشد. مادامي كه معماهاي سينماي كشور روز به روز پيچيده تر مي‌شوند اقدام سؤال برانگيز ديگر مسئولان فرهنگي، نگاه حساسشان به سالن‌هاي سينمايي و تغيير اين نوع نگاه در نمايش‌هاي خانگي است چراكه همان آثار پر حرف و حديث و لو با اندكي سانسور وارد حريم خصوصي خانه‌ها شده‌اند و در اين پروسه بدون شك اكران خانگي فيلم‌هاي حاشيه دار فروش قابل توجهي را برايشان رقم خواهند زد كما اينكه به نظر مي‌رسد كه «گشت ارشاد» سعيد سهيلي در اين روزها توانسته با استقبال بسيار خوبي در سوپرماركت‌ها مواجه شود.

معماي سينماي كشور در حالي پيچيده‌تر مي‌شود كه در پروسه حاشيه‌دار كردن برخي فيلم‌هاي سينمايي و سپس روانه كردن آنها به خانه‌هاي مردم هنوز هدف مسئولان فرهنگي كشور به درستي مشخص نيست اما مشخصاً اين فيلم‌ها كه با حرف و حديث فراوان سانسور شده يا از روي پرده پايين كشيده شده‌اند بعد از مدتي وارد نمايش خانگي مي‌شوند و به خاطر رواج همين جنجال‌ها با بازار گرمي در اين شبكه مواجه مي‌شوند و سر نخ اين معما كماكان نزد سياستگذاران نمايش خانگي و متوليان فرهنگي سر به مهر باقي مي‌ماند.