تمدن کهن غرق می ‌شود

در حالي وجود تمدن کهن مربوط به هزاره دوم و سوم قبل از ميلاد در محوطه درياچه سد هنزاف اثبات شد که سدسازي در اين منطقه همچنان ادامه دارد و بيم آن مي‌رود که آثار بجاي مانده يکي از قديميترين تمدنها زير آب برود.

به گزارش مهر، در پي پيگيري‌هاي مکرر خبرگزاري مهر در خصوص احتمال وجود محوطه اي باستاني در محوطه درياچه سد خاکي هنزاف در شهرستان بافت در استان کرمان ميراث فرهنگي اکيپي از باستان شناسان را به اين منطقه اعزام کرد و پس از چند روز بررسي علمي در منطقه وجود يک تمدن کهن در محوطه تائيد شد. قدمت اين تمدن بنا بر شواهد به هزاره دوم و سوم قبل از ميلاد مسيح برمي‌گردد و از آن مي‌توان به عنوان يکي از نخستين اجتماعات بشري و قديمي‌ترين تمدنها در فلات ايران نام برد. بنا به گفته کارشناسان اين تمدن به احتمال فراوان منشاء تمدن کهن «ارت» محسوب مي‌شود که در حاشيه رودخانه هليل قرار گرفته است و اين رودخانه نيز خود از ارتفاعات هنزاف در شهرستان بافت سرچشمه مي‌گيرد. طبق اعلام نظرهاي صورت گرفته تمدن ارت که هم اکنون نمادهاي آن در تپه‌ها‌ي کنارصندل شمالي و جنوبي در جيرفت وجود دارد و هزاران شي باستاني از آن کشف شده است تمدني منحصر به فرد بوده که در زمان خود از جمله مهمترين اجتماعات بشري جهان محسوب مي‌شده است. در آثار به دست آمده از تمدن ارت به وضوح آثار برتري اين تمدن بر بين النهرين نمايان است و حوزه کشف شده در هنزاف بافت به احتمال فراوان سر منشا تمدن ارت محسوب مي‌شود و از اهميت بسيار بالايي در تاريخ بشر و تمدن ايران برخوردار است.

نکته قابل تاسف اينکه آثار کشف شده از تمدن هنزاف هم اکنون در معرض خطري بسيار جدي قرار دارد. چند هفته قبل در هنگام فعاليت خودروهاي سنگين در حوزه درياچه سد هنزاف کارگان سد با اشياء قديمي برخورد مي‌کنند که نشان از وجود مکاني باستاني در منطقه مي‌دهد.

ماشين آلات سنگين در محوطه باستاني

در اين زمينه فرماندهي نيروي انتظامي‌بافت از کشف 12 قطعه عتيقه در حاشيه سد هنزاف خبر مي‌دهد.

طبق گزارش نيروي انتظامي اين 12 قطعه شامل؛ يک پياله مفرغي، ظروف لوله دار سفالي، کاسه آبخوري سفال، پياله سفال، دو عدد ليوان سفال و يک عدد پياله سفالي است.

وجود منطقه باستاني رسما تائيد شد

پس از بررسي اين اشياء و همچنين مطالعات باستانشناسي در منطقه سرانجام ميراث فرهنگي پس از پيگيري خبرگزاري مهر سکوت را شکست و خواستار توقف عمليات عمراني در منطقه سد و بررسيهاي بيشتر شد و سرانجام روز گذشته مسئولان ميراث فرهنگي کرمان وجود منطقه اي باستاني در سد هنزاف را تائيد کردند. اما آنچه که هم اکنون در حوزه اين تمدن در حال وقوع است ادامه فعاليت سد سازي در منطقه است و در صورت اتمام سد و آبگيري آن يکي از قديمي‌ترين محوطه‌ها‌ي باستاني جهان به زير آب خواهد رفت. محسن موحدي، معاون ميراث فرهنگي استان کرمان در اين خصوص گفت: پس از اطلاع رساني‌ها‌ي رسانه‌اي چند اکيپ در کوتاه ترين زمان ممکن به منطقه فرستاده شدند و همچنين اشياء کشف شده از منطقه نيز مورد بررسيهاي علمي‌قرار گرفت.

وي تاکيد کرد: اين محوطه که در حوزه سد هنزاف قرار گرفته است منطقه‌اي باستاني محسوب مي‌شود و بايد عمليات عمراني در اسرع وقت در اين مکان متوقف شود. موحدي ادامه داد: طي بازديد و بررسيهاي صورت گرفته از سوي تيم باستانشناسي ميراث فرهنگي استان کرمان شواهدي از وجود محوطه‌هاي باستاني در اين حوزه مشاهده شده است. اين مسئول افزود: مشخصا دو نقطه در اين منطقه وجود دارد که بايد مورد توجه ويژه قرار گيرد.

وي ادامه داد: لازم است که بررسي، شناسايي و مطالعات بيشتر در اين دو نقطه انجام شود. موحدي گفت: تاکنون جلسات متعددي با مسئولان جهاد کشاورزي کرمان که در حال ساخت سد در منطقه هستند برگزار شده و تذکر داده شده است که از فعاليت در اين دو منطقه خودداري کنند. محمد مهدي افضلي، مدير روابط عمومي و امور فرهنگي ميراث فرهنگي استان کرمان نيز در اين خصوص به مهر گفت: از جهاد کشاورزي خواسته شده است در کوتاه ترين زمان ممکن از انجام عمليات عمراني در منطقه خودداري کند. وي افزود: متاسفانه در زمان آغاز ساخت اين سد خاکي که براي تامين آب پائين دست و تغذيه سفره‌ها‌ي آب زير زميني احداث مي‌شود هيچ استعلامي از ميراث فرهنگي انجام نشده است. افضلي گفت: طبق قانون قبل از شروع هر گونه عمليات عمراني در اين سطح بايد از ميراث فرهنگي مجوز لازم اخذ شود.

وي ادامه داد: احتمال اينکه اين محوطه باستاني از سرشاخه‌ها‌ي تمدن کهن ارت باشد بسيار زياد است.

وي افزود: براي توقف کار اين سد مکاتبات کتبي با مسئولان مربوط انجام شده است. سد هنزاف سدي خاکي بر روي رودخانه‌اي به همين نام است که ظرفيت آبگيري 2/1 ميليون مترمکعب آب را دارا است.هر چند که ميراث فرهنگي کرمان بعد از پيگيريهاي مستمر مهر وجود سايت باستاني در اين منطقه را تائيد کرده و خواستار توقف عمليات سد سازي شده است اما گزارشهاي خبرنگار مهر حکايت از ادامه عمليات ساخت سد دارد. ميراث فرهنگي مدعي است که خواستار توقف سدسازي در دو منطقه در محوطه سد شده است اما بايد ياد آور شد که اين نقاط دقيقا زير درياچه سد قرار دارند و در صورت اتمام ساخت سد و آبگيري اين محوطه‌ها به زير ميليونها مترمکعب آب خواهند رفت.

حتي در صورت جابجايي اشياء کشف شده در محدوده سد هنزاف خود اين محوطه تاريخي محسوب مي‌شود و به دليل وجود احتمال ابنيه تاريخي ادامه ساخت و آبگيري سد مي‌تواند يکي از کهنترين تمدنهاي بشري را به زير آب ببرد. سد هنزاف، آهوئيه و آدرنجان به دليل خشکسالي در اين منطقه و براي تامين آب کشاورزي و تغذيه سفره‌ها‌ي آب زير زميني و قنوات با هزينه‌اي معادل 60 ميليارد ريال در حال ساخت هستند.