مردمسالاری: توسعه شهرها و شهرنشيني، عامل ايجاد پسماندهاي صنعتي و خانگي شده که در سالهاي اخير بشر فرصتطلب سادهترين راه را براي تخليه آن انتخاب کرده است. اين سادهترين راه همان تخليه فاضلاب و پسماند در تالابها و درياهاست که علاوه بر مسائل طبيعي نظير خشکسالي و... به نابودي تالابها و درياها دامن زده است.
تالاب انزلي يکي از ويژگيهاي منحصربه فرد اقليمي استان گيلان است که از نظر زيست محيطي، سياحتي واقتصادي داراي اهميت ويژهاي است. اين تالاب توسط يک کناره شني باريک از درياي خزر جدا ميشود و ارتباط آن با درياي خزر از طريق يک آبراهه برقرار است. تالاب انزلي در ضلع جنوبي و غربي شهر بندر انزلي در 32درجه و28 دقيقه عرض شمالي و 49درجه و 25دقيقه طول شرقي واقع شده و از شمال به درياي خزر، از شرق به روستاي پير بازار، از غرب به کپورچال و آبکنار و از طرف جنوب به صومعه سرا و قسمتي از شهرستان رشت محدود ميشود.
از رودخانههايي که به اين تالاب وارد ميشوند ميتوان به ماسوله روخان، قلعه رودخان، پسيخان، پيربازار و شيجان رود را نام برد. اين تالاب که يکي از بزرگترين تالابهاي دنياست درکنوانسيون رامسر به ثبت رسيده و جزاير متعددي در داخل آن موجود است که مهمترين آنها عبارتند از قلم گوده بزرگ و کوچک و ميان پشته. متاسفانه در ساليان اخير با ورود زبالههاي خانگي و آلايندگيها به تالاب بينالمللي انزلي که آبروي ايران محسوب ميشود، اين نعمت خدادادي در وضعيت بحراني قرار گرفته و با نابودي فاصله کوتاهي دارد به گونهاي که مدتهاست مسئولان استاني و کشوري در خصوص آن تذکر ميدهند. مدير کل محيط زيست گيلان در جريان بازديد از نمايشگاه جلوههاي خدمت ماندگار دولت نهم ودهم در پارک محتشم رشت از وضعيت بحراني تالاب بين المللي انزلي ابراز نگراني شديد کرد. امير عبدوس از جمله مهمترين مشکلات حال حاضر تالاب بين المللي انزلي را به ترتيب اولويت ورود آلايندههاي آبي و خاکي اعم از شيرابههاي زبالهها و فاضلابهاي خانگي وشهري از طريق رودخانههاي منتهي به آن عنوان کرد. وي با اشاره به منتهي شدن 12رودخانه به تالاب بين المللي انزلي، خاطر نشان کرد: اين رودخانهها فاضلاب 6 شهر گيلان واقع در حوزه آبخيز تالاب انزلي را وارد اين نعمت خدادادي ميکنند که شامل رشت، صومعه سرا، فومن، شفت، انزلي و ماسال هستند.
اين مسوول اذعان کرد: علاوه بر اينها زبالههايي که در روستاهاي مناطق بالادست در کنار رودخانهها در اثر بيانضباطي بعضي از شهروندان و دهياران رها ميشود، باعث شده که سيلابهاي فصلي بخشي زيادي از اين زبالهها را وارد تالاب انزلي کنند که چهره بسيار ناپسند و غيرقابل تحملي بوجود آورده است. عبدوس از جمله اين سيلابهاي فصلي را وقوع سيل اخير و بزرگ ارديبهشت ماه امسال در چندين شهرستان گيلان ذکر و تصريح کرد: اين سيلاب حجم بسيار زيادي از زبالهها را باخود همراه آورده که هنوز در تلاب انزلي وجود دارد و پاکسازي آنها با دست ممکن نيست. وي تاکيد کرد: پاکسازي تالاب انزلي از وجود اين زبالهها نيازمند وجود ادوات مکانيکي است که اين ادوات در اختيار اداره کل محيط زيست گيلان نيست که در اين راستا رايزنيهاي با مديرکل بنادر وکشتيراني استان صورت گرفته است. مديرکل محيط زيست گيلان، ياد آورشد: باتوجه به اينکه اداره کل بنادر وکشتي راني استان هم دستگاه مناسبي براي جمع آوري اين زبالهها در اختيار ندارد، مقرر شده تا يک کشتي داراي يک نوار نقاله طراحي تا به وسيله يک بيلي که همراه خود دارد زبالهها را از طريق نوار نقاله به عرشه کشتي انتقال دهد.
عبدوس استفاده از اين کشتي را براي پاکسازي تالاب بين المللي انزلي از وجود زبالههاي زياد بسيار حائز اهميت خواند و بيان کرد: اين وسيله مکانيکي ميتواند کمک بسيار شاياني در حفظ، طراوت و پاکيزگي اين نعمت خدادادي براي استفاده گردشگران وعلاقمندان که از اقصي نقاط دنيا و ايران براي ديدن آن سفر ميکنند، به ارمغان بياورد.
وي با اذعان بر اينکه مسئله به اينجا ختم نميشود و بخش مهم کار در بالا دست تالاب انزلي است، اظهار کرد: سئوال اين است که اصلآ چرا بايد اين بيانضباطي در بالادست اتفاق بيفتد که اين هزينه در پائين دست به بيتالمال تحميل بشود. اين مسئول در اين راستا از همه مسئولان اعم از دهياران، شهرداران و بخشداران به طور جد درخواست کرد که مسئله مديريت پسماند را در بالادست حوزه آبخيز تالاب انزلي در اولويت کاري خود قرار بدهند. عبدوس خاطر نشان کرد: اولويت به اين معني است که دراستان گيلان به هيچ عنوان نبايد زباله مديريت شده داشته باشيم، چون زباله طلاي کثيف قلمداد ميشود و از آن ميتوان پول درآورد.
عبدوس تاکيد کرد: همه مردم، کشاورزان، دهياران، بخشداران و مسئولان جهاد کشاورزي بايد دست به دست هم بدهند تا اين معضل در استان حل و ديگر شاهد روان شدن زبالهها به تالاب، دريا و سواحل انزلي نباشيم. به گفته وي مشکل اصلي تالاب انزلي عمق آن نيست بلکه آلايندهها هستند و مهم اين است زيستگاه پرندگان و آبزيان طراوات و پاکيزگي خود را داشته باشد و توان خود پالايي را از دست ندهد تا بتواند به عنوان يک مکانيزم تصفيه کننده و پالاينده محيط عمل بکند. آب خزر طي دو سال 70 سانتي متر پايين رفته است. اين مسئول ابراز داشت: از دوسال گذشته تاکنون 70سانتي متر از آب درياي خزر پائينتر رفته و به طبع آن به همين ميزان از سطح آب تالاب بين المللي انزلي کاهش يافته ولي در زمان ثبت تالاب انزلي در کنوانسيون رامسر مساحت آن 15هزار هکتار بوده که هم اکنون 18هزار هکتار مساحت آبي دارد و جاي هيچ نگراني وجود ندارد.