زنده ماندن زنده‌رود در هاله ‌ای از ابهام

ایسنا: گويي قرار است ماجراي خشك شدن‌هاي متوالي زاينده رود امسال نيز بار ديگر تكرار شود و با وجود بارشهاي بسيار خوب و فراتر از ميانگين درازمدت در بيشتر مناطق استان اصفهان، بار ديگر اين رود پر آوازه كه از ديرباز به زنده رود مشهور بود، مرگي ديگر را تجربه كند!

محمدعلي طرفه، مديرعامل شركت آب منطقه‌اي استان اصفهان، در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا، منطقه اصفهان، حجم فعلي آب پشت سد زاينده رود را 274 ميليون متر مكعب، اعلام كرد. اين در حاليست كه ميانگين درازمدت حجم آب اين سد معمولا در حدود يك ميليارد مترمكعب بوده و با اين وصف امسال با وجود بارشهاي مناسب در سطح استان، سد زاينده رود كمترين حجم آب طي دوره بهره‌برداري يعني كمترين ميزان طي چهار دهه گذشته را تجربه مي‌كند!

هم‌چنين عليرضا ذاكر اصفهاني، استاندار اصفهان نيز در اين هفته از كاهش 70 درصدي حجم آب پشت سد در مقايسه با ميانگين چهل ساله خبر داده بود.

طرفه، دبي آب ورودي به پشت سد زاينده رود را 81 متر مكعب بر ثانيه و دبي خروجي را 48 مترمكعب بر ثانيه و دبي كلي آب بستر رودخانه را 20 تا 25 مترمكعب بر ثانيه اعلام کرد. به گفته او اين ميزان نوساناتي نيز دارد.

زاينده رود تا نيمه خرداد جاري مي‌ماند!

با اين وجود، و به گفته محمدعلي طرفه، براي تامين آب كشت غله كشاورزان شرق اصفهان، زاينده رود تا اواسط خردادماه جاري خواهد بود.

پيش از اين عباس حاج رسوليها، رييس شوراي شهر اصفهان از بسته شدن آب زاينده رود طي روزهاي جاري خبر داده بود، اما مدیرعامل آب منطقه‌اي اصفهان با رد اين صحبت به ايسنا گفت: اين اظهارنظرها درباره جاري بودن يا نبودن زاينده رود، كاملا اشتباه است و هرگونه تصميم گيري درباره اين رود به قرارگاه آب، مربوط است.

لازم به ذكر است، قرارگاه آب كه به تازگي تشكيل شده، شامل استاندار، معاونان وي، نمايندگان استان در مجلس، نمايندگان اداره كل هواشناسي استان، منابع طبيعي و آب منطقه‌اي است و هر هفته يا هر 15 روز يك‌بار تشكيل جلسه مي‌دهد.

طرفه همچنين تصميم گيري درباره جاري بودن يا نبودن زاينده رود بعد از نيمه خرداد ماه را به نتيجه گيري جلسات پس از تاريخ ياد شده مرتبط دانست.

استاندار اصفهان نيز با موضع گيري درباره ادعاي برخي از مسؤولان شهري كه خبر از بسته شدن آب رودخانه طي روزهاي جاري داده بودند، گفت: در مسئله كم‌ آبي هم‌اكنون با دو چالش اساسي مواجه هستیم كه متأسفانه يكي از آنها دخالت‌هاي بي‌مورد برخي از مديران بي‌اطلاع در مديريت استانداري است.

وی تصریح کرد: نبايد مديرانی كه در مديريت آب حضور ندارند، اين مصاحبه‌ها را انجام دهند و به دنبال آن فضای شهر را ملتهب کنند.

پس اين همه بارش چه شد؟!!

اينك در حالي صحبت از كمترين ميزان آب پشت سد زاينده رود طي چهار دهه گذشته مي‌شود كه بارشهاي سال- آبي استان اصفهان، تقريبا در همه مناطق بسيار بيشتر از سال گذشته و در بسياري از مناطق فراتر از ميانگين درازمدت است!

به عنوان مثال آمار ايستگاه سينوپتيكي شهر اصفهان، كه در وب‌سايت اداره كل هواشناسي استان موجود است تا اين لحظه حدود 173 ميليمتر بارش را در حاشيه شهر اصفهان ثبت كرده است كه اين ميزان بارش نسبت به ميانگين درازمدت 54 درصد! افزايش و نسبت به بارشهاي مدت زمان مشابه سال گذشته 259 درصد افزايش را نشان مي‌دهد!

هم‌چنين بارشها در همه مناطق استان به جز كاشان نسبت به سال گذشته افزايش داشته است. اين بارشها نسبت به ميانگين درازمدت نيز در بيشتر مناطق استان افزايش قابل توجهي را نشان مي‌دهد، اما در مناطق غربي مانند گلپايگان و فريدونشهر و برخي مناطق كويري مانند چوپانان و خور و بيابانك كاهش را نشان مي‌دهد.

محمدعلي طرفه در پاسخ به سوال ايسنا مبني بر اينكه چرا با وجود بارشهاي مناسب، حجم زاينده رود به كمترين ميزان خود طي چهل سال گذشته رسيده است، گفت: اگرچه بارشها در بيشتر مناطق استان خوب بوده، كه همين به ما كمك كرده است تا بخشي از آب موردنياز كشاورزان شرق اصفهان از اين طريق تامين شود، اما با اين وجود بارشهاي غرب حوضه زاينده رود كاهش حدود 30 درصدي را نسبت به ميانگين درازمدت نشان مي‌دهد و ميزان رواناب‌ها در اين مناطق به دليل خشكسالي چند ساله كاهش محسوس داشته است. كاهش روان‌آبها در اين مناطق منجر به كاهش چشمگير ورودي زاينده رود شده است.

به گزارش ایسنا، اگرچه امسال در غرب حوضه زاينده رود ميزان بارشها نسبت به درازمدت كاهش داشته است، اما شايد چنين رخدادي تنها مي‌تواند سبب كاهش دبي زاينده رود و كم آب شدن اين رود شود، نه آنكه خشك شدن آن را نظاره گر باشيم. پس به راستي چه بر سر زاينده رود آمده است؟! آيا طي سالهاي اخير هيچگونه آينده نگري و مديريت صحيحي در حفظ توازن آب داشته‌ايم؟

استاندار اصفهان درباره دومين چالش در كم آبي كه استان را درگير كرده، مي‌گويد: يكي ديگر از چالش‌هاي اساسي در بحث كمبود آب، محدوديت اعتبارات است كه در اين خصوص دولت نمي‌تواند اعتبارات لازم را تأمين كند، بنابراين لازم است براي رفع اين مشكل مردم و صنايع بزرگ همكاري لازم را داشته باشند. ما همچنين از دستگاه‌هاي اجرايي مستقر در حاشيه رودخانه زاينده‌رود انتظار داريم همكاري لازم را در مديريت بحران آب داشته باشند.

حالا بايد پرسيد، به راستي اين اعتبارات چه زماني تامين مي‌شود و آيا هزينه‌هايي كه دولت و مردم در خسارتهاي كشاورزان، باغداران، مردم شهر اصفهان و زيست بوم اين استان پرداخت مي كنند، بيشتر است يا هزينه هاي سر و سامان دادن به اوضاع كنوني؟!

سرنوشت زاينده رود امسال در هاله‌اي از ابهام قرار دارد. آيا زنده رود باز هم خواهد مرد؟!