هیاهوی پلمپ قهوه‌خانه‌ها و «جوانان» فراموش شده

سایت اعتدال: در سایت ها ، خبرگزاری ها و روزنامه ها ، مطالب مختلفی در مورد قلیان‌های آلوده و بیماری‌زا منتشر می شود ، ضمنا سال گذشته در همین روزها ، فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ، ورود بانوان را به قهوه‌خانه‌هایی که قلیان مصرف می‌کنند از 20 تیرماه ممنوع اعلام کرده بود و همچنین، نتایج مطالعات ناشی از کشیدن قلیان، از وجود غلظت بالای مونوکسیدکربن نیکوتین، قطران، آرسنیک و فلزات سنگین و... در دود قلیان حکایت دارد و به کرات شنیده ایم که به طور کلی کشیدن یک نوبت قلیان برابر با 70 نخ سیگار برآورد شده است!‌

پس از گردش و هواخوری در دربند تصمیم گرفتیم به سفره خانه سنتی فضای باز کنار رودخانه برویم و برای رفع خستگی یک فنجان چای بنوشیم.

رستوران بسیار شلوغ و پر از جوانان پسر و دختر بود که مشغول کشیدن قلیان بودند البته در رستورانهای دیگر هم مکرّر دیده بودم! پس از معطّلی و پیدا کردن جا سفارش چند قوری چای دادیم . گارسون مربوطه گفت چند عدد قلیان می‌خواهید؟ گفتم ما اهل دود نیستیم گفت چای بدون قلیان نداریم! وقتی اعتراض کردم گفت مأمورم و معذور! چون بعضی‌ها حوصله بلند شدن نداشتند دستور یک قلیان هم داده شد تا نفسی چاق کنند!

مسلماً امثال این نوع کافی‌شاپ‌ها و قهوه‌خانه‌های سنّتی را جهت کشیدن قلیان بسیاری از خانواده‌ها دیده‌اند که چه جوان های نازنینی دور هم می‌نشینند و مشغول کشیدن قلیان هستند و از صدای قل قل آب قلیان و دود ناشی از آن لذّت می‌برند و خبر ندارند دود آن پر از فلزات سنگین است و کشیدن یک قلیان برابر با 70 نخ سیگار است و متأسفانه به عوارض و عواقب آن توجّهی ندارند. در سال‌های دور قهوه‌خانه‌ها محلّ تجمّع اهالی خسته از کار روزانه و پهلوانان و لوطی‌ها و عیّاران که جهت شنیدن نقّالی و رد و بدل کردن اخبار و رفع خستگی و حلّ مشکلات مردم بوده است و پس از نوشیدن چای از قلیان هم استفاده می‌کردند و در حقیقت از آن زمان تاکنون به صورت یک سنّت باقی مانده است.

به گفته کارشناس مسئول برنامه کنترل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از سال 1382 تا 1386 مصرف قلیان در بین نوجوانان 13 ـ 15 ساله 2 برابر شده. همچنین دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات بارها در تلویزیون مصرف قلیان برای جوانان را ممنوع اعلام کرد علاوه بر آن چند بار تصویب شد که فروش سیگار در کیوسک‌های روزنامه فروشی‌ها ممنوع است!

ولی کسی پیگیر موضوع نشد و هنوز هم هر نوجوانی جهت خرید سیگار مراجعه کند بدون هیچ محدودیتی خواهند داد و از وی شناسنامه نمی‌خواهند! بقول شاعر: گوش اگر گوش تو و ناله اگر ناله ما است / آنچه البته به جایی نرسد فریاد است

چه سفره خانه های فرحزاد و تمام کشور پلمپ شود ، و چه باز و بسته شدن آنها توسط رییس جمهور تایید و تکذیب شود ، کشیدن قلیان و سیگار به صورت معضل اجتماعی در آمده است و خانواده‌ها باید به آن توجّه زیاد کنند و هشیار باشند و به فرزندان خود بیاموزند که این مواد به ظاهر فریبنده نشانه‌ای از بلوغ و مردانگی نیست!‌ بلکه بسیار زیان‌آور است و بعدها عوارض جسمی و روحی و روانی به همراه خواهد داشت جدیداً هم مُد شده است جوانان قلیان‌های شخصی دارند که در داخل پارک‌ها و حتی پشت بام منازل دور هم جمع می‌شوند و قلیان دود کرده هوا را برای دیگران هم آلوده می‌کنند که خود زنگ خطر بزرگی است.

در طول این سالها و علیرغم قوانین مختلف وضع شده علیه مصرف دخانیات ، همه چیز سر جای خودش است. فروش سیگار در کیوسک‌های روزنامه‌فروشی‌ها، کشیدن قلیان در پارک‌ها و قهوه‌خانه‌ها و... امیدواری به وزارت ورزش و جوانان برای اینکه لااقل این بار موضوع را جدی گرفته این مشکل اجتماعی را که مستقیماً روی سلامت جوانان و گرفتاری خانواده‌ها و در نهایت روی جامعه اثر بدی خواهد داشت را از بین ببرند، نیز با توجه به عملکرد این وزارتخانه تا امروز ، بی فایده به نظر می رسد.

انتظار زیادی نیست که بخواهیم جامعه امروز ما که مشکلات زیادی از نظر اقتصادی دارد همچنین آلودگی‌های هوا و آلودگی صوتی برای آن مشکل‌ساز شده است، لااقل از نظر سلامت، جوانان مبتلا نشوند و بتوانند با آسودگی خیال زندگی را ادامه دهند. شب تاریک و بیم موج و دریایی چنین ‌هایل / کجا دانند حال ما سبکباران ساحل‌ها

شاید بد نباشد در پایان برخی باورهای نادرست و واقعیت که درباره کشیدن قلیان وجود دارد ، را بیان می کنیم:

باور غلط 1- ازآنجا که تنباکوی قلیان از طریق آب فیلتر می‌شود، کلیه مواد مضر آن تصفیه می‌شود.

واقعیت 1- کشیدن تنباکو از طریق آب، مواد سرطان‌زای آن را تصفیه نمی‌کند. این دود می‌تواند به اندازه دود سیگار اثر مخرب بر روی ریه و قلب داشته باشد.

باور غلط 2- استنشاق دود قلیان ریه‌ها را نمی‌سوزاند، به همین دلیل مضر نیست.

واقعیت 2- دود قلیان وقتی استنشاق می‌شود، ریه‌ها را نمی‌سوزاند، زیرا از طریق آبی که در پایین آن قرار دارد خنک می‌شود. با اینکه دود خنک می‌شود، اما هنوز هم حاوی مواد سرطان‌زایی است که برای بدن مضر است.

باور غلط 3- کشیدن قلیان سالم‌تر از کشیدن سیگار است.

واقعیت 3- دود قلیان به همان اندازه دود سیگار مضر است. قلیان به طریقی متفاوت دود تولید می‌‌کند: دود سیگار از سوختن تنباکو ایجاد می‌شود، در حالی که دود قلیان از طریق گرم شدن تنباکویی که در کاسه‌ای بالای آن قرار دارد از طریق زغال تولید می‌شود. محصول نهایی آن یعنی دود، یکسان است که حاوی مواد سرطان‌زا است.

باور غلط 4- کشیدن قلیان به اندازه کشیدن سیگار اعتیادآور نیست، زیرا نیکوتین ندارد.

واقعیت 4- تنباکوی قلیان هم مثل تنباکوهای معمولی حاوی نیکوتین است. در واقع، در یک جلسه 60 دقیقه‌ای قلیان، فرد در معرض حجم دودی 100 تا 200 مرتبه بیشتر از یک سیگار قرار می‌گیرد.

باور غلط 5- تنباکوی گیاهی قلیان سالم‌تر از تنباکوی معمولی است.

واقعیت 5- این هم مثل کشیدن سیگار گیاهی یا "طبیعی"، فرد را در معرض مواد سرطان‌زا قرار می‌دهد.