سفر پرهیاهو و کم‌حاصل احمدی‌نژاد به آمریکای لاتین

رادیو آلمان: رسانه‌های دولتی ایران سفر دوره‌ای محمود احمدی‌نژاد به چند کشور آمریکای لاتین را موفقیت‌آمیز می‌خوانند. به‌رغم این، برزیل و آرژانتین به عنوان مهم‌ترین کشورهای منطقه علاقه‌ای به دعوت از او نشان نداده‌اند.

خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، ایرنا از روز یک‌شنبه، ۱۸ دی که سفر محمود احمدی‌نژاد به آمریکای لاتین آغاز شد در یک صفحه ویژه به انتشار خبرهای و گزارش‌های این رویداد می‌پردازد.

ونزوئلا، کوبا، نیکاراگوئه و اکوادور کشورهایی هستند که احمدی‌نژاد از آنها دیدن کرده است. در حالی که ایرنا از "استقبال گرم و پرشور" از احمدی‌نژاد گزارش می‌دهد روزنامه آلمانی فرانکفورتر آلگماینه می‌نویسد رئیس دولت دهم به دلیل بی‌رغبتی آرژانتین و برزیل مجبور شده این دو کشور را دور بزند.

جاذبه‌های محدود کشورهای آمریکای لاتین

در میان کشورهای آمریکای لاتین، ونزوئلا بیشترین رابطه‌ی سیاسی و اقتصادی را با جمهوری اسلامی دارد. یکی از جاذبه‌های این کشور برای تهران وجود معدن‌های سنگ اورانیوم است. ایران در خانه‌سازی و راه‌اندازی کارخانه‌های تولید ماشین‌های کشاورزی نیز در ونزوئلا سرمایه‌گذاری کرده است.

زمینه‌ی همکاری‌های تجاری و اقتصادی میان ایران با دیگر کشورهایی که احمدی‌نژاد به آنها سفر کرده بسیار محدود است. یکی از این کشورها اکوادور است که رئیس جمهورش رافائل کره‌آ روز جمعه، ۲۳ دی میزبان احمدی‌نژاد بود. خبرگزاری ایرنا اکوادور را کشوری معرفی می‌کند که "جمعیت آن را مجموعه‌ای از قبایل بومی تشكیل می‌دهند."

بنابر این گزارش كره‌آ با ابراز امیدواری از گسترش و تعمیق روابط دو کشور گفته است «ایران یك كشور صاحب فناوری، صنعت و بسیار پیشرفته‌تر از اكوادور است و اكوادور نیز تولیدكننده بسیار خوب مواد غذایی و كشاورزی است.»

امیدهای برباد رفته

فرانکفورتر آلگماینه با اشاره به ظرفیت محدود روابط اقتصادی ایران و کشورهای آمریکای جنوبی می‌نویسد، گرچه احمدی‌نژاد در سفر اخیر تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای فراوانی با همتای ونزوئلایی خود، هوگو چاوز به امضا رساند، اما حجم مبادلات دو کشور از حدود ۵ میلیارد دلار تجاوز نمی‌کند. به نوشته‌ی این روزنامه، تهران با اتکا به روابط خود با چند کشور آمریکای لاتین قادر به کاهش فشار تحریم‌های بین‌المللی نخواهد بود.

از سوی دیگر بسیاری از تفاهم‌نامه‌هایی که در سفرهای قبلی احمدی‌نژاد با این کشورها به امضا رسیده همچنان در حد تفاهم‌نامه باقی‌مانده‌اند. افزون بر این پشت کردن دو کشور مهم آرژانتین و برزیل به تهران امیدهای جمهوری اسلامی را برای یافتن شرکای مهم اقتصادی در منطقه بر باد داده است.

بی‌میلی برزیل به حضور احمدی‌نژاد

تا حدود یک سال پیش ایران بر روی روابط اقتصادی با برزیل حساب زیادی باز کرده بود. رئیس جمهور پیشین برزیل، لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا نوامبر سال ۲۰۰۹ میلادی میزبان احمدی‌نژاد بود و تلاش می‌کرد در مناقشه اتمی تهران و واشنگتن نقش میانجی را ایفا کند. فرانکفورتر آلگماینه‌، ۱۲ ژانویه به نقل از وزارت خارجه برزیل نوشت تهران این بار حتا در مورد احتمال سفر احمدی‌نژاد به برزیل نیز درخواستی مطرح نکرده است.

ظاهرا دولت جمهوری اسلامی از پیش مطمئن بوده که رئیس جمهور جدید برزیل، دیلما روسف علاقه‌ای به دیدار با همتای ایرانی خود ندارد. از زمان به قدرت رسیدن روسف روابط دو کشور به سردی گراییده و روابط اقتصادی دوجانبه که رو به گسترش بود به شدت کاهش داده شده است. رئیس جمهور جدید برزیل از منتقدان نقض حقوق بشر در ایران است. روسف اجرای حکم سنگسار در این کشور را اقدامی قرون وسطایی و غیرقابل پذیرش می‌داند.

آرژانتین و پیگرد مقام‌های ایرانی

آرژانتین، به عنوان دومین کشور بزرگ آمریکای جنوبی نیز تمایلی به دعوت از احمدی‌نژاد نشان نداده است. دستگاه قضایی آرژانتین ایران را متهم به دست داشتن در عملیات تروریستی بمب‌گذاری در مرکز یهودیان در بوئنس آیرس در سال ۱۹۹۴ کرده است. این کشور تلاش می‌کند با یاری پلیس بین‌المللی (اینترپل) شماری از مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی از جمله وزیر دفاع، احمد وحیدی را بازداشت کند.

در انفجار مرکز "آمیا" ۸۵ نفر جان خود را از دست دادند و حدود ۳۰۰ نفر مجروح شدند. علی فلاحیان وزیر پیشین اطلاعات، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، محسن رضایی و چند عضو سفارت ایران در آرژانتین از دیگر متهمان این پرونده هستند که اینترپل از سال ۲۰۰۷ پیگیرد آنها را در دستور کار خود قرار داده است.

سفر ناکام وزیر دفاع به بولیوی

خرداد ماه سال جاری خورشیدی وحیدی که به دعوت همتای بولیویایی خود برای شرکت در مراسم پایان دوره خلبانان ونزوئلا و بولیوی به این کشور سفر کرده بود، به دلیل اعتراض آرژانتین مجبور شد ساعتی بعد از ورود، کشور را ترک کند. وزارت خارجه دولت چپ‌‌گرای بولیوی ضمن عذرخواهی رسمی به خاطر دعوت از وحیدی این اقدام را ناشی از عدم هماهنگی وزارت دفاع این کشور با دیگر نهادهای دولتی عنوان کرد.

ظاهرا به همین دلیل احمدی‌نژاد در تازه‌ترین سفر دوره‌ای خود به آمریکای جنوبی بولیوی را، گرچه یکی دیگر از "دوستان" ایران محسوب می‌شود، از برنامه حذف کرده است. محمود احمدی‌نژاد در حالی همراه با شماری از اعضای هیات دولت به سفر رفته است که طرح پرسش از او در دستور کار مجلس قرار دارد و کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی از او خواسته بود روز سه شنبه، ۲۰ دی، به پرسش‌های نمایندگان پاسخ دهد.

جشن کشورهای منزوی

مجلس همچنین قصد داشت در یک نشست غیرعلنی به بررسی علت نوسان‌های کم‌سابقه در بازار ارز و طلا بپردازد که به دلیل همراهی وزیران اقتصادی دولت با احمدی‌نژاد این کار انجام نشد. محمد خوش‌چهره، نماینده دوره پیشین مجلس، ۲۱ دی در گفتگو با روزنامه شرق می‌گوید بهتر بود احمدی‌نژاد با توجه به شرایط بحرانی داخلی سفر خود را لغو می‌کرد.

چهار کشوری که احمدی‌نژاد و هیات همراهش از آن دیدن کرده‌اند، مانند جمهوری اسلامی از منزوی‌ترین کشورهای جهان محسوب می‌شوند. خبرگزاری ایرنا نوشت در مراسم تحلیف دانیل اورتگا رئیس جمهور نیکاراگوئه علاوه بر محمود احمدی‌نژاد، تنها روسای جمهور پنج كشور دیگر حضور داشته‌اند. چاوز، کره‌آ و رئیس جمهور بولیوی از جمله افراد همتراز رئیس دولت ایران در این مراسم بوده‌اند.

خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی در آغاز سفر هیات ایرانی به آمریکای لاتین (دوشنبه، ۱۹ دی) در گزارشی نوشت این منطقه که آمریکا آن را "حیاط خلوت" خود تصور می‌کند اکنون به "تسخیر دیپلماسی" ایران درآمده است. به نوشته ایرنا «در مجموع بیش از یك صد سفر، ملاقات رسمی و گفت‌وگوی تلفنی بین عالی‌ترین مقامات ایران و كشورهای این منطقه در ۶ سال اخیر نشان دهنده پیوندهای نزدیك ملت‌ها و دولت‌های منطقه است.»