
گل محمدی ایران با رقبای تازهای روبهرو شده؛ عربستان «رز طائف» را ثبت جهانی کرده و ترکیه در تلاش برای ثبت «عصاره اسپارتا» در اتحادیه اروپاست
اقتصاد۲۴- دادههای گمرک نشان میدهد، در نیمه نخست سال جاری، در مجموع ۶۷۱.۸ تن گلاب و اسانس گلمحمدی به ارزش ۶۷۳ هزار دلار از کشور صادر شده که مقصد اصلی به لحاظ ارزش به «امارات متحده عربی» رسیده است.
گل محمدی ایران، که همواره بهعنوان یکی از محصولات مهم کشاورزی و صنعتی کشور شناخته میشود، مدعیان جدیدی پیدا کرده است. از یک سو عربستان، گل محمدی را با عنوان رز طائف به ثبت جهانی رسانده است و ترکیه در حال ثبت عصاره گل محمدی به نام عصاره اسپارتا در اتحادیه اروپا است.
این چالش، تنها به گل محمدی مربوط نمیشود و دامنه وسیعتری دارد. بازارهای استراتژیک ایران که طی دههها همواره بخش مهمی از اقتصاد و اعتبار بینالمللی کشور را تشکیل میدادند، امروز با تهدید جدی مواجه هستند. محصولاتی، چون زعفران، فرش دستباف و گل محمدی، نه تنها نمادهای فرهنگی و تاریخی ایران هستند، بلکه در اقتصاد صادراتی کشور نیز سهم قابلتوجهی داشتند.
با این حال، در سالهای گذشته، به دلیل ضعف در بازاریابی بینالمللی، نوسانات اقتصادی و افزایش رقابت جهانی، ایران به تدریج سهم خود را در این بازارها از دست داده است و جایگاه پیشین خود را در تجارت جهانی این محصولات از دست داده است.
فعالان اقتصادی معتقدند محصولات نمادین ایران، مانند زعفران، فرش دستباف و گلمحمدی امروزه به دلیل ضعف در بازاریابی جهانی، نوسانات اقتصادی و رقابت بینالمللی در حال از دست دادن جایگاه خود در بازارهای جهانی هستند. این روند، نه تنها درآمدهای صادراتی را کاهش میدهد، بلکه بر اعتبار فرهنگی و اقتصادی ایران در جهان نیز تاثیر منفی دارد. احیای جایگاه ایران در تجارت جهانیاین محصولات، نیازمند راهبردهای نوآورانه و تقویت کیفیت و تنوع محصولات است.
از سوی دیگر، برخی کارشناسان بر این نکته تاکید میکنند که صادرات معکوس این محصولات در سالهای اخیر موجب شده تا سهم ایران در بازارهای جهانی کاهش یابد، ارزش افزوده ناشی از تولید داخلی کمتر شود و فرصتهای اقتصادی مرتبط با این صنایع سنتی و استراتژیک به کشورهایی منتقل شود که توانستهاند جای ایران را در تجارت جهانی این محصولات بگیرند.
از سوی دیگر، ارزیابیها نشان میدهد ایران سهم چندانی دربازارجهانی گلمحمدی ندارد و بیشتر مصرف آن برای داخل است.
English SummaryIran's rosewater, specifically Gol Mohammadi, is facing new competition as Saudi Arabia has registered "Taif Rose" globally, while Turkey is seeking EU registration for "Sparta Extract." Data shows that in the first half of this year, 671.8 tons of rosewater and essence worth $673,000 were exported, primarily to the UAE.
Despite being a significant agricultural product, Iran's market share for rosewater is declining due to poor international marketing, economic fluctuations, and increasing global competition. Iconic products like saffron, hand-woven carpets, and rosewater are losing their status in global markets, which harms Iran's cultural and economic credibility.
Economic analysts suggest that reverse exports have also decreased Iran's share, shifting the economic opportunities to countries that have taken over in the global trade of these products. Current assessments indicate that most rosewater production is consumed domestically, reflecting a need for innovative strategies and enhanced product quality to regain market standing.