آدينه، 11 مهر ماه 1404 = 03-10 2025
با حمایت اتحادیه اروپا نخستین پردازنده مستقل اروپایی رونمایی شد
شرکت SiPearl با حمایت اتحادیه اروپا از پردازنده Athena1 برپایه معماری Arm Neoverse V1 با حداکثر ۸۰ هسته و قابلیت‌های امنیتی پیشرفته پرده‌برداری کرد.
به گزارش تک‌ناک، شرکت SiPearl که با حمایت مالی اتحادیه اروپا فعالیت می‌کند، به‌تازگی پردازنده Athena1 را رونمایی کرده است. Athena1 نخستین پردازنده اروپایی با کاربری دوگانه (غیرنظامی و نظامی) است که توان پردازشی بسیاری دارد و قرار است از سال ۲۰۲۷ در اختیار بخش‌های دولتی و هوافضا و صنایع دفاعی قرار گیرد.
پردازنده یادشده که حداکثر ۸۰ هسته را در خود جای می‌دهد، برپایه طراحی Rhea ساخته شده است؛ اما در نسخه جدید با قابلیت‌های پیشرفته رمزنگاری و امنیتی همراه خواهد شد. طبق برنامه، این تراشه در نیمه دوم ۲۰۲۷ به بازار عرضه می‌شود؛ در‌حالی‌که خود پردازنده Rhea تابستان امسال رونمایی شد و نمونه‌های اولیه آن اوایل ۲۰۲۶ ارائه خواهد شد.
پردازنده Athena1 در‌واقع نسخه‌ای ارتقایافته از پردازنده Rhea است که با ویژگی‌های امنیتی و تضمین یکپارچگی داده‌ها تقویت شده است تا پاسخ‌گوی نیازهای حساس دولت‌ها و بخش دفاعی باشد. این تراشه به‌طور خاص برای اجرای بارهای کاری مانند ارتباطات رمزگذاری‌شده، تحلیل اطلاعات، عملیات رمزنگاری و پردازش درون‌خودرویی در سامانه‌های دفاعی و هوافضایی طراحی شده است.
تامزهاردور می‌نویسد که پردازنده گفته‌شده برپایه معماری Arm Neoverse V1 ساخته شده است و در پنج پیکربندی شامل ۱۶، ۳۲، ۴۸، ۶۴ یا ۸۰ هسته عرضه خواهد شد. این تنوع باعث می‌شود Athena1 در طیف گسترده‌ای از دستگاه‌ها، از ورک‌استیشن‌ها و سرورهای پیشرفته گرفته تا خودروهای نظامی، به کار گرفته شود.
ازنظر مشخصات فنی، Athena1 شباهت زیادی به Rhea1 دارد: حداکثر ۸۰ هسته Neoverse V1 با دو واحد ۲۵۶ بیتی SVE و حدود ۶۱ میلیارد ترانزیستور و تولیدشده TSMC. با‌این‌حال، برخلاف Rhea، تراشه Athena1 فاقد چهار ماژول HBM خواهد بود؛ چراکه تمرکز آن بر کاربردهای هوش مصنوعی یا HPC نیست. هنوز مشخص نیست این پردازنده رابط حافظه ۲۵۶ بیتی DDR5 را حفظ خواهد کرد یا خیر؛ اما انتظار می‌رود همچنان از ۱۰۴ خط PCIe 5.0 پشتیبانی کند.
TSMC هر دو پردازنده Rhea و Athena را تولید و بسته‌بندی خواهد کرد. بسته‌بندی اولیه Athena در تایوان انجام می‌شود؛ اما SiPearl اعلام کرده است به‌مرور این فرایند را به اروپا منتقل خواهد کرد تا وابستگی به زنجیره‌های خارجی کاهش یابد. شرکت سازنده پیش‌بینی می‌کند که Athena در نیمه دوم ۲۰۲۷ عرضه شود؛ در‌حالی‌که Rhea یک سال زودتر و در ۲۰۲۶ نمونه‌برداری خواهد شد.
با‌این‌حال، پرسش مهمی که باقی می‌ماند، این است که استفاده از هسته‌های Neoverse V1 (معرفی‌شده در ۲۰۲۰) و فناوری ساخت N6 شرکت TSMC (نسل ۷ نانومتری معرفی‌شده در ۲۰۱۹) در سال ۲۰۲۷ می‌تواند رقابتی باقی بماند یا خیر؛ زیرا در آن زمان احتمالاً پردازنده‌هایی با هسته‌های Neoverse V3 یا V4 وارد بازار خواهند شد. SiPearl معتقد است مزیت مهم Athena1 نه در توان خام پردازشی، بلکه در ماهیت حاکمیتی و بومی آن است؛ نکته‌ای که می‌تواند در تصمیمات دولت‌ها و صنایع استراتژیک تعیین‌کننده باشد.
فیلیپ نوتون، مدیرعامل و بنیان‌گذار SiPearl، دراین‌باره گفت:
در دوران بی‌ثباتی ژئوپولیتیکی و افزایش تهدیدات سایبری و درگیری‌های مسلحانه، استقلال فناورانه اروپا بیش از هر زمان دیگری به سخت‌افزار حاکمیتی گره خورده است. طبیعی بود که SiPearl با تکیه بر تجربه تیم‌های تحقیق و توسعه خود در HPC، نسخه‌ای جدید از نخستین پردازنده‌اش را توسعه دهد تا نیازهای کاربری دوگانه را برآورده کند. Athena1 در مسیر بازگرداندن فناوری‌های پردازنده‌های پیشرفته به قاره اروپا، مکملی کامل برای Rhea1 خواهد بود و به تحکیم استقلال راهبردی اروپا کمک خواهد کرد.
English SummarySiPearl, supported by the European Union, has recently unveiled the Athena1 processor, the first dual-use (civilian and military) European chip with significant computing power. Set for release in 2027, it will serve government sectors, aerospace, and defense industries. The Athena1 can accommodate up to 80 cores, based on the Rhea design, now enhanced with advanced cryptographic and security features. While the Rhea processor was revealed this summer, its prototypes are expected in early 2026, leading up to Athena1's market debut in the second half of 2027.
