آدينه، 28 شهریور ماه 1404 = 19-09 2025
روان‌شناسی تکان‌دهنده ملکه‌های کارتل مواد مخدر؛ از بانوی مرگ تا مادرخوانده
ملکه‌های کارتل مواد مخدر در آمریکای لاتین، با ظاهری پرزرق‌وبرق اما ذهنیتی آمیخته به روان‌ستیزی و خودشیفتگی، در مسیر جنایت رشد می‌کنند. این زنان اغلب همان‌قدر بی‌رحم و خطرناک هستند که همتایان مردشان و با تکیه بر ویژگی‌های شخصیتی تاریک، وارد چرخه‌ای از قاچاق، قتل و زندگی مجرمانه می‌شوند.
روان‌شناسان توضیح می‌دهند که هرچند الگویی واحد برای این زنان وجود ندارد، اما مجموعه‌ای از عوامل محیطی و ویژگی‌های شخصیتی مشترک، زمینه‌ساز ورود آنان به دنیای جرم می‌شود.
دنیل هِیگ، روان‌شناس جنایی، معتقد است: «افکار عمومی اغلب از ارتکاب جرم توسط زنان بیشتر شگفت‌زده می‌شود، زیرا زنان به‌عنوان مادر، دختر و خواهر شناخته می‌شوند؛ کسانی که انتظار می‌رود مهربان و دلسوز باشند. اما همان‌طور که در مورد مردان صدق می‌کند، زنان هم روی تاریک خود را دارند.»
به گفته او، این روی تاریک اغلب با ویژگی‌هایی شناخته می‌شود که در روان‌شناسی به «سه‌گانه تاریک» (Dark Triad) شهرت دارند؛ خودشیفتگی، ماکیاولیسم و روان‌ستیزی. چنین خصیصه‌هایی، همراه با رشد در محیط‌های خشونت‌بار یا فشار ناشی از بقا، می‌تواند فرد را به سمت فعالیت‌های پرخطر و مجرمانه سوق دهد.
به گزارش روزیاتو، در ادامه، نگاهی دقیق‌تر به زندگی پرخطر و پرزرق‌وبرق دو ملکه کارتل آمریکای جنوبی خواهیم داشت و بررسی می‌کنیم چگونه هر یک از آنان در این مسیر قرار گرفتند.
بانوی مرگ
ماریا گوادالوپه لوپز اسکویول (María Guadalupe López Esquivel) که به «لا کاترینا» یا همان «بانوی مرگ» شهرت یافت، یکی از چهره‌های جنجالی و مرگبار کارتل‌های مکزیک بود. او در سال‌های نوجوانی زندگی مرفهی در طبقه متوسط داشت اما در سال ۲۰۱۷ با آشنایی با قاچاقچی مشهور به «ال ام۲» مسیر خود را تغییر داد و به قلب فعالیت‌های کارتل نسل جدید جالیسکو پیوست. ماریا خیلی زود جایگاهی فراتر از یک همراه عاطفی پیدا کرد و به هدایت آدمکشان کارتل متهم شد؛ اسنادی که پس از یورش پلیس به دست آمد، نشان می‌داد او در آدم‌ربایی، اخاذی و فرماندهی عملیات‌های جنایی مشارکت مستقیم داشت.
در ژانویه ۲۰۲۰، او تنها ۲۱ سال داشت که طی درگیری مسلحانه‌ای در آگوییلا، ایالت میچوآکان، هدف گلوله قرار گرفت و بر اثر اصابت تیر به گردن کشته شد. مرگ او بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها یافت، زیرا حضور یک زن جوان در جایگاه فرماندهی نظامی کارتل، خلاف انتظارات عمومی بود. در همین زمان، حساب کاربری اینستاگرامش پر از تصاویر سبک زندگی لوکس و نمایش نزدیکی او به حلقه‌های اصلی کارتل بود.
دنیل هیگ درباره چنین افرادی توضیح می‌دهد: «به‌طور کلی، کسانی که پایبندی اخلاقی و ارزشی کمتری دارند، سطح بالاتری از روان‌ستیزی و خودشیفتگی را نشان می‌دهند. آنها خطر را مانند افراد عادی درک نمی‌کنند و اغلب خود را برتر از قانون می‌دانند.»
مادرخوانده
لوز ایرنه فاخاردو کامپوس (Luz Irene Fajardo Campos) یکی از چهره‌های بانفوذ دنیای قاچاق مواد در کلمبیا بود. او با لقب «لا مادرینا» شناخته می‌شد که در اسپانیایی به‌معنای «مادرخوانده» است. (عکس بالا)
ایرنه برخلاف بسیاری از ملکه‌های کارتل، در کودکی زندگی آرامی در ایالت میچوآکان مکزیک داشت. اما ورود اربابان مواد مخدر به منطقه در دوران نوجوانی‌اش همه چیز را تغییر داد. نخستین تجربه او در این مسیر فروش مواد سبک در خیابان‌های کالیفرنیا بود؛ اقدامی که در نهایت به اخراجش از آمریکا در دهه ۱۹۹۰ منجر شد. پس از بازگشت به مکزیک، فعالیت‌های او گسترده‌تر شد و طی سه دهه، شبکه‌ای بین‌المللی برای قاچاق کوکائین ایجاد کرد. گزارش‌ها نشان می‌دهد که او هر هفته ۳۰ کیلو کوکائین به ایالات متحده ارسال می‌کرد و حتی خلبانان و هواپیماهایی برای انتقال محموله‌ها استخدام کرده بود.
در سال ۲۰۱۷، فاخاردو دستگیر شد و پس از مدت کوتاهی دو پسر بزرگسال او به طرز فجیعی کشته شدند؛ اجساد قطعه‌قطعه و سوزانده‌‌شده آنها در یک خودرو رها شد. این اقدام پیامی آشکار بود تا او در تحقیقات با مقامات همکاری نکند. در نهایت، ایرنه به ۲۲ سال زندان محکوم شد و گفته می‌شود شرایط روحی‌اش به‌سرعت در زندان رو به وخامت گذاشت.
دنیل هیگ در تحلیل این نوع زندگی می‌گوید: «محیطی که فرد در آن رشد می‌کند می‌تواند برداشت او از زندگی عادی را تغییر دهد. اگر همه اطرافیان در یک مسیر خلاف فعالیت کنند، چنین رفتاری می‌تواند همانند یک شغل روزمره عادی جلوه کند.»
English SummaryDrug cartel queens in Latin America, characterized by a glamorous appearance but a mindset of psychopathy and narcissism, often rise in the criminal world. These women can be as ruthless as their male counterparts, engaging in trafficking, murder, and crime. Psychologists note that while there is no single pattern for these women, environmental factors and shared personality traits contribute to their criminal paths. Daniel Haig explains that the public is often shocked by female crime due to societal expectations of women as nurturing figures. The "Dark Triad" traits—narcissism, Machiavellianism, and psychopathy—often drive them toward risky criminal activities. The article highlights two notorious figures: María Guadalupe López Esquivel, known as "La Catrina," who became a cartel leader before her death at 21, and Luz Irene Fajardo Campos, "La Madrina," who built a cocaine trafficking empire before her arrest and the tragic murder of her sons.
