دولت آمریکا به دلیل مقابله با کارتلهای موادمخدر در نزدیکی ونزوئلا دستور مقابله نظامی با آنها را صادر و سپس ناوهای آمریکایی را راهی آبهای کارائیب کرد. فرمانی که ترامپ صادر کرده به ایالات متحده مجوز حضور نظامی در یک سرزمین یا آبهای آن را میدهد. این یکی از جدیترین اقدامات واشنگتن علیه ونزوئلا است که تهدیدی جدی برای دولت مادورو به حساب میآید.
انگیزه آمریکا از اعزام نیرو به دریای کارائیب چیست؟
هفت ناو جنگی و یک زیردریایی هستهای وارد آبهای کارائیب شدهاند تا نشان دهند ترامپ با هیچکس شوخی ندارد. او با دلیل محافظت از مرزهای آمریکا، فرماننظامی صادر کرده که اجازه حضور ناوهای جنگی و حتی عملیاتهای گستردهتر علیه ونزوئلا را میدهد. ایالات متحده سالهاست که دل خوشی از نیکولاس مادورو رئیسجمهور چپگرای ونزوئلا ندارد. از انتخابات سال ۲۰۱۹ به این سو واشنگتن قدرت مادورو را در ونزوئلا به رسمیت نمیشناسد.
با بازگشت ترامپ به کاخ سفید آتشی که مدتها زیرخاکستر باقیمانده بود بار دیگر زبانه کشید. از اسفندماه سال گذشته ترامپ تنشها میان واشنگتن و کاراکاس را شدت بخشید. او که معتقد به فشار حداکثرری بر ونزوئلا و شخص مادوروست با امضای فرمانی واردات نفت از ونزوئلا را مشمول تعرفه ۲۵ درصدی کرد. همزمان با این تصمیم ۲۰۰ زندانی ونزوئلایی از آمریکا به السالوادور منتقل شدند. وقتی در تیرماه تبادل زندانی میان آمریکا، السالوادور و ونزوئلا صورت گرفت و دهها شهروند آمریکایی آزاد شدند و در مقابل، تعدادی از زندانیان سیاسی ونزوئلایی به خانه برگشتند، تصور میشد که اوضاع برای مادورو کمی بهتر شود. اما تنها یک ماه بعد ایالات متحده جایزه بر سر رئیس جمهور ونزوئلا را از ۲۵ میلیون دلار به ۵۰ میلیون دلار افزایش داد و عملا شمشیر را از رو برای دولت کاراکاس کشید.
بهنظر میرسد حتی در واشنگتن و در میان اطرافیان ترامپ هم کمتر کسی میداند که چرا او ناگهان تصمیم گرفته چند زیردریایی و چهار هزار نیروی نظامی را راهی ساحل ونزوئلا کند. واضح است که دولت آمریکا با حضور مادورو در قدرت که جایزه ۵۰ میلیون دلاری برای بازداشتش صادر کرده، موافق نیست. حتی دولت بایدن هم از حضور چپها در قدرت در ونزوئلا راضی نبود. اما لشکرکشی به سواحل ونزوئلا برای مبارزه با تروریسم و کارتلهای موادمخدر، نشان میدهد که ترامپ به عنوان کسی که خود را لایق دریافت جایزه صلح نوبل میداند، از بروز یک درگیری تازه در ساحل غربی ابایی ندارد.
طبق آخرین خبرها رئیسجمهور آمریکا دستور داده هفت جنگنده دریایی حامل چهار هزار و ۵۰۰ نیرو عازم سواحل ونزویلا شوند. در واقع سه ناوشکن موشکدار هدایتشونده و حداقل یک زیردریایی تهاجمی در این برنامه راهی شدهاند تا پیام واشنگتن را به گوش مادورو که این روزها دست به برپایی رزمایشهای نظامی برای مقابله با آمریکا میزند، برساند.
نشنال اینترست در مورد ناوهایی که راهی آبهای کارائیب شدهاند نوشته است: این ناوشکنها نه تنها برای رهگیری قاچاقچیان، بلکه برای ایفای نقش بازدارنده در برابر هرگونه واکنش احتمالی ارتش ونزوئلا مستقر شدهاند. ناوشکنهای کلاس آرلی برک، ستون فقرات نیروی دریایی آمریکا محسوب میشوند. این شناورها که از سال ۱۹۹۱ وارد خدمت شدهاند، قادرند طیف گستردهای از مأموریتهای دریایی را پوشش دهند: از جنگ ضدسطحی و ضدزیردریایی گرفته تا دفاع موشکی بالستیک. سامانه رزمی «ایجیس» با رادار قدرتمند AN/SPY-1D(V) به این ناوها امکان میدهد صدها هدف را در فاصله بیش از ۳۰۰ کیلومتری رهگیری و همزمان درگیر شوند. تسلیحات آنها نیز شامل موشکهای تاماهاوک با برد هزار مایل، توپ ۵ اینچی، سامانه فالانکس و تجهیزات جنگ الکترونیک پیشرفته است.
برخی معتقدند که آمریکا در پشت پرده به دنبال نفت ونزوئلاست. در واقع چپگرایان آمریکای لاتین اغلب اتفاقات اخیر را با همین رویکرد بررسی میکنند. از آنجایی که ونزوئلا کشوری است که بزرگترین ذخایر نفت جهان را دارد این ایده چندان غیرمنطقی محسوب نمیشود. ترامپ در ماههای نخست کار خود اجازه داد توافق پمپاژ نفت میان ونزوئلا و شرکت شورون از سر گرفته شود. اما همزمان مارکو روبیو وزیرخارجه آمریکا دست از ستیز خود با مادورو برنداشت. او که ریشههای کوبایی دارد، فردی تعیین کننده در تصمیمات ترامپ در خصوص کشورهایی چون ونزوئلا محسوب میشود. برخی ناظران معتقدند او یکی از کسانی است که به تنشها میان کاراکاس و واشنگتن دامن زده است.
برای آمریکاییها مطلوبتر است که مادورو بالاخره خود را تسلیم کرده و قدرت را در ونزوئلا رها کند. آنها حتی امید بستهاند که شاید نظامیان و ناراضیهای اطراف مادورو او را به خاطر جایزه ۵۰ میلیون دلاری تحویل دهند. اما بهنظر میرسد با وجود همه بحرانهای اقتصادی و سیاسی هولناکی که در ونزوئلا در جریان است، این گزینهها فعلا راه به جایی نبرند. ترامپ، مادورو را شخصی تروریست خوانده و برخی معتقدند حتی ممکن است قتل رییس جمهور ونزوئلا پروندهای باز روی میز رئیسجمهور آمریکا باشد.