در دل بیابان گبی که بخش‌هایی از جنوب مغولستان و شمال غربی چین را دربرمی‌گیرد، یکی از نادرترین گونه‌های جانوری جهان زندگی می‌کند. این حیوان جان‌سخت که در زبان مغولی با نام «مازالای» شناخته می‌شود، خرس گبی (Ursus arctos gobiensis) است و نادرترین گونه از هشت نوع خرس موجود روی کره زمین به شمار می‌آید. دیوید اتنبرو مستندساز بریتانیایی در مجموعه «آسیا» که از شبکه بی‌بی‌سی پخش شد، می‌گوید: «آن‌ها چنان نادرند که گمان می‌رفت افسانه‌ باشند».

افسانه یادشده حول موجودی به نام «آلما» در فرهنگ مغولی شکل گرفته بود. «آلما» تا حدی شبیه موجودات افسانه‌ای همچون «پاگنده» یا «مرد برفی» در افسانه‌های دیگر بود؛ زیرا روایت‌ها حکایت از آن داشت که این موجود با ظاهری شبیه به انسان، در بیابان پرسه می‌زد.

آن طور که آی‌اف‌ال ساینس می‌نویسد، خرس‌های گوبی در سال ۱۹۴۳ به‌صورت رسمی ثبت شدند. در آن سال آن‌ها به‌عنوان تنها گونه خرسی شناخته شدند که به‌طور انحصاری در بیابان زندگی می‌کنند و این جایگاه تاکنون نیز حفظ شده است. اتنبرو در کلیپ زیر می‌گوید: «زندگی در این ناحیه خشک در قلب آسیا، آن‌ها را به یکی از مقاوم‌ترین جانوران روی زمین تبدیل کرده است. آن‌ها با تمام توان برای بقا می‌جنگند».

گبی در زبان مغولی به‌معنای «سرزمین بی‌آب» است و همین موضوع بزرگ‌ترین چالش خرس گبی محسوب می‌شود: منابع آب ممکن است تا ۱۶۰ کیلومتر از هم فاصله داشته باشند و آن‌ها مجبورند مسیری طاقت‌فرسا را در دل بیابان طی کنند.

به‌سختی می‌توان تصور کرد که چگونه گونه‌ای منحصر‌به‌فرد از خرس گریزلی توانسته است در محیطی با دمایی که از منفی ۳۸ درجه سانتی‌گراد در سردترین زمان‌ها تا مثبت ۴۲ درجه سانتی‌گراد در گرم‌ترین لحظات متغیر است، دوام بیاورد. با‌این‌حال، این خرس‌ها همچنان زنده می‌مانند و وقتی تلاش بی‌پایانشان برای یافتن آب نتیجه می‌دهد، به نظر می‌رسد بسیار خوشحال هستند.

کمتر از چهل قلاده از خرس‌های گبی شناسایی شده‌اند. اتنبرو می‌گوید: «چشمه‌ای از آب شیرین که از اعماق زمین جاری است و سرانجام فرصتی برای نوشیدن و غوطه‌ور شدن در آبی تازه و گوارا مهیا می‌شود. واحه‌ها مایه بقای خرس‌ها، به‌ویژه توله‌خرس‌های گبی هستند. آینده این خرس‌ها به تعداد انگشت‌شماری از این حیوانات بستگی دارد، اما این توله‌خرس نمادی از امید برای بقای خرس گبی است».

به گزارش زومیت، با وجود مقاومت و سرسختی خرس‌های نادر گبی، آن‌ها همچنان درمعرض خطر قرار دارند و علاوه بر تهدیدات ناشی از تغییرات شدید دمایی، اکنون با خطرات جدیدی همچون فعالیت‌های معدنی در این منطقه دورافتاده روبرو هستند.

خوشبختانه، خرس‌های نادر گبی در سال ۲۰۱۹، تحت برنامه حفاظت از پستانداران آسیای مرکزی (CAMI) که بخشی از کنوانسیون گونه‌های مهاجر (CMS) است، از حمایت‌های بین‌المللی گسترده‌تری بهره‌مند شدند. پروژه خرس گبی نیز توسط گروهی از دانشمندان راه‌اندازی شده است تا ازطریق مدیریت مناطق حفاظت‌شده و انجام تحقیقات علمی، به دولت مغولستان در تحقق تعهدش برای احیای این گونه در معرض خطر انقراض کمک کند.

تاکنون، ۲۰ قلاده از این خرس‌ها به قلاده‌های ردیاب مجهز شده‌اند که به دانشمندان امکان می‌دهد رفتار، مهاجرت‌ها، ژنتیک و موفقیت تولیدمثلی آن‌ها را بهتر بشناسند. چنین اطلاعاتی برای تدوین استراتژی‌های موثر حفاظت از این گونه حیاتی است.

پس بنوش توله کوچک؛ جهان به وجود تو نیازمند است.