آدينه، 15 فروردین ماه 1404 = 04-04 2025
ببینید چگونه عربستان با این استراتژی به جنگ کم‌آبی رفت؛ فاجعه در ایران
بلومبرگ نوشت: عربستان سعودی با بحران رو به رشد آب مواجه است که از آب‌وهوای خشک، افزایش سریع جمعیت و منابع محدود آب شیرین سرچشمه می‌گیرد. این کشور با رویکردی چندوجهی، شامل نوآوری‌های فناورانه، هماهنگی سازمانی و پیشگامی منطقه‌ای، در پی ساختن آینده‌ای پایدار برای آب است. کمبود آب در خاورمیانه و شمال آفریقا به سطح بحرانی رسیده و تا سال ۲۰۵۰ همه کشورهای منطقه با تنش شدید آبی روبه‌رو خواهند شد. در عربستان، شهرنشینی سریع، گسترش صنعت و کشاورزی، همراه با خشکسالی‌های طولانی و نفوذ آب شور به آبخوان‌ها، تأمین آب را به چالش کشیده است.
استراتژی ملی آب عربستان، که با چشم‌انداز ۲۰۳۰ هم‌راستاست، بر کاهش تقاضا، متنوع‌سازی منابع و افزایش تاب‌آوری متمرکز است. برنامه «قطره» مصرف روزانه آب سرانه را تا سال ۲۰۳۰ به نصف می‌رساند و سیستم‌های آبیاری پیشرفته تقاضای کشاورزی، که حدود ۸۰ درصد مصرف آب را تشکیل می‌دهد، را کم می‌کند. نمک‌زدایی بیش از نیمی از آب آشامیدنی را فراهم می‌کند و پروژه‌هایی مثل خط لوله جبیل-بریده دسترسی به آب را بهبود می‌بخشد. بازیافت فاضلاب و همکاری با شرکت‌های جهانی نیز وابستگی به آب شیرین را کاهش می‌دهد. پروژه‌هایی مانند سیستم انتقال آب رأس محیسن-بها-مکه، با ظرفیت ۵۱۵ هزار متر مکعب در روز، تاب‌آوری را تقویت می‌کند.
عربستان با سرمایه‌گذاری ۸۰ میلیارد دلاری در نمک‌زدایی و بهره‌گیری از انرژی خورشیدی در تأسیساتی مثل الخفجی، بزرگ‌ترین پروژه نمک‌زدایی خورشیدی جهان، پیش می‌رود. با این حال، چالش‌هایی مانند هزینه‌های بالا و مدیریت پسماند نمک‌زار نیازمند نوآوری است. مشارکت بخش خصوصی، مانند شرکت ACWA Power، و آگاهی‌بخشی عمومی برای مصرف مسئولانه آب نیز کلیدی است. موفقیت این تلاش‌ها به نوآوری پیوسته، هماهنگی مؤثر سازمانی و همکاری بین‌المللی وابسته است تا امنیت آبی در برابر چالش‌های آینده تضمین شود.
وضعیت فوق‌العاده بحرانی آب آشامیدنی در برخی شهرهای ایران
همزمان با تجمعات اعتراضی کشاورزان در برخی مناطق شرق اصفهان، بحران آب آشامیدنی در استان یزد نیز یک هفته پس از تخریب تأسیسات انتقال آب از اصفهان به این استان، به تعطیلی اجباری یزد در روزهای ۱۶ و ۱۷ فروردین منجر شده است.
معاون امنیتی وزارت کشور نیز روز جمعه ۱۵ فروردین با بیان این‌که آب انتقالی به یزد «فقط و تماماً برای شرب مردم» استفاده می‌شود، افزود: «آب انتقالی از کوهرنگ متعلق به سه استان است و نیاز ضروری شرب مردم در اولویت قرار دارد».
شرکت آب منطقه‌ای استان یزد نهم فروردین اعلام کرد که عده‌ای به ایستگاه‌های پمپاژ سه و چهار خط لوله انتقال آب در محدودۀ شهرستان ورزنه در اصفهان «تعرض» کردند و این ایستگاه‌ها را به آتش کشیدند.
مدیر آبفای یزد می‌گوید: آسیب به خط انتقال آب باعث شده استان یزد در وضعیت «فوق‌العاده بحرانی» قرار بگیرد و منابع آبی موجود در یزد حتی با حداکثر بهره‌برداری قادر به جبران این کمبود نیست.
اعتراضات کشاورزان در شرق اصفهان
آب استان یزد از منابع آب حوضۀ زاینده‌رود در استان اصفهان تأمین می‌شود، اما با تشدید خشکسالی در اصفهان، انتقال آب به یزد فشار بیشتری به این حوضه وارد کرده و کشاورزان شرق اصفهان می‌گویند حق‌آبۀ آن‌ها نادیده گرفته شده است.
تازه‌ترین تجمع اعتراضی مربوط به گروهی از کشاورزان خوراسگان اصفهان است که روز جمعه راهپیمایی کردند و خواستار دریافت حق‌آبۀ خود شدند.
این کشاورزان با شعارهایی نظیر «آب زاینده‌رود حق مسلم ما است»، خواستار باز شدن آب این رودخانه به زمین‌های کشاورزی خود شدند.
در نطنز نیز گروهی از مردم در اعتراض به «تاراج آب کشاورزی روستاها» توسط شرکت‌های معدنی و «حمایت وزارت صمت و سازمان منابع طبیعی از این شرکت‌ها» در برابر دادگستری نظنز تجمع کردند.
اعتراضات مردم و کشاورزان اصفهان به شیوۀ توزیع منابع آبی بدون سابقه نیست. این اعتراضات در سال ۱۴۰۰ تا حدی گسترده شد که با برخورد بسیار خشونت‌آمیز نیروهای حکومتی روبه‌رو شد.
به گزارش رادیو فردا، کارشناسان معتقدند سال‌ها مدیریت ناکارآمد منابع آبی، استفادۀ بی‌رویه از ذخایر آب زیرزمینی، سدسازی‌های غیراصولی و تخصیص منابع آبی به صنایع آب‌بر، ایران را درگیر «تنش آبی» کرده و کشور رفته‌رفته دچار «فلاکت زیست‌محیطی» خواهد شد.
