تابه‌حال شده با یک چت‌بات حرف بزنید و حس کنید انگار با یک ماهی قرمز طرفید که حافظه‌اش فقط چند ثانیه است؟ هر بار باید همه چیز را از اول برایش توضیح دهید و او مکالمه‌ی دیروزتان را اصلاً به‌خاطر نمی‌آورد. این مشکلِ «حافظه‌ی کوتاه‌مدت» و درک زمینه یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های دنیای هوش مصنوعی است. اما به نظر می‌رسد یک نوجوان ۱۹ ساله‌ی هندی به نام دراویا شاه، راه‌حل جالبی برای این موضوع پیدا کرده است.

دراویا شاه، یک بنیان‌گذار ۱۹ ساله، برای حل مشکل حافظه محدود و بلندمدت در مدل‌های هوش مصنوعی، استارتاپ Supermemory را راه‌اندازی کرده است. این پلتفرم به عنوان یک لایه حافظه جهانی برای اپلیکیشن‌های هوش مصنوعی عمل می‌کند و با استخراج اطلاعات از داده‌های گوناگون مانند فایل‌ها، ایمیل‌ها و ویدیوها، «گراف دانش» دائمی برای کاربران ایجاد می‌نماید تا به برنامه‌ها، زمینه و حافظه بلندمدت ببخشد. شاه برای توسعه این ایده موفق شده است سرمایه‌ای ۲٫۶ میلیون دلاری از چهره‌های برجسته دنیای فناوری، از جمله مدیران ارشد گوگل و کلودفلر، جذب کند.

در دنیای هوش مصنوعی، مفهومی به نام «پنجره‌ی زمینه» (Context Window) وجود دارد؛ یعنی همان محدوده‌ای که مدل می‌تواند اطلاعات را «به‌خاطر بسپارد». این محدوده در سال‌های اخیر بزرگ‌تر شده، اما همچنان یک مشکل اساسی به‌حساب می‌آید. مدل‌ها اغلب نمی‌توانند تم و زمینه را در چندین جلسه متوالی حفظ کنند و به همین دلیل محققان راه‌های جدیدی برای افزایش حافظه بلندمدت آن‌ها پیشنهاد می‌دهند.

دراویا شاه که اصالتاً اهل بمبئی هند است، چند سال پیش شروع به ساخت ربات‌ها و اپلیکیشن‌های ویژه مصرف‌کنندگان کرد. او حتی ربات خودش را که توییت‌ها را به اسکرین‌شات‌های زیبا تبدیل می‌کرد، به ابزار رسانه اجتماعی Hypefury فروخت.

این بنیان‌گذار که در آن دوران برای آزمون ورودی مؤسسه فناوری هند (IIT) آماده می‌شد، از این فروش درآمد خوبی کسب کرد و تصمیم گرفت به ایالات متحده نقل‌مکان کند و در دانشگاه ایالتی آریزونا درس بخواند.

پس از جابه‌جایی، او خود را به چالش کشید تا به مدت ۴۰ هفته، هر هفته یک محصول جدید بسازد. در یکی از این هفته‌ها، او سوپرمموری را (که در ابتدا Any Context نام داشت) توسعه داد و آن را در گیت‌هاب منتشر کرد. نسخه‌ی اولیه به کاربران اجازه می‌داد با بوکمارک‌های توییترشان چت کنند!

نسخه‌ی کنونی این ابزار اما بسیار پیشرفته‌تر است: سوپرمموری می‌تواند از میان داده‌های خام و بدون ساختار، «خاطره» یا دیدگاه استخراج کند تا اپلیکیشن‌های مبتنی بر هوش مصنوعی بتوانند زمینه و مفهوم گفتگوها را بهتر درک کنند.

شاه در سال ۲۰۲۴ یک دوره کارآموزی در شرکت Cloudflare گذراند و در آنجا روی پروژه‌های مرتبط با هوش مصنوعی و زیرساخت‌های فنی کار کرد. کمی بعد استعداد و پشتکارش باعث شد به سمت رهبر ارتباطات توسعه‌دهندگان (Developer Relations Lead) در همان شرکت ارتقا پیدا کند.

در طول این دوران، مشاورانی از جمله دِین کنِکت، مدیر ارشد فناوری کلودفلر، او را تشویق کردند تا پروژه‌ی سوپرمموری را از حالت آزمایشی خارج کند و آن را به یک محصول واقعی تبدیل نماید. سرانجام امسال او تصمیم گرفت تمام تمرکزش را روی همین پروژه بگذارد و سوپرمموری را به‌صورت تمام‌وقت توسعه دهد.

امروز، سوپرمموری به‌عنوان یک API حافظه‌ی جهانی برای اپلیکیشن‌های هوش مصنوعی معرفی می‌شود. این سیستم با تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، یک گراف دانشی (Knowledge Graph) می‌سازد که می‌تواند زمینه را برای هر کاربر، شخصی‌سازی کند.

این ابزار داده‌های پراکنده‌ی کاربر را به دانشی منسجم تبدیل می‌کند تا مدل‌های هوش مصنوعی زمینه را فراموش نکنند

به بیان ساده‌تر، اگر یک اپ مخصوص نوشتن یا دفترچه یادداشت دیجیتال از سوپرمموری استفاده کند، می‌تواند به یادداشت‌های چند ماه قبل شما رجوع کند یا در یک برنامه‌ی ایمیل، جست‌وجوی هوشمند در میان مکاتبات قدیمی انجام دهد.

ازآنجایی‌که این فناوری از ورودی‌های چندوجهی پشتیبانی می‌کند، می‌تواند به یک ویرایشگر ویدیو نیز اجازه دهد تا دارایی‌های مرتبط به هر درخواست یا پرامپت خاص را از میان کتابخانه بازیابی کند.

ابزار سوپرمموری با ورودی‌های چندرسانه‌ای کار می‌کند و برای هر نوع اپ هوش مصنوعی، از ایمیل تا ویرایش ویدیو کاربرد دارد.

به گفته‌ی شرکت، سوپرمموری قادر است هر نوع داده‌ای را پردازش کند: از فایل‌ها و اسناد گرفته تا چت‌ها، پروژه‌ها، ایمیل‌ها، فایل‌های PDF و جریان داده‌ی اپ‌ها. ویژگی چت‌بات و یادداشت‌بردار آن هم به کاربران اجازه می‌دهد تا به‌صورت متنی «خاطرات» جدید اضافه کنند، فایل یا لینک وارد نمایند، و حسابشان را به ابزارهایی مانند گوگل درایو، وان‌درایو یا نوشن متصل کنند.

همچنین یک افزونه کروم نیز وجود دارد که به شما امکان می‌دهد به‌راحتی از هر وب‌سایتی یادداشت‌برداری کنید. دراویا شاه می‌گوید:

نقطه قوت اصلی ما این است که می‌توانیم از هر نوع داده‌ی بدون ساختار، بینش و درک استخراج کنیم و به اپلیکیشن‌ها کمک کنیم زمینه‌ی بهتری از کاربران خود داشته باشند. چون ما با داده‌های چندوجهی کار می‌کنیم، راهکارمان برای تمام انواع اپ‌های هوش مصنوعی، از کلاینت‌های ایمیل گرفته تا ویرایشگرهای ویدیو، مناسب است.

سرمایه‌گذاری بزرگان سیلیکون‌ولی روی حافظه‌ی مصنوعی

استارتاپ سوپرمموری تاکنون موفق شده ۲٫۶ میلیون دلار سرمایه‌ی اولیه جذب کند. این سرمایه‌گذاری را سه شرکت Susa Ventures، Browder Capital و SF1.vc رهبری کرده‌اند. در این دور از تأمین مالی، چند نام بزرگ هم در میان سرمایه‌گذاران دیده می‌شود: از جمله دِین کنِکت مدیر ارشد فناوری کلودفلر، جف دین رئیس بخش هوش مصنوعی گوگل، لوگان کیلپاتریک مدیر محصول دیپ‌مایند، دیوید کرِیمر بنیان‌گذار Sentry و همچنین مدیرانی از OpenAI، متا و گوگل.

شاه می‌گوید در مقطعی حتی Y Combinator نیز با او تماس گرفت تا به یکی از دوره‌های شتاب‌دهنده‌اش بپیوندد، اما چون در آن زمان سرمایه‌گذاران خودش را داشت، فرصت همکاری فراهم نشد.

یکی از حامیان اصلی او، جاشوا براودر است، بنیان‌گذار و مدیرعامل استارتاپ معروف DoNotPay که با لقب «وکیل ربات» هم شناخته می‌شود و همچنین مدیر صندوق Browder Capital. او که عمیقاً تحت‌تأثیر پشتکار و سرسختی و سرعت عمل شاه قرار گرفته؛ می‌گوید: «من از طریق شبکه اجتماعی X با دراویا آشنا شدم و چیزی که مرا شگفت‌زده کرد، سرعت او در حرکت و ساختن محصولات بود و همین موضوع مرا ترغیب به سرمایه‌گذاری روی او کرد.»

به گزارش زومیت، سوپرمموری در حال حاضر مشتریان متعددی دارد، از جمله دستیار دسکتاپ Cluely (تحت حمایت a16z)، ویرایشگر ویدیوی هوش مصنوعی Montra، موتور جستجوی هوش مصنوعی Scira، ابزار چندعاملی Rube از شرکت Composio و استارتاپ املاک و مستغلات Rets. جالب اینکه این استارتاپ اکنون با یک کمپانی رباتیک نیز همکاری می‌کند تا به ربات‌ها کمک کند خاطرات بصری ضبط‌شده‌ی خود را حفظ و بازیابی کنند.