نتایج یک پژوهش جدید نشان می‌دهد که ظرفیت حافظه مغز انسان به‌مراتب بیشتر از چیزی است که پیش‌تر تصور می‌شد. این تحقیق که بر اساس بررسی سیناپس‌های مغز موش انجام شده است، نشان می‌دهد که هر سیناپس قادر است حدود ۴.۵ بیت اطلاعات ذخیره کند. با در نظر گرفتن اینکه مغز انسان بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد سیناپس دارد، محققان برآورد کرده‌اند که ظرفیت ذخیره‌سازی اطلاعات در مغز حدود ۵۱ ترابایت باشد.این رقم تقریباً ۱۰ برابر بیشتر از برآوردهای پیشین است و می‌تواند دیدگاه ما را نسبت به عملکرد حافظه و یادگیری در انسان تغییر دهد.
نحوه ذخیره اطلاعات در مغز
مغز انسان درست مثل یک کامپیوتر که اطلاعات را در قالب بیت‌ها ذخیره می‌کند، از طریق سیناپس‌ها اطلاعات را ثبت و نگهداری می‌کند. سیناپس‌ها همان اتصالات بین نورون‌ها هستند که نقش مهمی در پردازش و انتقال اطلاعات دارند. پیش‌تر گمان می‌شد که سیناپس‌ها دارای ظرفیت محدودی هستند، اما تحقیقات جدید نشان داده که میزان اطلاعاتی که هر سیناپس قادر به ذخیره آن است، به‌مراتب بیشتر از حد انتظار است.
دانشمندان در این مطالعه با بررسی سیناپس‌های هیپوکامپ موش – بخشی از مغز که در یادگیری و حافظه نقشی کلیدی دارد – دریافتند که این سیناپس‌ها می‌توانند اطلاعات را با دقت بالایی تقویت یا تضعیف کنند. این پدیده که به آن انعطاف‌پذیری سیناپسی گفته می‌شود، تعیین‌کننده میزان اطلاعاتی است که در مغز ذخیره می‌شود.
تأثیر سن و بیماری بر حافظه مغز
یکی از نتایج مهم این مطالعه، تأثیر عواملی مانند افزایش سن و بیماری‌های عصبی بر عملکرد سیناپس‌هاست. تعداد سیناپس‌های فعال، با بالا رفتن سن یا در اثر ابتلا به بیماری‌هایی مثل آلزایمر کاهش می‌یابد و در نتیجه ظرفیت ذخیره و بازیابی اطلاعات در مغز کمتر می‌شود. این موضوع می‌تواند توضیح دهد که چرا افراد مسن معمولاً با مشکلات حافظه مواجه می‌شوند.
اهمیت این کشف در علم عصب‌شناسی
این پژوهش که نتایج آن در ژورنال محاسبات عصبی منتشر شده ، نه‌تنها درک ما را از یادگیری و حافظه بهبود می‌بخشد، بلکه می‌تواند در تحقیقات مرتبط با پیری و بیماری‌های عصبی نیز نقش مهمی ایفا کند. این یافته‌ها ممکن است در آینده برای مقایسه ظرفیت ذخیره‌سازی بخش‌های مختلف مغز در شرایط سلامت و بیماری مورد استفاده قرار گیرد و مسیر تازه‌ای برای درمان مشکلات شناختی بگشاید.
