پکن در جنگ روسیه علیه اوکراین به طور رسمی موضع "بی‌طرفی" اعلام کرده است. اما واقعیت‌ها چیز دیگری می‌گویند. چین در کنار کره شمالی و ایران مدت‌هاست که به شریک جنگ تجاوزگرانه روسیه علیه اوکراین بدل شده است.

بر اساس گزارش رسانه "ان‌تی‌وی" آلمان، مسکو و پکن در حال کار روی شبیه‌سازی پهپادهای ارزان‌قیمت ایرانی موسوم به "شاهد" هستند. این همکاری تسلیحاتی اولین گام شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین در راستای حمایت آشکار از جنگ پوتین در اوکراین است. بدون کمک چین، روسیه مدت‌ها پیش جنگ را باخته بود.

به گزارش خبرگزاری بلومبرگ، شرکت‌های روسی و چینی بی سر و صدا در حال برنامه‌ریزی برای یک اتحاد تسلیحاتی هستند؛ و آن تولید یک پهپاد تهاجمی مشابه مدل "شاهد" ایرانی، که مسکو از تهران دریافت می‌کند و هزاران بار در اوکراین از آن استفاده کرده است.

مقامات دولتی کشورهای اروپایی این اقدام را گامی خطرناک از سوی پکن در راستای حمایت آشکار از مسکو در جنگ تجاوزکارانه علیه کی‌یف می‌دانند که چین تا کنون رسما از آن اجتناب کرده بود.

بر اساس این گزارش، شرکت‌های اعلام‌نشده در حال مذاکره برای کپی‌برداری از پهپاد "شاهد" ایران در اوایل سال ۲۰۲۳ بودند. گفته می‌شود که امسال آنها شروع به توسعه و آزمایش نسخه‌ای برای صادرات آینده به روسیه کرده‌اند. به گفته مقامات اروپایی، این پهپادها هنوز در اوکراین مورد استفاده قرار نگرفته‌اند.

کاربست این پهپادها به معنای تشدید جنگ اوکراین است. به طور رسمی، پکن خود را در این درگیری "بی‌طرف" نشان می‌دهد و بنابراین، حتی بر اساس ارزیابی ایالات متحده، حتی اگر چین ماشین جنگی پوتین را از طریق ارائه داده‌های ماهواره‌ای، قطعات و کالاهای غیرنظامی به هر شکلی که بتوان تصور کرد، تقویت می‌کند هنوز هیچ سلاح یا مهمات مرگباری به مسکو تحویل نداده است.

تحویل تسلیحات چین به روسیه به احتمال زیاد تحریم‌های شدیدتر غرب را علیه این جمهوری خلق به دنبال خواهد داشت. بر اساس این گزارش، دولت آمریکا از این فرض حرکت می‌کند که چین هم‌اکنون در حال بررسی ارسال پهپادهای انتحاری کاملاً مونتاژشده به روسیه است، اما در حال حاضر فقط ساخته‌های اولیه را تحویل می‌دهد.

"شاهد" ستون فقرات جنگ پهپادی است

در هر صورت، این امر برای روسیه از اهمیت نظامی بالایی برخوردار است. زیرا پهپاد "شاهد" ایرانی ستون فقرات کارزار ترور پوتین از هواست. نام پهپاد یک بار مصرف گویای همه چیز است: "شاهد"‌ها (به معنای "گواه شهید") پهپادهای ارزان‌قیمت برای حملات انتحاری هستند. با استفاده از موتوری که کمی بهتر از موتور یک موتورسیکلت است، می‌توان آن‌ها را سریع و ارزان، احتمالاً با چند ده هزار یورو ساخت. آنها به طور انبوه ساخته می‌شوند؛ آن‌هم نه فقط برای ضربه زدن به اهداف زیرساختی کوچک و غیرنظامی، بلکه حتی بیشتر، برای ضربه زدن و ساقط کردن اهداف نظامی استفاده می‌شود.

این پهپادها به دلیل موتور کوچک‌شان، به هنگام پرواز حرارت کمی تولید می‌کنند و به سختی بر روی صفحه رادار دیده می‌شوند. به گفته منابع اوکراینی، ارتش روسیه ۲۴۰۰ فروند از این مینی بمب‌هایی که به هنگام پرواز "وزوز" می‌کنند را از ایران خریداری کرده است.

روسیه به طور معمول نخست انبوهی از پهپادهای انتحاری شاهد را به سوی اوکراین شلیک می‌کند تا به دنبال آن راه را برای حمله با سلاح‌های دوربرد گران‌تر مانند موشک‌های کروز یا موشک‌های نقطه‌زن بگشاید.

روسیه به منظور تامین تسلیحات، از قبل یک کارخانه عظیم برای شاهدها که به روسی به نام "گِران۲" شناخته می‌شود در آلابوگا با کمک ایران ساخته است. این کشور در ماه آوریل سال جاری توسط پهپادهای دوربرد اوکراین مورد حمله قرار گرفته بود. اکنون دومین زنجیره تامین تسلیحاتی ظاهرا به زودی به چین گسترش خواهد یافت. اگرچه مقامات دولتی آمریکا به بلومبرگ نگفته‌اند که چین در حال حاضر در حال توسعه کدام نوع پهپاد با روسیه است، اما کاملاً واضح است که منظورشان کدام نوع است.

زیرا چین آشکارا روی یک شبیه‌سازی "شاهد" به نام "گل آفتابگردان۲۰۰" کار می‌کند. این پهپاد شبیه‌سازی شده (کلون) در ماه اوت سال گذشته در نمایشگاه تسلیحاتی ۲۰۲۳ در مسکو نمایش داده شد. حتی پس از آن، این ظن ایجاد شد که این پهپاد به زودی برای استفاده در اوکراین به روسیه تحویل داده می‌شود. "گل آفتابگردان" نه تنها دارای شکل مثلثی و ملخ دم معمولی مانند شاهد است، بلکه دارای طول بال در حدود ۲.۵ متر و سرجنگی ۴۰ تا ۶۰ کیلوگرم است.

آنچه در مورد "گل آفتابگردان" (Sunflower) نگران‌کننده است این است که نه تنها برخلاف تولید شاهد، از دانش و تکنولوژی بیشتر چین در تولید برخوردار است، بلکه مهم‌تر از همه میزان تولید انبوه آن است که بسیار بیشتر از تولید کارخانه روسی "آلابوگا" می‌تواند باشد.

به گفته بلومبرگ، در صورتی که تولید این پهپاد در چین وارد مرحله انبوه‌سازی شود، مسکو به‌احتمال، ذخیره تقریباً نامحدودی از پهپادها را در جنگ اوکراین در اختیار خواهد داشت.

بدون حمایت پکن جنگ پوتین به پایان خواهد رسید

اتحاد احتمالی هواپیماهای بدون سرنشین بار دیگر نشان می‌دهد که حمایت چین از جنگ پوتین علیه اوکراین تا چه اندازه ضروری است. پکن تاکنون از جانبداری رسمی خودداری کرده است. اما به دلیل تحریم‌های غرب علیه روسیه، جمهوری خلق مدت‌هاست که به یکی از نزدیک‌ترین شرکای روسیه در کنار کره شمالی و ایران تبدیل شده است. روابط شخصی نزدیک میان "دوستان قدیمی" ولادیمیر پوتین و شی جین‌پینگ تنها یکی از شواهد این نزدیکی است.

بنا به ارزیابی آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، چین هنوز هیچ سلاح مرگباری به روسیه تحویل نداده است. اما چین مدت‌هاست از روسیه با عرضه کالاهای دو منظوره که می‌توانند هم به صورت غیرنظامی و هم به صورت نظامی مورد استفاده قرار گیرند، پشتیبانی می‌کند.

بلینکن به شبکه بی‌بی‌سی گفته است: «از این کالاهای دومنظوره برای کمک به روسیه در عملیات نظامی ضربتی و تولید مهمات بیشتر، تانک‌ها و برای تولید نفربرهای نظامی و موشک‌ها، استفاده می‌شوند.»

به گفته بلینکن، حدود ۷۰درصد از ماشین‌آلات و ۹۰درصد از میکروالکترونیک‌هایی که روسیه وارد می‌کند، با دور زدن همه تحریم‌های غرب از چین می‌آید. بدون واردات مداوم ریزتراشه‌های غربی و سایر قطعات الکترونیکی نظامی، روند تولید موشک‌ها و راکت‌های کروز روسیه احتمالاً مدت‌ها پیش خشک می‌شد.

دولت آمریکا تنها در ماه مه ده‌ها شرکت چینی را تحریم کرد. این اقدام به‌احتمال جریان ریزتراشه‌ها و نیز ساخت پهپادهای انتحاری چینی برای روسیه را متوقف نخواهد کرد.

دویچه وله