آدينه، 20 اسفند ماه 1400 = 11-03 2022انگشت پوتین به چشم جمهوری اسلامی در نگاه به شرقمنصور امان "نگاه به شرق"، انگُشت پوتین به چشم "نظام" اگرچه رژیم ج.ا رها شدن نیروهای خود در سوریه به حال خود را که به "پیاده نظام روسیه" نیز شُهرت یافته اند با کمی معده درد هضم کرده، اما رها شدن در وین، آنهم هنگامی که افسار خود در مُذاکرات را با اشتیاق به دست مُسکو سپرده، بی تردید آن را دُچار دل پیچه کرده است. رژیم روسیه که زیر تحریمهای کمرشکن غرب قرار گرفته، در "برجام" روزنه ای برای تخلیه و کاهش فشار پیدا کرده که هزینه اش را باید گاو شیرده همیشگی بپردازد. توسُل روسیه به این ترفند در همان حال که تاثیر تعیین کننده تحریمها و قرار گرفتن این کشور در یک موقعیت شکننده را بیان می کند، همچنین نمای دیگری از مُناسبات یکجانبه آن با رژیم ج.ا را نیز به نمایش گذاشته است. آقای خامنه ای و همدستانش که با تدارُکات فراوان، زمینه چینی و حتی تغییر آرایش سیاسی پا به مُذاکرات وین گذاشته بودند، ناگهان شاهد آن گردیده اند که روسیه سرمایه گذاری آنها را به نام خود ثبت کرده و حساب جُداگانه ای برای ریختن عوایدش گشوده است. مُضحک اینجاست که تنها سه روز پیش از آنکه مُسکو خواهان آن شود که روابط تجاری، نظامی و مالی اش با مُلاها از تحریمهای غرب مُعاف گردد و بدینوسیله میز مُذاکره را در هُتل "کوبورگ" واژگون گرداند، ج.ا برای به خطر نیانداختن مُذاکرات، با چشم گریان به قطعنامه مجمع عُمومی سازمان ملل در محکومیت تجاوُز روسیه به اوکراین رای مُمتنع داده بود. با این حال آقای پوتین نباید نگران دلگیر شدن و فاصله گیری مُشتریان حمایتش باشد. او میزان درماندگی و انزوای رژیم ولایت فقیه را بارها آزموده و هر بار مرزهای عمیق تری برای پیمودن در برابرش باز شده. پروژه پُرمنفعت نیروگاه بوشهر، موشکهای اس ۳۰۰، قطعنامه های شورای امنیت، تحریمها و ماجرای سوریه چند نمونه مُهم از رفتار غیردوستانه و نگاه از بالا به پایین روسیه است که هر یک از آنها برای تیره کردن مُناسبات بین دو کشور و یا دستکم به سردی گرایاندن آن کافی است. حاکمان ج.ا اما می دانند که حمایت سیاسی روسیه رایگان نیست و از این رو در برابر حفظ ثبات و بقای خود جفاکاری اش را تعظیم می گذارند و تن به توسری تحقیرآمیز آن هم می دهند. رژیم آقای خامنه ای نه مشروعیت داخلی دارد که به خاطر مُناسبات فاسد و ضد ملی اش با روسیه نگران از دست دادنش باشد و نه اعتبار و جایگاه بین المللی که از خدشه دار شدنش بهراسد. روسیه با تبدیل "برجام" به اهرُمی برای باجگیری، یکبار دیگر نشان داد که پایه های سیاست "نگاه به شرق" ج.ا تا چه اندازه سُست است و بر چه زمین نامُتعادلی ایستاده. ژرفای توخالی بودن "قُدرت منطقه ای" را از اینجا می توان دریافت که حاکمیت این سیاست شکست خورده را بال اصلی سیاست خارجی خود می داند و برای حسابهای اقتصادی، نظامی و بین المللی اش به این اعتبار برنامه ریزی کرده و چک می کشد. در چشم پُر انتظاری که به شرق می نگرد، انگشت آقای پوتین فرو رفته است.
|