سه شنبه، 18 مهر ماه 1391 برابر با 2012 Tuesday 09 October
دانشجويان در معرض آسيب‌های خوابگاهی
جام جم آنلاين: يكي با چهره‌اي مغموم، هنوز رنج دوري از خانواده را هضم‌نكرده، ديگري با سيگاري بر لب، حسرت انتخاب رشته اشتباهش را مي‌خورد و آن يكي هم از ترس كاركنان حراست، قليانش را در گوشه‌اي از خوابگاه مخفي كرده است؛ چه بپذيريم و چه نپذيريم، هر روز اين تصاوير رايج در بسياري از بلوك‌هاي خوابگاهي دانشگاه‌هاي سراسر كشور تكرار مي‌شود.
براساس آمارهاي رسمي وزارت علوم، بالغ بر 300 هزار دانشجو در خوابگاه‌ها ساكن هستند، اما آمارهاي غيررسمي از وجود حداقل نيم ميليون دانشجوي خوابگاهي خبر مي‌دهد.
اگر بخواهيم صريح و براساس مشاهده‌هايمان سخن‌بگوييم، در بسياري از اين خوابگاه‌ها، انواع سيگار، قليان و حتي مواد مخدر سنگين هم يافت مي‌شود كه اگر مشكلات روحي رواني دانشجويان، شكست‌هاي عشقي و افت تحصيلي برخي دانشجويان خوابگاهي را هم در نظر بگيريم، آنگاه مي‌توانيم بگوييم كه بر فعاليت بيشتر خوابگاه‌هاي دانشجويي نظارت دقيقي نمي‌شود و بسياري از دانشجويان ـ بخصوص دانشجويان سال اولي ـ تحت تاثير آسيب‌هاي گسترده فضاي خوابگاه‌ها قرار دارند.
هرچه بگندد نمكش مي‌زنند...
شايد آرزوي هر پدر و مادري باشد كه فرزندش در دانشگاه صنعتي شريف درس بخواند؛ دانشگاهي كه از آن به عنوان مادر علوم فني كشور ياد مي‌شود، اما حتي دانشجويان نخبه اين دانشگاه معتبر نيز از آسيب‌هاي خوابگاهي در امان نيستند.
چندي است خبري در سايت‌‌هاي خبري منتشر شده است كه بسياري از كارشناسان آموزشي را در بهت فرو برده است، اصل خبر هم اين بود كه مدير امور دانشجويي دانشگاه صنعتي شريف از دانشجويان خوابگاهي اين دانشگاه خواسته بود كه قليان‌هاي خود را تا پايان هفدهم مهر به دانشگاه تحويل دهند و در غير اين صورت دانشجويان خاطي بايد واحد دانشگاهي خود را تخليه كنند و از خوابگاه خارج شوند.
در واقع متن اين اطلاعيه به نحوي تنظيم شده بود كه همه دانشجويان خوابگاهي دانشگاه شريف را خطاب قرار مي‌داد و به طور ناخودآگاه، خواننده اطلاعيه را به اين نتيجه مي‌رساند كه معضل قليان در معتبرترين دانشگاه صنعتي كشور، يك معضل عمومي است.
محمود بهمن‌آبادي، معاون دانشجويي دانشگاه صنعتي شريف در همين باره به جام‌جم مي‌گويد: اين اخطار دانشگاه اصلا به اين معني نيست كه همه دانشجويان خوابگاهي ما با اين مشكل روبه‌رو هستند، البته مي‌پذيرم كه جمعيت اندكي از دانشجويان ما با اين مشكل روبه‌رويند، ولي بيشتر دانشجويان دانشگاه صنعتي شريف، دانشجويان سالمي هستند.
وي مي‌افزايد: دانشگاه صنعتي شريف حدود 4000 دانشجوي خوابگاهي دارد و شايد 10 نفر از اين دانشجويان، اقدام به كشيدن قليان مي‌كنند، حتي ما اسامي اين دانشجويان را هم مي‌دانيم، اما دوست داشتيم كه حراستي برخورد نكنيم و خود دانشجويان بيايند و قليان‌هايشان را تحويل بدهند.
بهمن‌آبادي با بيان اين‌كه خود دانشجويان از ما خواسته‌اند كه با دانشجويان خاطي برخورد كنيم، عنوان مي‌كند: ما براي جلوگيري از فراگير شدن مساله دخانيات در خوابگاه‌ها، اين برخورد را انجام مي‌دهيم و به نظر ما حتي يك دانشجوي معتاد به سيگار يا قليان در دانشگاه صنعتي شريف هم زياد است، اما نبايد از ياد ببريم كه اين مساله فقط مختص دانشگاه شريف نيست و در همه دانشگاه‌هاي كشور، شاهد گرايش برخي دانشجويان به سمت دخانيات هستيم.
اين مسئول دانشگاهي درباره دلايل مصرف دخانيات در دانشگاه صنعتي شريف نيز مي‌گويد: برخي دانشجويان دچار مشكلات روحي، رواني، اجتماعي و خانوادگي هستند كه معمولا اين مشكلات به خوابگاه‌ها هم منتقل مي‌شود، همچنين اغلب اين‌گونه مشكلات نيز معضلات كلي جامعه است كه از بيرون دانشگاه به محيط خوابگاه‌ها منتقل مي‌شود.
برون‌سپاري خوابگاه‌ها به دانشجويان آسيب مي‌زند
از ابتداي برنامه پنجم توسعه تا به امروز، طرح برون‌سپاري خوابگاه‌هاي دانشگاهي در بسياري از دانشگاه‌هاي كشور شدت گرفته است. برون‌سپاري خوابگاه‌ها به اين معني است كه دانشگاه طي قراردادي چندساله، مسئوليت اداره خوابگاه‌ها را به بخش خصوصي واگذار مي‌كند تا هم دانشگاه درگير فعاليت اجرايي گسترده نشود و هم با اشتغالزايي، بخش خصوصي نيز تقويت شود.
اما محمدعلي زلفي‌گل، رييس دانشگاه بوعلي‌سيناي همدان ضمن انتقاد از طرح برون‌سپاري خوابگاه‌ها به جام‌جم مي‌گويد: طرح برون‌سپاري خوابگاه‌ها، طرح خوبي نبوده و حداقل مي‌توانم بگويم در شرايط فعلي اين تصميم درست نبوده است، زيرا به گمان من اين طرح موجب ضربه‌هاي فرهنگي و اجتماعي به دانشجويان ساكن خوابگاه‌ها شده است.
وي اضافه مي‌كند: خصوصي‌سازي خوابگاه‌هاي دانشگاهي بدون نظارت صحيح، به دانشجويان ضربه مي‌زند، زيرا از يك طرف بحث سود بيشتر و منافع بخش خصوصي به وسط مي‌آيد و از طرف ديگر هم با خصوصي‌سازي فعلي، قادر نيستيم كه فعاليت‌هاي فرهنگي را براي كاهش آسيب‌هاي خوابگاهي انجام دهيم.
راهكارهاي وزارت علوم
مسئول اداره خوابگاه‌هاي دانشجويي كشور، وزارت علوم است و طبيعي است كه كارشناسان آموزش عالي و رسانه‌ها، هرگونه آسيب‌هاي اجتماعي در خوابگاه‌ها را از چشم اين وزارتخانه ببينند.
غلامرضا خواجه‌سروي، معاون فرهنگي وزارت علوم در‌اين‌باره به جام‌جم مي‌گويد: ما در جريان آسيب‌هاي اجتماعي خوابگاه‌ها هستيم و در نظر داريم كه در سال تحصيلي جديد، براي كاهش اين‌گونه آسيب‌ها، برنامه‌هاي تقويت فرهنگي در خوابگاه‌ها را با تاكيد بيشتري انجام دهيم.
وي با اشاره به راهكارهاي وزارت علوم براي پايين آوردن خطرات اجتماعي خوابگاه‌ها، اظهار مي‌كند: هم‌اكنون درحال انجام طرح نيازسنجي از دانشجويان هستيم تا به علايق دانشجويان براي گذراندن اوقات فراغتشان در خوابگاه‌ها، اشراف بيشتري پيدا كنيم؛ همچنين راهكار دومي هم كه در اين زمينه درحال اجراست، طرح آموزش مسوولان خوابگاه‌ها و به‌روز كردن اطلاعات اين مسوولان از آسيب‌هاي اجتماعي رايج در محيط‌هاي خوابگاهي است.
اين مقام مسوول در وزارت علوم اضافه مي‌كند: راهكار سوم وزارت علوم براي كاهش آسيب‌هاي خوابگاهي، استفاده از ظرفيت‌هاي فرهنگي خود دانشجويان است تا به شكل روان‌تري، كارهاي فرهنگي در خوابگاه‌ها انجام شود.
خواجه‌سروي تاكيد مي‌كند: در سال تحصيلي جديد نيز از مسوولان همه دانشگاه‌ها خواسته‌ايم تا با حضور در خوابگاه‌ها، مشكلات دانشجويان خوابگاهي را بشنوند و براي حل مشكلات اين گروه از دانشجويان و كاهش آسيب‌هاي اجتماعي در خوابگاه‌ها، با خود دانشجويان مشورت و برنامه‌ريزي كنند.
ارتباط خانواده و دانشگاه، آسيب خوابگاه‌ها را مي‌كاهد
بسياري از والدين گمان مي‌كنند كه با ورود فرزندشان به دانشگاه ديگر هيچ آسيب اجتماعي، دختر يا پسر دانشجويشان را تهديد نمي‌كند و به همين علت هم هست كه شايد خيلي از خانواده‌ها، حتي براي يك بار هم محيط خوابگاهي فرزندشان را از نزديك نديده باشند.
رييس دانشگاه بوعلي‌سيناي همدان تاكيد مي‌كند: دو ترم اول دانشگاه، زمان بسيار حساسي براي دانشجويان خوابگاهي است و احتمال دارد كه در صورت سهل‌انگاري مديران خوابگاه‌ها، دانشجويان در محيط‌هاي خوابگاهي با برخي بزه‌ها آشنا شوند و درواقع همنشين بد روي آنها تاثير منفي بگذارد، اما در اين شرايط خانواده‌ها مي‌توانند نقش بسيار مثبتي داشته باشند.
وي عنوان مي‌كند: بايد ارتباط خانواده و دانشگاه‌ها، بسيار‌بيشتر از سطح فعلي باشد، اما در صورت نبود تعامل گسترده خانواده و دانشگاه و همچنين مديريت غلط خوابگاه‌ها احتمال‌دارد كه ماهيت يك دانشجوي ترم اولي، حتي پس از گذشت سه ماه دگرگون شود.
به هر حال، جداي از مشكلات دانشجويان ساكن خوابگاه‌ها، بسياري از دانشجويان ساكن شهرهاي بزرگ نيز در پانسيون‌هاي دانشجويي زندگي مي‌كنند كه حتي مسوولان از تعداد دقيق اين پانسيون‌ها هم خبر ندارند؛ چه برسد به اين‌كه بخواهند بر فعاليت اين پانسيون‌هاي خصوصي نظارتي داشته باشند.
براين اساس توصيه مي‌شود مسئولان دانشگاهي كشور با نظارت درست و نه قهري و همچنين استفاده از قالب‌هاي فرهنگي، از آسيب‌هايي كه در خوابگاه‌هاي دانشجويي كشور وجود دارد، بكاهند.
