شاهد انتخابات مهندسى شده در روسيه بوديم

•ماندگارى پوتين به خاطر آزاد نبودن فعاليت احزاب مستقل است•
روزنامه ابرار: ولاديمير پوتين بنا بر اعلام رسمى نتايج انتخابات رياست جمهورى روسيه توانست با كسب حدود ۶۳ درصد از آراء براى بار سوم و پس از يك وقفه چهارساله به كاخ كرملين راه پيدا كند؛ اين در حالى است كه بنا به اعلام مخالفان در اين انتخابات تخلفات سريالى رخ داده است. در همين راستا مهدى مطهرنيا گفت: پوتين با ميدان دادن به دسته اى از وزرا قدرتمند و نظاميانى كه دولت را در زمان يلتسين در دست داشتند، دوباره توانست قدرت و آمريت از دست رفته شوروى را تا حدودى به رخ بكشد، اما با توجه به زمينه هاى بين المللى و گذار داخلى كه وجود دارد نمى تواند دوام چندانى داشته باشد؛ اگرچه مى تواند در آينده نزديك و ميان مدت خود را نشان دهد. اين كارشناس مسائل سياست خارجى با اشاره به شرايط برگزارى انتخابات در روسيه خاطرنشان كرد: آنچه كه در روسيه امروز مى گذرد نشان دهنده سيگنال هاى قابل توجهى از دوران گذار روسيه شوروى به روسيه آينده است. اما پيروزى پوتين نسبت به گذشته داراى تفاوت هايى است؛ چرا كه بازتعريف مناسبات سنتى ميان دولت و جامعه در حال شكل گيرى در روسيه جديد است و مى تواند روسيه را در معرض تحولات تازه اى قرار دهد. اين استاد دانشگاه تصريح كرد: اگر جامعه روسيه در زمان تزاريسم متكى بر تزار بوده است و در زمان اتحاد جماهير شوروى سوسياليستى اين دولت استالينيستى و حزب كمونسيت بوده است كه به عنوان نماد دولت در جامعه روسيه نفوذ داشته، امروز با پوتينيسمى روبرو است كه تلاش مى كند نهاد دولت را به عنوان حركت اساسى قدرت مورد توجه قرار دهد و با ساختارسازى از طريق عناصر ك.گ.ب و باقى مانده از دوستان خود در اين سازمان زمينه ساز استمرار قدرت دولتى در روسيه باشد. وى ادامه داد: پوتينيسم بر حضور پر رنگ قدرت تاكيد دارد كه سعى مى كند با نوعى پوپوليسم ناشى از دوران گذار بر نگرانى هاى عمومى تكيه كند و با تكيه كردن بر اين ناآرامى هاى عمومى ناشى از فروپاشى اتحاد شوروى و هرج و مرج و آنارشى دوران زمامدارى بوريس يلتسين تمام تلاش خود را معطوف به اين نكته كند تا بتواند تا حدود زيادى راى مردم را به دست آورد و بر احساسات و عواطف مردم كه خواهان بازگشت به قدرت شوروى در زمان جنگ سرد هستند سوار شود. مطهرنيا با بيان اينكه شعارهاى انتخاباتى پوتين عموما به احياى قدرت روسيه توجه دارد گفت: پوتين به توزيع عادلانه درآمدها با رويكرد پوپوليستى، تقويت حكومت مردم و قانون و تقويت سرويس دهى دولت به جامعه مد نظر پوتينيسم است؛ بنابراين اين تلاش ها همه در پى ايجاد فضاى دولتمدار و اقتدارگرا است كه پوتينيسم دنبال مى كند. اين كارشناس مسائل سياست خارجى اظهار كرد: بايد بدانيم كه اين بار آمدن پوتين مانند گذشته نيست و با وجود اين كه دوران رياست جمهورى در زمان مدودوف شش ساله شد، اما اين شش سال سال هاى پرفراز و نشيبى براى پوتين خواهد بود تا بتواند خود را اثبات كند. اگرچه اين دوران گذرا آغاز شده و جامعه مدنى در روسيه نسبت به گذشته خود در شوروى فربه تر شده است، اما از آنجا كه هنوز اين جامعه داراى توانايى سازمان دهى اجتماعى واقعى و احزاب سياسى متكى بر ابزار اجتماعى نيست با اين وجود اين عبور را انجام مى دهد. اگر پوتين هنوز مى تواند ماندگار شود به واسطه اين است كه روسيه جديد هنوز در دوران طفوليت است تا زمانى كه احزاب سياسى مستقل و نهادهاى مدنى بتوانند آزادانه در روسيه فعاليت كنند بايد هنوز گام هاى بلندى بر داشته شود. وى افزود: به هرحال انتخابات لايه اى است كه به هر تقدير از منظر آرايش سياسى مى تواند نشان دهنده نوعى دموكراسى باشد، اما انتخابات زمانى دموكراتيك است كه در واقع شاخصه هاى تعريف شده دموكراسى مانند رقابتى بودن، سالم بودن، خارج از نظارت هاى شديد دولتى انجام گرفتن و بسته نبودن شرايط انتخاب كنندگان و انتخاب شوندگان را به همراه داشته باشد. وى افزود: بايد سلامت انتخابات در مسير ايجاد فضاى مناسب براى مشاركت صداهاى متنوع و متكثر موجود در ارتباط با انتخابات مى تواند تا حدود زيادى نشان دهنده ايجاد دموكراسى عميق باشد. تا حدودى مى توان گفت انتخابات در روسيه از منظر آرايش شكلى اين نكته را بروز دهد. حضور پوتين و در كنار آن گنادى زيوگانف ميراث دار حزب كمونيستى زمان اتحاد شوروى و همچنين ولاديمير ژيرينفسكى بنيانگذار و رهبر حزب ليبرال ـ دموكرات روسيه در انتخابات و ميخائيل پروخروف سومين مرد ثروتمند روسيه با ۴۶ سال سن كه در برابر ۴۷ سال پوتين قرار مى گيرد و سرگئى ميرونوف رهبر حزب فقط روسيه كه يكى از وفادارترين متحدان پوتين هم بوده است، تا حدودى نشان مى دهد حضور اين چهار كانديداها در برابر پوتين از منظر آرايش شكلى مى تواند نوعى رقابت انتخاباتى را نشان دهد. مطهرنيا اضافه كرد: اما زمانى كه به عمق انتخابات و ابزارهاى قدرتى كه پوتين در اختيار دارد، رجوع مى كنيم، مى بينيم در آرايش پيش روى محتوايى به نوعى مهندسى صورت گرفته است و انتخابات مهندسى شده اى را در روسيه شاهد هستيم كه تا حدودى روسيه از اين موضوع در رنج است و مردم روسيه توقع بيشترى از روسيه به جا مانده از جماهير شوروى و پس از استبداد حزبى حاكم بر جامعه قبلى روسيه دارند و آزادى هاى بيشترى را طلب مى كنند. اين استاد دانشگاه گفت: وجود رويكرد پوتينيسم و رئاليسم روسى تا حدودى مانع جدى در برابر اين رويكرد است.