۸۰ درصد بازنشستگان تامين اجتماعي زير خط فقرند

ملت آنلاین: بازنشستگان تامين اجتماعي از سال 88 منتظرند كه قانون همانند‌سازي حقوقشان اجرا شود اما علي اكبر خبازها رئيس كانون عالي بازنشستگان و مستمري بگيران تامين اجتماعي مي‌گويد كه اول آذرماه، رئيس‌جمهور به وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي دستور داد تا نظر كانون بازنشستگان را در اين رابطه تامين كند، بنابراين بازنشستگان تامين اجتماعي اين توقع را دارند كه وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي هرچه سريع‌تر دستور رئيس‌جمهور را اجرايي كند.

رئيس كانون عالي بازنشستگان و مستمري بگيران تامين اجتماعي:

براي همين چهار مرتبه به رئيس‌جمهور نامه نوشتيم اما اين قانون به‌طور كامل اجرايي نشده و بازنشستگان همچنان در انتظار سهم همسان‌سازي حقوق خود هستند.قرار بود قانون همسان‌سازي حقوق بازنشستگان سال 88 اجرا شود. اما هنوز بازنشستگان منتظر اين موضوع هستند و هيچ اتفاقي نيفتاده است. مشكل كار كجاست؟

بله، هر روز بر ميزان حقوق و مزاياي بازنشستگان لشكري و كشوري افزوده مي‌شود اما بازنشستگان تامين اجتماعي از اين موارد بهره مند نيستند. براي همسان‌سازي حقوق بازنشستگان مطابق قانون بودجه سال 88 قرار بود دو هزار و 500 ميليارد تومان در قالب سهام به آنان ارايه شود درصورتيكه اين اتفاق رخ نداده است.

اول آذرماه، رئيس‌جمهور به وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي دستور داد تا نظر كانون بازنشستگان را در اين رابطه تامين كند، بنابراين بازنشستگان تامين اجتماعي اين توقع را دارند كه وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي هرچه سريع‌تر دستور رئيس‌جمهور را اجرايي كند. براي همين چهار مرتبه به رئيس‌جمهور نامه نوشتيم اما اين قانون به‌طور كامل اجرايي نشده و بازنشستگان همچنان در انتظار سهم همسان‌سازي حقوق خود هستند.

هم‌اكنون اين قشر از افراد جامعه داراي مشكلات زيادي هستند كه با توجه به حقوق و مستمري كم آنان نمي‌توانند از عهده آنها برآيند به همين دليل بازنشستگان تامين اجتماعي همچنان در انتظار همسان‌سازي حقوق خود بسر مي‌برند. به نظرم مجلس همسان‌سازي‌ مستمري بازنشستگان را فراموش كرده است و كميته پيگيري همسان‌سازي حقوق بازنشستگان تامين اجتماعي در مجلس به دست فراموشي سپرده شده است.

انتظار داشتيم هيئت رئيسه مجلس به وعده خود در تشكيل كميته پيگيري همسان‌سازي‌ حقوق بازنشستگان تامين اجتماعي عمل كند اما تاكنون با وجود پيگيري‌هاي مكرر پاسخي دريافت نكرده‌ايم. بايد به اين موضوع رسيدگي شود چون صاحبان اصلي سازمان تامين اجتماعي بازنشستگان هستند لذا انتظار مي‌رفت معاونان رفاه و وزير كار، تعاون و رفاه اجتماعي نيز در اين مراسم حضور داشته باشند.

حداقل و حداكثر حقوق بازنشستگان چقدر است؟

حداقل حقوق 80 درصد بازنشستگان 353 هزار تومان است و بايد اذعان داشت تمامي اين بازنشستگان زير خط فقر محسوب مي‌شوند. سازمان تامين اجتماعي بيش از يك ميليون و 400 هزار بازنشسته دارد كه اغلب اين قشر حداقل بگير بوده و با مشكلات عديده مالي مواجه هستند.

حداكثر حقوق بازنشستگان تامين اجتماعي را يك ميليون و 700 هزار تومان است كه تنها درصد محدودي از بازنشستگان حداكثر حقوق را دريافت مي‌كنند و اغلب بازنشستگان تامين اجتماعي حداقل بگير هستند. در جامعه امروز و با توجه به نرخ تورم كساني كه دريافتي كمتر از 800 هزار تومان دارند جزو جمعيت زير خط فقر محسوب مي‌شوند. انتظار مي‌رود دولت و مسئولان سازمان تامين اجتماعي عنايت بيش‌تري نسبت به بازنشستگان تامين اجتماعي به‌ويژه حداقل بگيرها داشته باشند.

باوجود تورم بالا امسال حقوق بازنشستگان چقدر افزايش يافت؟

حكايت سال گذشته از هنگامي آغاز شد كه دولت لايحه بودجه سال1389 را براي بررسي به مجلس سپرد. در اين لايحه از سوي دولت پيش‌بيني شده بود كه افزايش مستمري 6 درصدي براي تمامي بازنشستگان صندوق بازنشستگي كشوري و صندوق تامين اجتماعي در نظر گرفته شود. پس از تصويب اين قانون، مسئولان صندوق تامين اجتماعي اعلام كردند كه از قوانين مصوب دولت نمي‌توانند سرپيچي كنند

و ناچارند همان 6 درصد تعيين‌شده از سوي دولت را براي افزايش مستمري بازنشستگان در نظر بگيرند. اعتراض بازنشستگان راه‌بجايي نبرد و آنها نتوانستند حتي با پيگيري‌اي كه از طريق نمايندگان مجلس انجام دادند، تغييري در تصميم دولت ايجاد كنند، ‌اما آنان همچنان اين تصميم دولت را خلاف قوانين دانستند و به آن معترض بودند.

تجربه سال گذشته باعث شد تا امسال بازنشستگان صندوق تامين اجتماعي پيگيري‌هايشان را زودتر شروع كنند و مراقب باشند تا دولت در لايحه بودجه خوابي برايشان نديده باشد. آنها اين‌بار اعلام كردند كه چنانچه ميزان افزايش حقوقشان كمتر از نرخ رسمي تورم كشور كه بانك مركزي آن را5/13درصد اعلام كرده باشد، كار را به ديوان عدالت اداري مي‌سپارند.

پس صحت دارد بازنشستگان تامين اجتماعي اعلام كردند كه چنانچه ميزان افزايش حقوقشان امسال كمتر از نرخ رسمي تورم در كشور باشد، به ديوان عدالت اداري شكايت مي‌كنند؟

آنها خواستار افزايش حقوق بازنشستگان صندوق تامين اجتماعي براساس ماده 96 قانون اين صندوق هستند كه با در نظر گرفتن نرخ رسمي تورم كشور است. ماده 96 قانون تامين اجتماعي، اين صندوق را مكلف كرده تا در طول هر سال حداقل يك‌بار ميزان مستمري بازنشستگان و مستمري‌بگيران عضو اين صندوق را حداقل به ميزان نرخ تورم رسمي كشور افزايش دهد. صندوق تامين اجتماعي نيز مطابق همين ماده قانوني همه‌ساله ميزان افزايش مستمري‌ها را تعيين مي‌كرد، اما از سال گذشته ورق برگشت و ميزان افزايش مستمري مطابق ماده 96 نبود.

هرسال عيدي بازنشستگان در بهمن ماه داده مي‌شد اما چرا امسال قرار است يك ماه به تعويق بيفتد؟

با انجام مكاتبات با وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي براي افزايش ميزان عيدي بازنشستگان پيشنهاد داده‌ايم عيدي بازنشستگان و مستمري بگيران تامين اجتماعي معادل دو ماه حقوقشان محاسبه شود. با مكاتباتي كه با وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي انجام شده است پيشنهاد داده‌ايم كه حقوق بازنشستگان و مستمري بگيران تامين اجتماعي همانند عيدي كارگران شاغل يعني معادل دو ماه حقوق براي آنان محاسبه شود.

تا اين لحظه پاسخي براي اين نامه از سوي وزارت رفاه به ما اعلام نشده است و با توجه به مشكلاتي كه بازنشستگان با آن روبه‌رو هستند همچنان در انتظار موافقت وزير با پيشنهاد افزايش ميزان عيدي اين افراد هستيم. سال گذشته نيز از وزير رفاه درخواست افزايش ميزان عيدي بازنشستگان را داشتيم كه مورد موافقت قرار نگرفت.

اميدوارم براي رفع مشكلات و نيازهاي اوليه بازنشستگان و خانواده‌هاي آنان امسال افزايش عيدي اين افراد مورد موافقت قرار گيرد. اما در پاسخ شما بايد بگويم كه هر ساله در بهمن ماه معادل دو ماه حقوق به بازنشستگان پرداخت مي‌شد اما امسال با توجه به تغيير مديريت در سازمان تامين اجتماعي در بهمن يك ماه حقوق به اين افراد ارايه شد به همين دليل به احتمال زياد عيدي بازنشستگان همزمان با حقوق اسفند ماه آنان پرداخت مي‌شود.

قرار بود كه با فوت مستمري‌بگير، حقوق پرداختي به بازماندگان كامل باشد. آيا اين قانون الان اجرا مي‌شود؟

در گذشته با فوت بيمه گذار سهم همسر 50 درصد و 50 درصد باقيمانده نيز در صورت داشتن فرزند به تعداد فرزندان آنها تعلق مي‌گرفت. اما اين پايان ماجرا نبود چرا كه اگر بازنشسته مستمري‌بگير هنگام فوت فرزندي نداشت يا فرزندان وي تحت تكفل وي نبودند به اين ترتيب 50 درصد مستمري، خود به خود حذف و همسر متوفي تنها 50 درصد مستمري را دريافت مي‌كرد.

اين موضوع موجب نارضايتي و گلايه بازنشستگان مستمري‌بگير و به‌ويژه همسران آنها شده بود، زيرا معتقد بودند با اين شيوه نصف شدن مستمري براي گذران زندگي و تامين مخارج و هزينه‌ها با مشكلات جدي مواجه خواهند شد. آنچه موجب نارضايتي بيش‌تر بازماندگان بازنشستگان متوفي تامين اجتماعي شده بود، اين بود كه اين وضع درباره ساير گروه‌هاي بازنشستگي از جمله بازنشستگان كشوري و لشكري مصداق پيدا نمي‌كرد و مستمري بازماندگان اين گروه‌ها پس از فوت بيمه شده به صورت كامل پرداخت مي‌شد.

وجود اين نقص در قانون تامين اجتماعي آنچنان براي خانواده‌هاي مستمري‌بگير تامين اجتماعي دغدغه شده بود كه بسياري از مردان مستمري‌بگير حتي هنگامي كه در قيد حيات بودند نيز از بابت اين‌كه پس از مرگشان مستمري پرداختي به همسرشان نصف خواهد شد و اين وضع بازماندگان را در تنگناي مالي قرار خواهد داد، ابراز نگراني مي‌كردند.

نگراني‌ها و دغدغه‌هاي بازنشستگان و همسران آنها از بابت نصف شدن مستمري پرداختي به آنها و نگراني‌هايي كه از بابت تامين معاش بازماندگان در اين زمينه وجود داشت، موجب شد مسئولان سازمان تامين اجتماعي در تيرماه امسال ماده 83 قانون تامين اجتماعي را مورد بازنگري قرار دهند. به اين ترتيب با اصلاح ماده 83 قانون تامين اجتماعي مبني بر پرداخت تنها‌ 50‌ درصد مستمري ‌استحقاقي‌ به همسران مردان متوفي تحت‌پوشش اين سازمان كه فرزند تحت تكفلي ندارند، اين دسته از زنان حقوق كامل و به عبارتي صددرصد حقوق همسران خود را دريافت مي‌كنند.

بي‌ترديد تصميم اخير در جهت اصلاح ماده 83 قانون تامين اجتماعي مبني بر پرداخت صددرصد مستمري به بازماندگان متوفي تامين اجتماعي بدون در نظر گرفتن تعداد نفرات بازمانده يا سهم هر يك از آنها، اقدام مهمي است كه مي‌تواند قشر بازنشسته و به‌ويژه خانواده‌هاي آنها را به حمايت هر چه بيش‌تر سازمان‌هاي بيمه‌گر تامين اجتماعي و كاستن از دغدغه‌هاي اين قشر اميدوار كند.

برخي از بازنشستگان كه مثلا تحت پوشش يك بيمه تكميلي ديگري هستند از اين‌كه به اجبار پولي از آنها كم مي‌شود و بايد بيمه تكميلي شوند گلايه دارند. چرا شما اين بيمه را اجباري كرديد؟

ما ابتدا اعلام كرديم كه 25 آذرماه آخرين مهلت انصراف بازنشستگان از بيمه تكميلي است اما بعدا دو ماه ديگر تمديد كرديم تا هر كس كه بخواهد انصراف دهد. پس از اعلام انصراف، مبلغي كه طي اين سه ماه از حقوق بازنشستگان كسر شده به آنها پرداخت خواهد شد. براي استفاده از خدمات بيمه تكميلي از حقوق تمامي يك ميليون و 500 هزار بازنشسته ماهيانه 6 هزار و 700 تومان كسر مي‌شود.

بنابراين بازنشستگان در هنگام مراجعه به بيمارستانهاي دولتي طرف قرارداد نيازي نيست كه هزينه‌اي پرداخت كنند اما در مراجعه به بيمارستاني خصوصي هر مبلغي كه پرداخت مي‌كنند بيمه دي بخشي از آن هزينه‌ها را تقبل مي‌كند.

اين بيمه تنها براي بازنشستگان است يا فرزندان آنها هم مي‌توانند بيمه شوند؟

بازنشسته تامين اجتماعي بايد به يكي از كانون‌ها مراجعه كند و درخواست كند.

شما يكي از مخالفان قانوني هستيد كه افرادي كه كمتر از 10 سال حق بيمه پرداخت كرده‌اند، با پرداخت مابه‌التفاوت حق بيمه اعم از حق كارگر و كارفرما تا 10 سال، به نرخ سال جاري از امتياز بازنشستگي برخوردار مي شوند. چرا؟

بازنشسته شدن با چنين شرايطي نه به نفع مردم و نه به نفع سازمان تامين اجتماعي است. اين قانون بر مبناي بيمه‌پردازي است يعني فرد بر اساس مقدار حق بيمه‌اي كه پرداخته است مستمري مي‌گيرد و بر اين اساس افرادي كه كمتر از 10 سال حق بيمه پرداخته‌اند مستمري حدود 110 تا 115 هزار تومان مي‌گيرند كه به هيچ‌وجه براي گذران زندگي كافي نيست!پرداخت 10 سال حق بيمه شرط زماني ندارد و لزوما پرداخت حق بيمه نبايد قبل از سال‌هاي بازنشستگي باشد.

در نتيجه بازنشستگان تامين اجتماعي، نمي‌توانند پس از بازنشستگي در شغل‌هاي ديگر مشغول به كار شوند و اگر چنين اقدامي كنند و بازرسي سازمان تامين اجتماعي از آن باخبر شود، مستمري بازنشستگي آنها قطع خواهد شد. البته ممكن است كساني براي استفاده از مزاياي بازنشستگي، با استفاده از اين آيين‌نامه بازنشسته شوند و سپس به شكل غيرقانوني فرصت‌هاي شغلي ديگر را براي درآمد بيش‌تر اشغال كنند.