یکشنبه، 4 آبان ماه 1404 = 26-10 2025
چرا صندلی سینماها قرمز است؟ علمی که پشت یک انتخاب ساده پنهان شده
رنگ قرمز صندلی‌های سینما؛ سنتی دیرینه یا ترفندی هوشمندانه برای تمرکز مخاطب روی فیلم؟ راز صندلی‌های مخملی و قرمز سینماها چیست؟
احتمالاً تاکنون در سینماها یا سالن‌های تئاتر به این موضوع دقت کرده‌اید که صندلی‌ها تقریباً همیشه قرمزرنگ هستند. حتی اگر در جست‌وجوگرهایی مثل گوگل یا بینگ هم عبارت «سینما» را جست‌وجو کنید، با انبوهی از تصاویر سینماها با صندلی‌های قرمز مواجه می‌شوید. به نظر می‌رسد که نوعی توافق نانوشته در دنیا وجود دارد که صندلی‌های سینما باید قرمز باشند.
اکنون شاید برایتان سؤال پیش بیاید که چرا قرمز؟ چرا آبی یا سبز نمی‌تواند انتخاب مناسبی برای صندلی سینما باشد؟ پاسخ این سؤال ساده، داستانی شگفت‌انگیز است که از تالارهای باشکوه اپرای قرن نوزدهم آغاز می‌شود، از فیزیولوژی چشم انسان می‌گذرد و در سالن‌های مدرن امروز ادامه پیدا می‌کند.
در قرن نوزدهم، سالن‌های اپرا و تئاتر اروپا نماد تجمل، هنر و طبقه‌ی اشراف بودند. دیوارها با تزئینات طلایی و مخمل قرمز پوشانده می‌شدند، لوسترها درخشان و نورها گرم و زنده بودند. قرمز در آن دوران، رنگ قدرت، شکوه و سلطنت بود. وقتی پرده‌ی اپرا بالا می‌رفت، صندلی‌های مخملی قرمز زیر نور شمع‌ها، نمایی سلطنتی را به تصویر می‌کشیدند.
سینما در ابتدای قرن بیستم از دل همین فضا متولد شد. سالن‌های نمایش فیلم، در واقع نسخه‌ی مدرن‌شده‌ی تئاترها و اپراها بودند؛ بنابراین، معماری، طراحی و حتی رنگ صندلی‌ها را از آن‌ها به ارث بردند و از آن زمان، قرمز، امضای سالن‌های نمایشی شد؛ ترکیبی از سنت و زیبایی که حسی صمیمی و تجملاتی را القا می‌کرد.
علمی که پشت یک انتخاب ساده پنهان شده است
برای اینکه دلایل دیگر استفاده از رنگ قرمز در صندلی‌های سینما را کشف کنیم، باید به علم برگردیم. در شبکیه‌ی چشم انسان، دو نوع سلول اصلی وجود دارد: سلول‌های مخروطی که در روشنایی روز فعال‌اند و مسئول دیدن رنگ‌ها هستند؛ و سلول‌های استوانه‌ای که در تاریکی کار می‌کنند، اما رنگ‌ها را تشخیص نمی‌دهند.
رنگ قرمز نسبت‌به رنگ‌های دیگر در تاریکی بیشتر رنگ می‌بازد و توجه ببیننده را جلب نمی‌کند
وقتی در محیط روشن هستیم، سلول‌های مخروطی دنیایی رنگارنگ به ما نشان می‌دهند، اما به‌محض تاریک شدن فضا، استوانه‌ای‌ها وارد عمل می‌شوند تا بتوانیم در نورِ کم ببینیم؛ هرچند سیاه و سفید. در این جابه‌جایی، پدیده‌ای جالب به‌نام اثر پورکینیه (Purkinje Effect) رخ می‌دهد: در تاریکی، چشم انسان به رنگ‌های آبی و سبز حساس‌تر می‌شود و قرمز را تقریباً نادیده می‌گیرد. به زبان ساده‌تر، وقتی نور کم می‌شود، رنگ‌های گرم زودتر از بین می‌روند.
اثر پورکینیه: لحظه‌ای که قرمز در تاریکی محو می‌شود
فرض کنید در یک باغ نشسته‌اید. گل شمعدانی قرمزی در کنار برگ‌های سبز می‌درخشد. در روشنایی روز، گل قرمز واضح‌ترین بخش منظره است؛ اما وقتی غروب می‌شود و نور کاهش می‌یابد، رنگ قرمز رفته‌رفته تیره‌تر و تقریباً در تاریکی ناپدید می‌شود، در‌حالی‌که برگ‌های سبز بیشتر دیده می‌شوند.
همین اتفاق در سینما رخ می‌دهد. پیش از شروع فیلم، چراغ‌ها خاموش می‌شوند و چشم شما باید در حالت شب، رنگ‌ها را ببیند. در این حالت، سلول‌های استوانه‌ای کنترل دید را در دست می‌گیرند و رنگ قرمز را نادیده می‌گیرند. در نتیجه‌ی این اتفاق، صندلی‌های قرمز در چند ثانیه در تاریکی ناپدید می‌شوند و در گوشه‌ی دید شما چیزی باقی نمی‌ماند که حواستان را پرت کند؛ بنابراین تمام تمرکزتان را به سمت پرده‌ی سینما معطوف می‌کنید.
در طراحی سالن‌های سینما، انتخاب رنگ قرمز برای صندلی‌ها بخشی از مهندسی تجربه‌ی تماشا است. قرمز، از نگاه طراحان داخلی و کارشناسان نور، رنگی است که با شرایط فیزیکی سالن هماهنگ‌تر از هر گزینه‌ی دیگری عمل می‌کند.
انتخاب رنگ قرمز برای صندلی‌های سینما صرفاً تصمیمی زیبایی‌شناسانه نیست
قرمز دو ویژگی کلیدی دارد. اول اینکه چشم انسان در نورِ کم نسبت‌به طیف قرمز حساسیت کمتری دارد. به همین دلیل، وقتی چراغ‌ها خاموش می‌شوند، صندلی‌های قرمز تقریباً در تاریکی ناپدید می‌شوند و تمرکز بیننده بی‌واسطه بر پرده‌ی نمایش باقی می‌ماند و دوم، در نور نیمه‌روشن پیش از آغاز فیلم، قرمز به فضا گرما و صمیمیت می‌بخشد. همین حس باعث می‌شود سالن حتی با وجود ابعاد بزرگ، آرام و آشنا به نظر برسد.
به گزارش زومیت، ترکیب پارچه‌ی مخمل و رنگ قرمز هم بیشتر به این دلیل است که پارچه‌ی مخمل قرمز علاوه‌بر اینکه لکه و ساییدگی را کمتر نشان می‌دهد، نورهای مزاحم را هم جذب می‌کند و در نتیجه ظاهر سالن در گذر زمان مرتب‌تر به نظر می‌رسد، از طرف دیگر پارچه‌ی مخمل باعث می‌شود با جابه‌جا شدن تماشاگران، صدایی در سالن ایجاد نشود.
English SummaryThe prevalence of red velvet seats in cinemas is more than just tradition; it's a strategic design choice influenced by historical, aesthetic, and scientific factors. Originating from the opulent 19th-century opera houses, red symbolized power and elegance, and as cinema evolved from these venues, it inherited this signature color.
From a scientific perspective, the Purkinje effect explains why red is ideal in dim lighting—our eyes become less sensitive to red hues in darkness, allowing them to almost disappear, which minimizes distractions and keeps the viewer’s focus on the screen. Additionally, red fabric tends to hide stains and wear, while absorbing stray light, enhancing the overall appearance and acoustics of the theater. Thus, red seats enhance not only the visual experience but also the ambiance of the cinema.
