محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه پیشین جمهوری اسلامی، در گفتوگو با روزنامه «النهار» لبنان به سران نظام هشدار داد که راهحل خروج از بحران کنونی، مذاکره مستقیم و واقعی با آمریکاست.
او با هشدار نسبت به از دست رفتن فرصتها، گفت: زمان الزاما به نفع ما نیست؛ ممکن است ماههای آینده برای مذاکره مناسبتر از امروز نباشند.
ظریف همچنین با انتقاد از عملکرد دولت رئیسی در دوره آغاز به کار بایدن، عنوان کرد که شرایط برای بازگشت آمریکا به برجام در ابتدای دولت قبلی آماده بود، اما تصور غلط درباره سودمندی مذاکره فرسایشی موجب از بین رفتن فرصت طلایی شد.
این در حالیست که وزارت خارجه جمهوری اسلامی در واکنش به اظهارات روز گذشته رئیس جمهور آمریکا در پارلمان اسرائیل، پیشنهاد او برای مذاکرات را رد کرد و گفت: آمریکا بهعنوان بزرگترین مولد تروریسم در جهان و حامی رژیم تروریستی اسرائیل هیچ صلاحیت اخلاقی برای اتهامزنی به دیگران ندارد.
این منبع حکومتی افزود: سیاستهای مداخلهجویانه آمریکا در منطقه، حمایت از اشغالگری و جنایات رژیم اسرائیل، به همراه فروش نامحدود تسلیحات به منطقه، آمریکا را تبدیل به بزرگترین عامل بیثباتی و ناامنی در منطقه کرده است.
در همین حال بررسی مواضع رسانههای داخلی نشان میدهد که حتی در درون ساختار حکومت نیز پذیرش این واقعیت آغاز شده که دکترین سیاست خارجی خامنه ای مبتنی بر جنگافروزی و صدور تروریسم و نیروهای نیابتی بازدارندگی ایجاد نکرده، بلکه هژمونی نظام را در معرض خطر جدی قرار داده است.
روزنامه "ستاره صبح" در مطلبی با عنوان «خاورمیانه جدید علیه ایران» نوشته: مناقشه ۷۷ساله میان اعراب و اسراییل مناقشه عبری-عربی-غربی بود و ورود ایران پس از خروج کشورهای عربی از این مناقشه اشتباه و پرهزینه بوده است. بنابراین وقت آن رسیده که ایران ادامه مناقشه یا صلح را به جریان عبری-عربی بسپارد.
این گفته ها از درون ساختار رسانهای حکومت، بهمعنای به چالش کشیدن یکی از ارکان اصلی سیاست خامنه ای در منطقه خاورمیانه است؛ یعنی تداوم مناقشه بهعنوان ابزار مشروعیت ایدئولوژیک. هنگامی که یک روزنامه داخلی سخن از سپردن مناقشه به جریان عبری-عربی میگوید، در واقع به ناتوانی نظام ولایت فقیه در حفظ جایگاه ژئوپلیتیکی خود اذعان دارد.
در ادامه گزارش "ستاره صبح" آمده است: در حالی که حتی یک کشور عربی هم حاضر نیست از حماس و حزبالله حمایت کند، بلکه سفت و سخت از طرح صلح ۲۰مادهای ترامپ حمایت میکنند و خود حماس نیز از ترامپ تقدیر و تشکر کرده است.
این جمله، نقطه عطفی در فهم انزوای استراتژیک رژیم خامنه ای در خاورمیانه است. امروز نیروهای نیابتی او یا متلاشی شده و در لاک دفاعی فرورفته یا در حال فاصله گرفتن از جمهوری اسلامی هستند. بهبیان دیگر، جمهوری اسلامی از جایگاه هژمونیک به حامی منزوی تقلیل یافته است.
ستاره صبح هشدار میدهد: ژئوپلیتیک خاورمیانه در حال پوستاندازی و تغییر علیه ایران است. در چنین شرایطی ایران بر سر دوراهی ادامه دکترین پرهزینه قبلی یا چرخش و تغییر رویکرد و پذیرش طرح صلح و توافق و سازش با طرف اصلی یعنی ایالات متحده است.
در اینجا واژهٔ پوستاندازی ژئوپلیتیکی واجد معنایی فراتر از دگرگونی تاکتیکی است. بهنظر میرسد برای نخستینبار در گفتمان رسانهای حکومت، پذیرش این ضرورت مطرح میشود که سیاست تقابل دائمی دیگر با منافع جمهوری اسلامی سازگار نیست. تحلیل مواضع این روزنامه نشان میدهد که حتی در درون ساختار تبلیغاتی نظام نیز روایت شکست جا افتاده است.
این روزنامه بنبست استراتژیک خامنهای پس از ضربات راهبردی دو سال اخیر را بهصورت دوراهی تصویر کرده و مینویسد: ایران، حماس، حزبالله حوثیها، حشد الشعبی و... را از دست داده است. وقتی حزبالله برای ایران بازدارندگی ندارد به تبع آن دیگر گروهها هم ندارند. در چنین شرایطی، ایران بر سر دوراهیِ ادامهٔ دکترین پرهزینه قبلی یا چرخش و تغییر رویکرد و پذیرش طرح صلح است.
در واقع آنچه روزگاری "عمق استراتژیک محور مقاومت" خوانده میشد، اکنون به باتلاق هزینههای بیپایان تبدیل شده است. جنگ غزه، بهجای تثبیت قدرت خامنهای و رؤیاهای فاشیستی او برای مقابله با قیام مردم ایران، بستری برای شکستهای پیدرپی حکومتش شده است.
Mohammad Javad Zarif, former Iranian Foreign Minister, warned the regime's leaders in an interview with "An-Nahar" newspaper that direct negotiations with the U.S. are essential for resolving the current crisis. He criticized President Raisi's government for missing a golden opportunity to return to the JCPOA due to misconceptions about the benefits of prolonged negotiation. The Ministry of Foreign Affairs rejected U.S. negotiation proposals, labeling America as the world's largest terrorist producer. There are signs within the regime acknowledging that the current foreign policy doctrine under Khamenei is harmful, with even a domestic newspaper suggesting Iran should delegate the Arab-Israeli conflict rather than continue its costly approach.