«ناهنجاری اقیانوس اطلس جنوبی» (South Atlantic Anomaly) منطقه‌ای وسیع در بالای آمریکای جنوبی و اقیانوس اطلس است که شدت میدان مغناطیسی در آن به شکل قابل‌توجهی کاهش یافته است. این ضعف مانند رخنه‌ای در «سپر حفاظتی طبیعی زمین» عمل می‌کند و به ذرات پرانرژی خورشیدی اجازه می‌دهد تا به سطح نزدیک‌تر شوند.

دانشمندان منشأ این پدیده را در اعماق هسته خارجی زمین می‌دانند؛ جایی که حرکت آهن و نیکل مذاب میدان مغناطیسی سیاره را شکل می‌دهد. اما وجود ساختار عظیمی با چگالی بالا در اعماق قاره آفریقا، همراه با تغییرات محلی در قطبیت مغناطیسی، باعث ایجاد این ناهنجاری شده است. به گفته‌ «وی‌جیا کوانگ» از مرکز فضایی گادرد ناسا، در این ناحیه «میدانی با قطبیت معکوس» شکل گرفته که مانند حفره‌ای در زره مغناطیسی زمین عمل می‌کند.

پیامدهای این وضعیت برای فناوری‌های فضایی قابل توجه است. ماهواره‌هایی که از این منطقه عبور می‌کنند، در معرض پرتوهای پرانرژی قرار می‌گیرند که می‌تواند به اختلالات سیستمی، از بین رفتن داده‌ها یا حتی آسیب دائمی تجهیزات منجر شود. ایستگاه فضایی بین‌المللی نیز در هر مدار خود از این ناحیه عبور می‌کند؛ هرچند سپر حفاظتی آن از فضانوردان محافظت می‌کند، اما ابزارهای بیرونی دچار اختلالاتی مانند خاموشی‌های مقطعی می‌شوند.

داده‌های جدید از ماهواره‌های سازمان فضایی اروپا و مأموریت‌های پیشین ناسا نشان می‌دهد که این ناهنجاری نه تنها در حال حرکت به سمت شمال‌غرب است، بلکه از سال ۲۰۲۰ به دو بخش مجزا تقسیم شده است؛ موضوعی که پیش‌بینی و مدل‌سازی شرایط ژئومغناطیسی را پیچیده‌تر می‌کند.

با این حال، پژوهشگران تأکید دارند که این پدیده نشانه‌ای از وارونگی کامل قطب‌های مغناطیسی زمین نیست، بلکه بخشی از تغییرات طبیعی و بلندمدت میدان مغناطیسی به شمار می‌رود. ناسا در حال توسعه مدل‌های پیشرفته برای پیش‌بینی بهتر این تغییرات است تا ضمن حفاظت از ماهواره‌ها، درک عمیق‌تری از فرآیندهای درونی زمین به دست آید.

منبع: evidencenetwork