آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان در ماه سپتامبر گذشته در نشست سالانه مجمع عمومی این سازمان درباره خطر از هم گسیختگی بزرگ در نظام حکمرانی جهانی هشدار داده بود.
به گفته ناظران، مجمع اجتماعی شورای حقوق بشر سازمان ملل از مهمترین نهادهای سازمان ملل است که تضمین حقوق بشر در بخشهای مختلف را در محور توجه قرار میدهد. نزدیکی دولتها به یکدیگر و تعامل آنها با سازمانها و نهادهای مدنی در جهت ارتقای حقوق بشر و توسعه پایدار از اهداف اصلی این مجمع بهشمار میآید؛ اهدافی که اکنون با ریاست نماینده جمهوری اسلامی بر این مجمع بهشدت زیر سوال رفته است.
این در حالیست که نقض آشکار حقوق بشر در ایران طی یک سال اخیر بارها موضوع محوری شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو بوده است. دیدهبان حقوق بشر سازمان ملل در بیانیهای تاکید کرده بود که «دیکتاتوری خونریز و جنایتپیشه» نباید رئیس مجمع اجتماعی باشد. هلیل نویر، مدیر اجرایی این سازمان مستقر در ژنو با انتشار پستی در شبکه اجتماعی اکس با شرآور خواندن این تصمیم نوشت: «سازمان ملل نمیآموزد، یک رژیم ظالم بخشی از هیچ نهاد حقوق بشری سازمان ملل نیست، چه رسد به اینکه بهعنوان رئیس آن باشد.»
در هفته ها و ماه های اخیر بسیاری از مقام ها و دیپلمات های سازمان ملل نگران هستند که آن نهاد در حال سقوط آزاد باشد. با این وجود، اگر سازمان ملل نقش دیپلماتیک و امنیتی خود را برای انطباق با واقعیت های جدید جهانی به روز کند همچنان می تواند جایگاه خود را پیدا کند.
بازیابی سازمان ملل متحد مستلزم پذیرش یک نقش تقلیل یافته برای عصر رقابت است. سازمان ملل در سال گذشته بیش از هر زمان دیگری بی سکان به نظر میرسید. اگر سازمان ملل متحد با واقعیت های جدید جهانی سازگار شود هم چنان می تواند جایگاه خود را پیدا کند.